วิธีการ คูณเศษส่วน

ร่วมเขียน โดย Mario Banuelos, PhD

การคูณเศษส่วนอาจดูเหมือนยากไปสักหน่อยในตอนแรก แต่เมื่อเราคูณเศษส่วนเป็นแล้ว เราก็จะสามารถคำนวณหาผลคูณของเศษส่วนได้อย่างง่ายดาย! เวลาคูณจำนวนคละ เราต้องแปลงจำนวนคละเป็นเศษเกินก่อน จากนั้นนำตัวเศษมาคูณกับตัวเศษและนำตัวส่วนมาคูณกับตัวส่วน แล้วทำให้ผลคูณที่ได้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำในขั้นตอนสุดท้าย เขียนวิธีคิดออกมาทีละขั้นตอน เราจะได้สามารถตรวจสอบความถูกต้องของตัวเลขจากการคำนวณได้ง่าย

วิธีการ 1

วิธีการ 1 ของ 3:

คูณเศษส่วนธรรมดา

ดาวน์โหลดบทความ

1
เขียนโจทย์ลงไปในกระดาษ. การเขียนขั้นตอนการคิดลงไปในกระดาษจะทำให้เราเข้าใจการคูณเศษส่วนได้ดีขึ้น นอกจากนี้ถ้าเราคำนวณตัวเลขผิดพลาด เราจะสามารถกลับไปดูขั้นตอนที่เขียนไว้และหาข้อผิดพลาดเจอได้ง่าย เศษส่วนแต่ละจำนวนประกอบด้วยตัวเศษ (ตัวเลขที่อยู่ด้านบน) และตัวส่วน (ตัวเลขที่อยู่ด้านล่าง) คั่นด้วยเส้นตรงแนวนอน^{[1]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- พยายามเขียนขั้นตอนการคูณเศษส่วนให้ออกมาเป็นแนวเส้นตรง การเขียนออกมาเป็นแนวเส้นตรงจะทำให้การคูณเศษส่วนเป็นระเบียบและตรวจสอบความถูกต้องได้ง่าย
- ทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำก่อนที่จะนำเศษส่วนมาคูณกัน เราจะได้ไม่ต้องคูณตัวเลขเยอะ ตัวอย่างเช่น 6/8 สามารถทำเป็นเศษส่วนอย่างต่ำได้ เมื่อทำเป็นเศษส่วนอย่างต่ำ ก็จะได้เป็น 3/4
2
นำตัวเศษมาคูณกันก่อน. ตัวอย่างเช่น โจทย์ของเราคือ 5/6 * 2/3 เมื่อ 5 * 2 ผลคูณที่ได้คือ 10 ผลคูณนี้จะเป็นตัวเศษใหม่ของเรา^{[2]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- ขอยกอีกตัวอย่างหนึ่งคือ 3/4 * 1/3 เราจะต้องนำตัวเศษมาคูณกันก่อน จากตัวอย่างที่ยกมาตัวเลขใดก็ตามมาคูณกับ 1 ก็จะได้ตัวมันเอง ฉะนั้นตัวเศษใหม่ของเราคือ 3
3
นำตัวส่วนมาคูณกัน. กลับมาที่ตัวอย่างโจทย์ 5/6 * 2/3 อีกครั้ง เมื่อ 6 * 3 ก็จะได้ 18 ผลคูณนี้คือตัวส่วนใหม่ของเรา^{[3]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- ในอีกตัวอย่างหนึ่งโจทย์คือ 3/4 * 1/3 เมื่อ 4 * 3 ก็จะได้ 12 ผลคูณนี้เป็นตัวส่วนใหม่ของตัวอย่างนี้ ผลลัพธ์ของการนำเศษส่วนสองจำนวนนี้มาคูณกันคือ 3/12
4
ทำผลคูณให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ. ถ้าตัวเศษและตัวส่วนมีตัวประกอบร่วมกัน (ตัวเศษและตัวส่วนสามารถหารด้วยเลขจำนวนเดียวกันได้ลงตัวทั้งคู่) เราสามารถทำผลคูณนั้นให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำได้ จากตัวอย่างที่ยกมา เมื่อ 5/6 * 2/3 ก็จะได้เป็น 10/18 ทั้ง 10 และ 18 สามารถหารด้วย 2 ได้ลงตัวทั้งคู่ หารตัวเศษและตัวส่วนด้วย 2 ก็จะได้คำตอบที่เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ นั่นก็คือ 5/9^{[4]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- ทำ 3/12 ให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ 3 สามารถหารตัวเองและ 12 ได้ลงตัว เมื่อหารเสร็จ จะได้เป็น 1/4
โฆษณา

วิธีการ 2

วิธีการ 2 ของ 3:

คูณจำนวนคละ

ดาวน์โหลดบทความ

1
เขียนโจทย์ลงบนกระดาษเพื่อจะได้ตรวจสอบความถูกต้องได้ง่าย. ถึงแม้เราอยากคิดเลขในใจ แต่หากเราเพิ่งเคยคูณจำนวนคละเป็นครั้งแรก เราก็ควรเขียนขั้นตอนการคิดลงบนกระดาษทีละขั้นตอน เพราะหากเกิดคำนวณผิดพลาด ขั้นตอนการคิดที่เขียนไว้จะช่วยให้เราสามารถกลับไปตรวจพบจุดที่ผิดพลาดได้ง่าย เราจะได้แก้ไข ก่อนที่จะทำขั้นตอนต่อไป
- เศษส่วนมีส่วนประกอบสองส่วน นั่นคือตัวเศษ (ตัวเลขด้านบน) และตัวส่วน (ตัวเลขด้านล่าง) คั่นด้วยเส้นตรงในแนวนอน ถ้าเป็นจำนวนคละ จะมีจำนวนเต็มอยู่ด้านซ้ายของเศษส่วนด้วย
2
แปลงจำนวนคละให้เป็นเศษเกิน. ตัวอย่างเช่น โจทย์ของเราคือ 1 3/4 * 7 1/5 สิ่งที่เราต้องทำเป็นอันดับแรกคือแปลงจำนวนคละสองจำนวนนี้ให้เป็นเศษเกิน เมื่อแปลงแล้ว ตัวเศษก็จะมากกว่าตัวส่วน นี้คือวิธีการแปลงจำนวนคละให้เป็นเศษเกิน^{[5]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- เมื่อแปลง 1 3/4 ให้เป็นเศษเกิน ก็จะได้เป็น 7/4 ตัวส่วนจะเท่าเดิมเสมอ เศษเกินจำนวนนี้มาจากการนำตัวส่วนไปคูณกับจำนวนเต็ม (4 *1) และนำผลคูณไปบวกกับตัวเศษปัจจุบัน (3) เมื่อดำเนินการทางคณิตศาสตร์ ก็จะได้เป็น (4*1) + 3 = 7
- เมื่อต้องการแปลง 7 1/5 เป็นเศษเกิน นำตัวส่วนไปคูณกับจำนวนเต็ม (5*7) และนำผลคูณที่ได้ไปบวกกับตัวเศษ(1) เมื่อดำเนินการทางคณิตศาสตร์ ก็จะได้เป็น 5*7) + 1 = 36 นำตัวเศษใหม่วางไว้บนตัวส่วนเดิม เมื่อแปลงจำนวนเคละเป็นเศษเกิน ก็จะได้เป็น 7 1/5 = 36/5
3
ทำเศษเกินให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำเพื่อจะได้คูณกันได้ง่ายขึ้น. หลังจากแปลงจำนวนคละเป็นเศษเกินแล้ว ก็จะได้เป็น 7/4 * 36/5 ก่อนที่เราจะนำตัวเศษมาคูณกับตัวเศษและนำตัวส่วนมาคูณกับตัวส่วน หากเราสามารถทำให้เศษเกินสองจำนวนนี้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำได้ ก็จะช่วยให้เรานำเศษเกินมาคูณกันได้ง่ายขึ้น ก่อนจะทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ ลองดูสิว่าตัวเศษและตัวส่วนที่อยู่ไขว้กันสามารถหารด้วยเลขจำนวนเดียวกันได้ลงตัวทั้งคู่ไหม 7 และ 5 ไม่มีเลขจำนวนเดียวกันที่สามารถหารได้ลงตัวทั้งคู่ แต่ 36 และ 4 สามารถหารด้วย 4 ได้ลงตัวทั้งคู่ เมื่อทำเป็นเศษส่วนอย่างต่ำ ก็จะได้ดังนี้ ^{[6]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- หาร 4 ด้วย 4 ก็จะได้ 1 ฉะนั้นเศษส่วนจำนวนแรกจึงเปลี่ยนจาก 7/4 เป็น 7/1
- หาร 36 ด้วย 4 ก็จะได้ 9 ฉะนั้นเศษส่วนจำนวนที่สองจึงเปลี่ยนจาก 36/5 เป็น 9/5
- เรายังสามารถทำให้เศษส่วนแต่ละจำนวนเป็นเศษส่วนอย่างต่ำก่อนที่จะนำมาคูณกันได้ หากตัวเศษและตัวส่วนมีตัวประกอบร่วมกัน ยกตัวอย่างเช่น หากเราเปลี่ยน 7/4 ให้เป็น 8/4 เมื่อทำเศษส่วนจำนวนนี้ให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ ก็จะได้เป็น 2/1
นำตัวเศษคูณกับตัวเศษและนำตัวส่วนคูณกับตัวส่วน. ตอนนี้สิ่งที่เราต้องทำคือนำตัวเศษมาคูณกับตัวเศษ 7 * 9 ได้ 63 ผลคูณนี้จะเป็นตัวเศษใหม่ ต่อมานำตัวส่วนมาคูณกับตัวส่วน 1 * 5 ได้ 5 ผลคูณนี้จะเป็นตัวส่วนใหม่ เศษเกินที่ได้คือ 63/5^{[7]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}

เคล็ดลับ อย่าลืมเขียนขั้นตอนการคำนวณทุกขั้นตอน เราจะได้ไม่เผลอลืมทำขั้นตอนใดขั้นตอนหนึ่งไปตอนคำนวณตัวเลข การคูณจำนวนคละและเศษเกินอาจดูยุ่งยากไปสักหน่อย แต่ถ้าเราฝึกฝนบ่อยๆ เราก็จะคูณได้คล่อง
5
แปลงเศษเกินกลับไปเป็นจำนวนคละ. เราแค่ต้องหารตัวเลขเพื่อแปลงเศษเกินกลับไปเป็นจำนวนคละ หารตัวเศษด้วยตัวส่วน ตอนนี้ 63/5 คือคำตอบของเรา นำ 5 มาหารออกจาก 63 ก็จะได้ 12 เหลือเศษ 3 ตอนนี้ 12 กลายเป็นจำนวนเต็ม 3 กลายเป็นตัวเศษใหม่ ตัวส่วนซึ่งก็คือ 5 อยู่ตำแหน่งเดิม สรุปคือ 1 3/4 * 7 1/5 = 12 3/5^{[8]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- ถ้าเราไม่สามารถหารเลขในใจได้ ให้เขียนขั้นตอนการหารลงบนกระดาษ
โฆษณา

วิธีการ 3

วิธีการ 3 ของ 3:

ใช้เครื่องคิดเลขคูณเศษส่วน

ดาวน์โหลดบทความ

1
ใช้เครื่องคิดเลขแปลงเศษส่วนให้เป็นทศนิยม. ใช้เครื่องคิดเลขแปลงเศษส่วนแต่ละจำนวนให้เป็นทศนิยมที่มีค่าใกล้เคียงเศษส่วนจำนวนนั้น ตัวอย่างเช่น เราต้องการหาผลคูณของ 3/4 * 1/2 เราจะต้องแปลง 3/4 เป็นทศนิยมก่อน เมื่อใช้เครื่องคิดเลขหาร 3 ด้วย 4 ผลหารก็จะได้เป็น 0.75 เศษส่วนจำนวนต่อมาคือ 1/2 เมื่อใช้เครื่องคิดเลขหาร 1 ด้วย 2 ผลหารก็จะได้เป็น 0.5^{[9]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- เครื่องคิดเลขบางเครื่องมีฟังก์ชันให้เราสามารถใส่เศษส่วนเข้าไปได้เลย เราจะได้ไม่ต้องแปลงเศษส่วนเป็นทศนิยมให้ยุ่งยาก ตรวจดูคู่มือการใช้งานเพื่อจะได้รู้ว่าเครื่องคิดเลขของเรามีฟังก์ชันนั้นให้หรือเปล่า
2
ใส่จำนวนเต็มไว้ข้างหน้าจุดทศนิยม. เราสามารถใช้เครื่องคิดเลขคูณจำนวนคละได้ง่ายมาก ถึงแม้เครื่องคิดเลขของเราจะไม่มีฟังก์ชันเศษส่วนก็ตาม เพียงแค่แปลงเศษส่วนให้เป็นทศนิยมก่อนแล้วจากนั้นใส่จำนวนเต็มไว้หน้าจุดทศนิยมเพื่อจะได้เริ่มการคำนวณในขั้นตอนต่อไป^{[10]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- ตัวอย่างเช่น หากเราจะแปลง 3 3/4 เป็นทศนิยม ขั้นตอนทั้งหมดที่เราต้องทำคือ ใช้เครื่องคิดเลขหาร 3 ด้วย 4 ก็จะได้ 0.75 จากนั้นใส่ 3 ไว้ข้างหน้าจุดทศนิยม ก็จะได้เป็น 3.75
3
ใข้เครื่องคิดเลขคูณทศนิยม. โจทย์ของเราคือ 3/4 * 1/2 ใช้เครื่องคิดเลขคำนวณหาผลคูณของ 0.75 * 0.5 เราจะได้ 0.375 เป็นคำตอบ การจดคำตอบต่างๆ ไว้ในกระดาษนั้นจะช่วยเราได้มากทีเดียว หากเราเกิดลืมคำตอบที่ใช้เครื่องคิดเลขคำนวณไว้แล้ว หรือเผลอเคลียร์หน้าจอเครื่องคิดเลข^{[11]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- ถ้าเครื่องคิดเลขมีปุ่มวงเล็บ เราสามารถใส่สมการลงไปในเครื่องคิดเลขในคราวเดียวได้เลย กด (3/4) * (1/2) โดยเครื่องหมาย "/" แทนการหาร
4
แปลงทศนิยมกลับไปเป็นเศษส่วน. ให้เขียนทศนิยมไว้บน 1 ฉะนั้นจากตัวอย่างที่ยกมา 3/4 * 1/2 เมื่อเขียนทศนิยมไว้บนหนึ่งแล้ว ก็จะได้เป็น 0.375/1 เราจะนำตัวเศษและตัวส่วนมาคูณกับจำนวนตำแหน่งหลังจุดทศนิยม 0.375 มีตัวเลข 3 ตัวหลังจุดทศนิยม ฉะนั้นนำทศนิยมและตัวส่วนซึ่งก็คือ 1 ไปคูณกับ 1000 (จะใช้เครื่องคิดเลขก็ได้เพื่อความแม่นยำ) ผลคูณคือ 375/1000^{[12]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- ถ้าเครื่องคิดเลขมีฟังก์ชันเศษส่วน เราสามารถใช้เครื่องคิดเลขแปลงทศนิยมเป็นเศษส่วนได้เลย
5
ทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ. หลังจากที่เราแปลงทศนิยมกลับไปเป็นเศษส่วนแล้ว สิ่งที่เราต้องทำก็เหลือแค่ทำเศษส่วนนั้นให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ หากเป็นเศษส่วนที่มีตัวเลขเยอะ เราอาจต้องทำเป็นเศษส่วนอย่างต่ำหลายครั้งเพื่อให้ได้เศษส่วนที่ต่ำที่สุด จากตัวอย่างที่ยกมาเศษส่วนของเราตอนนี้คือ 375/1000 นำ 5 มาหารออกจากทั้ง 375 และ 1000 ก็จะได้เป็น 75/200 เศษส่วนจำนวนนี้สามารถทำเป็นเศษส่วนอย่างต่ำได้อีก เมื่อนำไปหารด้วย 5 อีกครั้ง ก็จะได้เป็น 15/40 นำเศษส่วนจำนวนนี้ไปหารด้วย 5 อีกครั้ง ก็จะได้คำตอบสุดท้ายคือ 3/8^{[13]
X
แหล่งข้อมูลอ้างอิง}
- เราอาจต้องทำเป็นเศษส่วนอย่างต่ำหลายครั้ง ฉะนั้นค่อยๆ หารเลขไป ไม่ต้องรีบร้อน แล้วเราจะได้คำตอบสุดท้ายในที่สุด!
โฆษณา

เคล็ดลับ

ถ้านอกเหนือจากต้องคูณเศษส่วนแล้ว โจทย์ยังให้บวกหรือลบเศษส่วนด้วย ให้ทำตามลำดับการดำเนินการทางคณิตศาสตร์ ให้คูณเศษส่วนก่อนบวกหรือลบเศษส่วน ตัวอย่างเช่น ถ้าโจทย์ของเราคือ 7/13 + 5/8 * 8/9 ให้เราหาผลคูณของ 5/8 * 8/9 ก่อนแล้วจากนั้นค่อยนำมาบวก 7/13

โฆษณา