Tomb Raider: Chronicles
Logo gry | |
Producent | |
---|---|
Wydawca | |
Dystrybutor | |
Seria gier | |
Projektant |
Andrea Cordella |
Główny programista |
Martin Gibbins |
Scenarzysta |
Andy Sandham |
Kompozytor | |
Data wydania | |
Gatunek | |
Tryby gry | |
Kategorie wiekowe | |
Język | |
Wymagania sprzętowe | |
Platforma | |
Nośniki |
1 CD |
Kontrolery | |
Poprzednia gra w serii | |
Następna gra w serii | |
Strona internetowa |
Tomb Raider: Chronicles – komputerowa przygodowa gra akcji wyprodukowana przez Core Design, wydana w 2000 roku przez Eidos Interactive na Windowsa, PlayStation i Dreamcasta, a w 2001 także na Mac OS-a. Piąta odsłona serii Tomb Raider, w której troje przyjaciół archeolog i poszukiwaczki przygód Lary Croft, uznając ją za zmarłą po wydarzeniach z The Last Revelation, wspomina jej przygody. Gracz osiąga postępy przemierzając liniowe poziomy, rozwiązując zagadki i pokonując przeciwników. Każdy z poziomów wyróżnia się unikatową dla niego mechaniką rozgrywki, taką jak chociażby konieczność skradania się.
Chociaż twórcy celowo uśmiercili Larę Croft w poprzedniej części, Eidos nakazał studiu kontynuować serię. Podczas gdy nowy zespół pracował nad The Angel of Darkness na PlayStation 2, weterani cyklu częściowo na podstawie konceptów usuniętych z The Last Revelation opracowali Chronicles. Piąta część była ostatnią powstałą na oryginalnym silniku, napisanym jeszcze na potrzeby wydanej w 1996 roku części pierwszej, a twórcy nie wykazywali większego entuzjazmu wobec wymuszonego przez wydawcę projektu. Chronicles spotkały się z mieszanym odbiorem ze strony recenzentów, a zarówno w recenzjach pozytywnych, jak i negatywnych recenzjach wskazywano przede wszystkim na brak nowych mechanik. Uzyskując średnią ocen w granicach 57–70% i sprzedając się w około półtoramilionowym nakładzie, Chronicles pozostają jedną z najgorzej ocenianych i najsłabiej sprzedających się gier z serii.
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Po wydarzeniach z The Last Revelation Lara Croft zostaje uznana za zmarłą. W posiadłości Croftów podczas uroczystości żałobnej spotykają się jej kamerdyner Winston Smith, nauczyciel historii Charles Kane i kapłan rodziny Patrick Dunstan, wspominając wcześniejsze dokonania archeolożki[5][7][8][9].
W pierwszym wspomnieniu Croft udaje się do Rzymu, żeby w katakumbach pod miastem szukać kamienia filozoficznego, będąc ściganą przez Larsona Conwaya i Pierre’a DuPonta – przeciwników, których spotkała także w pierwszej części serii[10]. Kane opowiada o poszukiwaniach Włóczni Przeznaczenia zaginionej podczas II wojny światowej na pokładzie niemieckiego u-boota[11]. Zakradając się do bazy Zapadnaja Lica Lara dostaje się na pokład rosyjskiej łodzi podwodnej dowodzonej przez admirała Igora Jarofiejewa, wspieranego przez gangstera Siergieja Michajłowa. Larze udaje się zdobyć Włócznię, a kiedy zostaje zaatakowana przez Michajłowa wyzwala moc reliktu, zabijając mafiosa, raniąc Jakofiejewa i uszkadzając łódź. Croft ucieka w kapsule ratunkowej, pozostawiając admirała na śmierć[12][13].
Dunstan wspomina szesnastoletnią Croft, która podążyła za nim na nawiedzaną przez złe moce Black Isle[14]. Tam Lara mierzy się z widziadłami i potworami, w tym humanoidalnym Vladimirem Kaletą, uwięzionym w wodnej pułapce przez dawnych mieszkańców wyspy. Kaleta bierze Dunstana na zakładnika, chcąc zmusić Croft, żeby oswobodziła go z pułapki, tej jednak udaje się poznać i wypowiedzieć prawdziwe imię demona, prowadząc do wygnania go z ziemskiego wymiaru[15][16][17]. Winston opowiada o tym, jak Lara zakradła się do wieżowca w Nowym Jorku, żeby zdobyć artefakt, który poróżnił ją z jej byłym mentorem, Wernerem von Croyem[18][19].
Po zakończeniu opowieści Winston, Kane i Dunstan wznoszą toast za Larę. W międzyczasie von Croy przeszukuje gruzowisko w Wielkiej Piramidzie, chcąc odnaleźć Croft. Natrafia na jej plecak, nie znajdując jednak ciała; ogłasza, że poszukiwania się udały, sugerując, że Lara nie zginęła[7].
Rozgrywka
[edytuj | edytuj kod]Tomb Raider: Chronicles jest przygodową grą akcji, w której gracz wciela się w archeolożkę i poszukiwaczkę przygód Larę Croft przemierzającą starożytne ruiny i grobowce w poszukiwaniu prastarych artefaktów. Fabuła prezentowana jest w formie retrospekcji z różnych etapów życia Lary[20][21], w których odwiedza ona Rzym (etap samouczkowy), wybrzeże Rosji, wyspę opodal Irlandii i budynek korporacji w Nowym Jorku[22][23]. W wydaniu na Windowsa udostępniono także edytor poziomów pozwalający graczom na tworzenie własnych, wykorzystując do tego pojawiające się na przestrzeni serii mechaniki i architekturę[24].
Podobnie jak w poprzednich odsłonach, wydarzenia w grze przedstawiane są z perspektywy trzeciej osoby; w zależności od miejsca kamera albo porusza się wraz z postacią, albo pozostaje zawieszona w ustalonym przez twórców punkcie[25]. Czynnością kluczową do ukończenia poziomów jest rozwiązywanie rozsianych po nich zagadek, polegających albo na pociągnięciu za odpowiednie dźwignie, albo na odnalezieniu niezbędnych dla fabuły przedmiotów[26]. Rozgrywka i poruszanie się w większości bazują na tych z The Last Revelation – Lara może skakać w czterech kierunkach, chodzić, biegać, czołgać się, wykonywać przewroty, pływać bądź brodzić w wodzie, wspinać się na występy i drabiny oraz chodzić w zwisie[27][26][28]. Wśród nowych zdolności znalazły się wspinanie się po linach, bujanie na poziomych tyczkach[22][29] i możliwość korzystania z celownika laserowego, żeby eliminować przeciwników z dystansu[30].
Lara może przeszukiwać poziomy i rozsiane po nich pojemniki, żeby znajdować apteczki przywracające zdrowie i sekrety[25][22]. Po odnalezieniu wszystkich 36 sekretów gracz uzyskuje dostęp do szkiców koncepcyjnych i zwiastuna The Angel of Darkness[31]. Lornetka umożliwia dostrzeżenie, co znajduje się w oddali, wyrzutnia pozwala na wystrzelenie lin, na których Lara może się huśtać, a łom – na wyłamywanie zamków[25]. W walce Croft korzysta z charakterystycznych dla niej dwóch pistoletów z nieograniczoną amunicją, a w trakcie rozgrywki może znajdować inne bronie, które jednak wymagają uzupełniania pocisków[23][28]. Każdy z poziomów charakteryzuje się unikatową dla niego mechaniką – Rzym nawiązuje do wcześniejszych odsłon serii, w Rosji Lara korzysta z kostiumu do nurkowania, żeby badać podwodne obszary, na Black Isle młoda Croft nie może korzystać z broni, a w Nowym Jorku nacisk położono na skradanie się, z ograniczonym dostępem do amunicji i towarzyszem, który pomaga jej przez słuchawkę[22][23][7].
Proces produkcji
[edytuj | edytuj kod]Wymagania gry | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Pracownicy studia Core Design, odpowiedzialni za dotychczasowe odsłony Tomb Raider, po wyprodukowaniu kilku gier po kolei w rocznych odstępach odczuwali zmęczenie serią i postacią. Z tego powodu postanowili uśmiercić Larę w The Last Revelation, jednak pomimo tego Eidos nalegał na kontynuowanie serii[32]. Core Design podzieliło się wówczas na dwa zespoły: nowy rozpoczął prace nad The Angel of Darkness na debiutujące w 2000 PlayStation 2, podczas gdy weterani opracowali Chronicles[33]. Do prac nad częścią piątą powróciła większość zespołu odpowiedzialnego wcześniej za czwartą[34]. Projektant Andy Sandham w udzielonym w 2016 wywiadzie przyznał, że grę stworzono wyłącznie ze względu na to, żeby pracownicy mogli otrzymać wynagrodzenie i móc opłacić rachunki, a pracom nad nią nie towarzyszyły pasja i zaangażowanie. Stwierdził także, że była to najgorsza gra w jego karierze[35] i najtrudniejszy Tomb Raider, nad jakim pracował[31]. Według doniesień części pracowników główny animator tak bardzo nienawidził projektu, że z wielką przyjemnością tworzył coraz to nowe animacje śmierci Lary[32]. Przerywniki filmowe do Chronicles stworzyło francuskie studio ExMachina, pracujące wcześniej zarówno przy grach komputerowych, w tym m.in. Dark Earth i Final Fantasy IX, jak i przy reklamach telewizyjnych SEAT-a z udziałem Lary[36][37].
Kilka pomysłów na poziomy opracowano już na potrzeby The Last Revelation, jednak zostały usunięte wobec sprzeciwu prezesa studia, Jeremy’ego Heatha-Smitha, który stwierdził, że nie pasują do gry kładącej nacisk na eksplorację grobowców i środowisk nimi inspirowanych[32][38]. Podobnie jak w przypadku części czwartej zrezygnowano z dodatkowego poziomu samouczkowego w domu Lary, co pozwoliło na odciążenie twórców[38]. Zamiast tego usprawniono niektóre aspekty rozgrywki i interfejs użytkownika oraz dodano nowe ruchy[7][34]. Ponieważ Chronicles były ostatnią częścią działającą na silniku stworzonym jeszcze na potrzeby pierwszego Tomb Raider z 1996, wydanie windowsowe zawierało drugą płytę z edytorem poziomów, ponieważ twórcy chcieli, żeby gracze mogli tworzyć swoje własne[34][7][39].
Scenariusz napisał Sandham na podstawie historii, którą zarysował wraz z Richardem Mortonem[40]. Chronicles są bezpośrednią kontynuacją The Last Revelation, opierającą się na założeniu, że Lara zginęła[7]. Z tego względu fabuła nie przedstawia liniowej historii, jak w poprzednich częściach, a przybiera formę antologii, na którą składają się cztery niezależne od siebie opowieści połączone klamrą[32]. Sandham napisał scenariusz już po tym, jak zakończono zarysowywanie struktury poziomów. Jedna ze scen w Rzymie sugeruje wyraźnie śmierć Pierre’a DuPonta, który zginął także w rozgrywającym jakiś czas później Tomb Raider, co Sandham przypisał „nieodrobieniu pracy domowej”[31]. Decyzja o opowiedzeniu historii poprzez retrospekcje pozwoliła Core Design na zaprojektowanie zróżnicowanych poziomów bez konieczności usprawiedliwiania ich logicznym ciągiem przyczynowo-skutkowym. Całość zaprojektowano także jako zamknięcie – tak technologiczne, jak i fabularne – pierwszej epoki Tomb Raider i przygotowanie serii na premierę The Angel of Darkness[34]. Sandham zdecydował się na osadzenie części fabuły w Irlandii, ponieważ jest miłośnikiem irlandzkiego folkloru, zainspirowała go także okładka Czarnej Wyspy – siódmego tomu Przygód Tintina Hergégo[31][39]. Narratorem opowieści rozgrywającej się w Rosji miał być pojawiający się w The Last Revelation przyjaciel Lary, Jean-Yves, jednak ponieważ niezamierzenie mógł kojarzyć się z prawdziwym archeologiem Jeanem-Yves’em Empereurem, który nie chciał być utożsamiany z grami, zastąpiono go Charlesem Kane’em[41][42][43].
Muzykę do gry napisał Peter Connelly, wcześniej pełniący funkcję kompozytora także podczas prac nad The Last Revelation[44]. Podobnie jak w przypadku innych projektów, w które był zaangażowany, inspirację czerpał z wczesnych wersji poziomów. Mając na uwadze bardziej ponury ton Chronicles zdecydował się na mroczniejszy styl, zachowując jednak motywy muzyczne kojarzące się już z serią[45]. W porównaniu do poprzednich części motyw przewodni gry jest stosunkowo krótki, co kompozytor uzasadnił chęcią napisania czegoś „monumentalnego”. Dodatkowym czynnikiem były ograniczenia czasowe, które nie pozwoliły Connelly’emu w pełni zrealizować zamierzonych celów[44].
Dystrybucja
[edytuj | edytuj kod]Grę oficjalnie zapowiedziano w sierpniu 2000, podając do informacji publicznej, że trafi ona do sprzedaży w listopadzie, jako platformy docelowe wymieniając PlayStation, Windowsa i Dreamcasta[46]. Podobnie jak w przypadku poprzednich części Eidos zorganizował zakrojoną na szeroką skalę kampanię marketingową, połączoną także z promocją będącej wówczas w produkcji filmowej ekranizacji Lara Croft: Tomb Raider (2001) z Angeliną Jolie[47]. 15 listopada 2000 Eidos poinformował, że oficjalnie zakończono pracę nad grą[48]. W Europie wersja na PlayStation trafiła do sprzedaży 17 listopada, windowsowa 24 listopada[49][50], a dreamcastowa 15 grudnia[51]. W Ameryce Północnej na wszystkich trzech platformach zadebiutowała 26 listopada[52]. 19 stycznia 2001 Eidos wydał w Japonii Chronicles na Windowsa (wersja angielska z japońską instrukcją)[53], a wersja na PlayStation trafiła do sprzedaży 31 maja nakładem Capcomu[2]. 20 czerwca Aspyr wprowadził do sprzedaży port na Mac OS opracowany przez Westlake Interactive[1]; podobnie jak wersja windowsowa zawierał on edytor poziomów[54][55]. 12 stycznia 2011 grę udostępniono w dystrybucji cyfrowej w usłudze PlayStation Network dla europejskich posiadaczy konsol Sony[56]. 29 listopada 2012 wersja na komputery osobiste do sprzedaży na Steamie[57].
Odbiór
[edytuj | edytuj kod]Recenzje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Według agregatora recenzji Metacritic gra spotkała się z mieszanym przyjęciem na wszystkich platformach docelowych, ze średnią ocen na poziomie ok. 60%[75][73][74]. W agregatorze GameRankings średnia recenzji wersji na PlayStation wynosiła 70% na podstawie 21 opinii[71], dreamcastowej 68% (12 opinii)[72], zaś windowsowej – 60% (19 opinii)[70].
Chociaż recenzenci byli podzieleni odnośnie do tego, które elementy gry były udane, a które nie, wszyscy zgodzili się, że Chronicles nie wprowadzają żadnych nowych mechanik rozgrywki, a seria w porównaniu z innymi popularnymi markami zatrzymała się w miejscu[61][65][67][76][77]. „Edge” uznał grę za przeciętną, głównie ze względu na odstającą od ówczesnych standardów grafikę i brak nowości w rozgrywce[58]. Dziennikarze „Game Informera” wyrazili kilka różnych opinii: Andrew Reinerowi spodobała się fabuła i montaż dźwięku; Andy McNamara chwalił zagadki, zauważając jednak, że we wszystkich innych aspektach gra nie oferuje żadnych nowości; Kristian Brogger i Erik Reppen wypowiedzieli się na temat gry negatywnie ze względu na brak znaczących usprawnień w grafice i rozgrywce od 1996 roku; wszyscy wymienieni zgodzili się, że seria potrzebuje rebootu[61][62].
David Zdyrko z IGN-u stwierdził, że chociaż jest to najlepsza jak dotąd gra z serii, to nie charakteryzuje się ona żadnymi znaczącymi zmianami względem poprzedniczek[67]. Joe Fielder recenzujący dla GameSpotu wersję na PlayStation chwalił grafikę, poziom szczegółowości oraz projekt poziomów[26]. Recenzent „GamePro” zauważył, że chociaż poprawiła się grafika i opowiedziano dobrą historię, to całość niszczy archaiczne sterowanie[63]. David Chen z „Next Generation” wyraził się pozytywnie na temat wersji PS, jednak i on zwrócił uwagę na zastój, w jakim znalazła się seria[76]. Greg Sewart, Crispin Boyer i Jonathan Dudlak z „Electronic Gaming Monthly” nazwali Chronicles „skokiem na kasę” dokonanym przez Eidos; zaznaczyli, że chociaż twórcy starali się wprowadzić do gry nowe pomysły, to zostały słabo zaimplementowane ze względu na oczywiste ograniczenia przestarzałego silnika gry[59]. Sewart w recenzji dla „Official U.S. PlayStation Magazine” uznał Chronicles najlepszą do tamtej pory kontynuacją oryginalnego Tomb Raider, wyraził jednak zmęczenie powtarzalną formułą oraz niesprawiedliwymi dla gracza pułapkami i projektem łamigłówek[68]. Redaktorzy „Famitsū” chwalili ruchy postaci, krytykowali jednak brak jasnego kierunku w odnajdowaniu elementów niezbędnych do rozwiązania zagadek[60].
Sewart, recenzując wersję dreamcastową dla „Electronic Gaming Monthly”, zauważył, że charakteryzuje się ona lepszym oświetleniem niż na PlayStation, ale zarazem znacznie uproszczonymi modelami postaci[29]. Fielder uznał tę wersję za kopię wydania z konsoli Sony, chwalił jednak sterowanie i grafikę jako znacznie lepsze, niż w The Last Revelation na Dreamcasta[66]. Anthony Chau z IGN-u uznał ją za najlepszą wersję gry dostępną na konsole, przyznał jednak, że oczekiwał większej liczby różnic względem wydania na PlayStation[9]. Podobne przekonanie wyraził recenzent „GamePro”[64]. Dylan Davies z brytyjskiego „Official Dreamcast Magazine” zwrócił uwagę na wdrożenie kilku nowych rozwiązań i zróżnicowanie poziomów, wyraził jednak przekonanie, że serii brakuje innowacji, a gra nie wykorzystuje pełnego potencjału konsoli[78].
John Bye recenzujący na łamach Eurogamera wersję na Windowsa skrytykował brak zaimplementowania rozwiązań właściwych dla tej platformy, takich jak obsługa myszy czy ulepszona oprawa graficzna[28]. Ron Dulin z GameSpotu stwierdził, że w pewnym momencie seria przestała się rozwijać[65]. Erik Peterson z IGN-u zwrócił uwagę, że wydanie komputerowe charakteryzuje się niskiej jakości grafiką, przeniesioną bezpośrednio z PlayStation[30]. Joshua Roberts w recenzji dla „X-Play” wypowiedział się pozytywnie na temat rozgrywki, stwierdzając jednocześnie, że pomimo tego seria powinna podążyć w nowym kierunku[69]. Steve Bauman z „Computer Games Strategy Plus” wypowiedział się na temat gry w ostrzejszym tonie, wypominając Eidosowi coroczne wydawanie gier, co przełożyło się na spadek ich jakości i wyczerpanie formuły[79]. Jason Babler z „Computer Gaming World”, podobnie jak inny krytykujący brak nowości, zwrócił uwagę na znacznie większą niż poprzednio liczbę problemów technicznych i błędów uniemożliwiających granie[80]. Frank O’Connor recenzujący wersję na Mac OS-a dla „MacAddict” stwierdził, że gra jest „najlepszym jak dotąd Tomb Raiderem”, ale seria pozostaje w tyle za resztą branży gier komputerowych[77].
Sprzedaż
[edytuj | edytuj kod]Wydanie na PlayStation otrzymało od Entertainment and Leisure Software Publishers Association srebrne wyróżnienie, przyznawane za sprzedaż co najmniej stu tysięcy kopii w Wielkiej Brytanii[81][82]. W sprawozdaniu finansowym złożonym w lutym 2001 Eidos wymienił Chronicles jako jeden z tytułów wydanych w ostatnim kwartale 2000, które odniosły sukces[83]. Do 2009 gra sprzedała się w około półtoramilionowym nakładzie, co czyni Chronicles najgorszej sprzedającą się częścią serii wyprodukowaną przez Core Design i drugą – po Anniversary (2007) – najgorszej sprzedającą się odsłoną całej serii[32][84].
Dalsze losy
[edytuj | edytuj kod]Z perspektywy czasu twórcy mają mieszane odczucia odnośnie do Chronicles, a wielu z nich uważa grę za najgorszy projekt z serii Tomb Raider, nad jakim pracowali – głównie ze względu na zmęczenie i brak chęci do jego tworzenia[32][35][85]. Prasa branżowa uznaje część piątą za jedną z najgorszych z epoki 32-bitowej, a także za jedną z najgorszych odsłon serii ogólnie[22][35][8][86]. Produkcja ostatniej gry z cyklu tworzonej przez Core Design, The Angel of Darkness (2003), naznaczona była licznymi problemami, a po słabym jej przyjęciu ze strony recenzentów Eidos odsunął studio od marki, produkcję następnych części powierzając Core Design[33][32][87].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Aspyr: Inside Aspyr. Aspyr, 2003-06-20. [dostęp 2023-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-06-20)]. (ang.).
- ↑ a b Seiji Nakamura: カプコン、PS版「トゥームレイダー5」を東京ゲームショウ2001春に出展. [w:] Game Watch [on-line]. 2001-03-28. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-29)]. (jap.).
- ↑ Tomb Raider: Chronicles. „Click!”. 18/2000, s. 6–7. Wydawnictwo Bauer.
- ↑ a b Core Design 2000 ↓, s. 21.
- ↑ a b c Tomb Raider: Chronicles (PC). [w:] Gry-Online [on-line]. Webedia. [dostęp 2020-04-25]. (pol.).
- ↑ Tomb Raider: Chronicles. Entertainment Software Rating Board. [dostęp 2024-03-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Adrian Smith on the “Tomb Raider: Chronicles”. [w:] GameSpot [on-line]. ZDNet, 2000-09-12. [dostęp 2018-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2000-12-09)]. (ang.).
- ↑ a b Lauren Wainwright: The Redemption of Lara Croft. [w:] IGN [on-line]. Ziff Davis, 2011-11-04. [dostęp 2013-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-10)]. (ang.).
- ↑ a b c Anthony Chau: “Tomb Raider: Chronicles” (SDC). [w:] IGN [on-line]. Ziff Davis, 2000-11-30. [dostęp 2020-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-21)]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – Level 3: THe Colloseum. [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – In-Game FMV Movies & Cut Scenes – Movie following Colosseum Level (FMV3). [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – In-Game FMV Movies & Cut Scenes – Sinking Sub – Cut Scene Mid-Level. [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – In-Game FMV Movies & Cut Scenes – Sinking Sub – Cut Scene End of Level. [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – In-Game FMV Movies & Cut Scenes – Gallows Tree – First Cut Scene. [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – Level 10: Old Mill. [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – In-Game FMV Movies & Cut Scenes – Old Mill – Cut Scene Mid-Level. [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – In-Game FMV Movies & Cut Scenes – Old Mill – Cut Scene End of Level. [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – In-Game FMV Movies & Cut Scenes – Movie Following Old Mill Level (FMV7). [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Walkthrough – Level 11: The 13th Floor. [w:] Stella’s Tomb Raider Site [on-line]. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ Core Desing 2000 ↓, s. 3.
- ↑ Fabian Blache, Lauren Fielder: GameSpot’s History of “Tomb Raider” – “Tomb Raider: Chronicles”. [w:] GameSpot [on-line]. ZDNet, 2000-10-31. [dostęp 2010-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-25)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Previous Adventures. W: Mathieu Daujam, James Price: Lara Croft Tomb Raider: Legend Complete Guide. Piggyback Interactive, 2006-04-11, s. 179. ISBN 1-9035-1181-X. (ang.).
- ↑ a b c It’s Here: “Tomb Raider: Chronicles”. [w:] IGN [on-line]. Ziff Davis, 2000-08-19. [dostęp 2022-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-17)]. (ang.).
- ↑ The “Tomb Raider” Level Editor FAQ. [w:] IGN [on-line]. Ziff Davis, 2000-09-27. [dostęp 2022-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-06)]. (ang.).
- ↑ a b c Core Desing 2000 ↓, s. 17.
- ↑ a b c d Joe Fielder: “Tomb Raider: Chronicles” Review (PS). [w:] GameSpot [on-line]. Red Ventures, 2000-11-20. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-01-24)]. (ang.).
- ↑ Core Desing 2000 ↓, s. 11-15.
- ↑ a b c d John „Gestalt” Bye: “Tomb Raider: Chronicles” (PC). [w:] Eurogamer [on-line]. Gamer Network, 2000-12-14. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-03-03)]. (ang.).
- ↑ a b c Greg Sewart. “Tomb Raider: Chronicles” (DC). „Electronic Gaming Monthly”, s. 133, luty 2001. Ziff Davis. [dostęp 2021-12-11]. (ang.).
- ↑ a b c Erik Peterson: “Tomb Raider: Chronicles” (PC). [w:] IGN [on-line]. Ziff Davis, 2000-12-05. [dostęp 2020-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-20)]. (ang.).
- ↑ a b c d Andy Sandham Interview. [w:] Tumblr [on-line]. Tomb Raider of Core Design, 2016-03-04. [dostęp 2018-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-28)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Nick Thorpe, Darran Jones. 20 Years of an Icon: “Tomb Raider”. „Retro Gamer”, s. 16–29, grudzień 2016. Future plc. (ang.).
- ↑ a b Making of “Tomb Raider: The Angel of Darkness”. [w:] Edge Online [on-line]. Future plc, 2011-01-17. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-05)]. (ang.).
- ↑ a b c d Vincent Lopez: “Tomb Raider: Chronicles” Interview. [w:] IGN [on-line]. Ziff Davis, 2000-10-19. [dostęp 2018-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-03)]. (ang.).
- ↑ a b c Wesley Yin-Poole: 20 years on, the “Tomb Raider” story told by the people who were there. [w:] Eurogamer [on-line]. Gamer Network, 2016-10-27. [dostęp 2018-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-27)]. (ang.).
- ↑ Jeux vidéo. ExMachina. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-01-27)]. (fr.).
- ↑ Films publicitaires. ExMachina. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-01-28)]. (fr.).
- ↑ a b Ash Kapriyelov: Interview with Andy Sandham (Core Design). Core-Design.com, 2013. [dostęp 2018-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-29)]. (ang.).
- ↑ a b Ash Kapriyelov: Interview with Andy Sandham (Part II). Core-Design.com, 2013. [dostęp 2018-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-18)]. (ang.).
- ↑ Core Desing 2000 ↓, s. 21.
- ↑ Douglass C. Perry: Preview: “Tomb Raider: Chronicles”. [w:] IGN [on-line]. Ziff Davis, 2000-11-07. [dostęp 2020-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-03)]. (ang.).
- ↑ Eidos apologises to archaeologist over Lara Croft. [w:] Irish Times [on-line]. 2001-08-02. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-18)]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles”. Sony Interactive Entertainment. [dostęp 2021-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-18)]. (ang.).
- ↑ a b Chris Greening: Interview with Peter Connelly. [w:] Video Game Music Online [on-line]. październik 2010. [dostęp 2015-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)]. (ang.).
- ↑ An Interview with Peter Connelly. [w:] Planet Lara [on-line]. kwiecień 2007. [dostęp 2018-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-10)]. (ang.).
- ↑ Julian Boardman: “Tomb Raider:0 Chronicles” Announced. [w:] GameSpot [on-line]. ZDNet, 2000-08-22. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2000-12-02)]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Will Promote Movie and Watch. [w:] IGN [on-line]. Ziff Davies, 2000-11-14. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-09)]. (ang.).
- ↑ Trey Walker: “Tomb Raider: Chronicles” Gold. [w:] GameSpot [on-line]. ZDNet, 2000-11-15. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-04)]. (ang.).
- ↑ She’s Back!. Eidos Interactive, 2000-11-17. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-01-14)]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Released. Eidos Interactive, 2000-11-17. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-27)]. (ang.).
- ↑ Retro Diary; 5 December – 9 January. „Retro Gamer”, s. 13, 2013-12-14. Future plc. (ang.).
- ↑ Amer Ajami: “Tomb Raider: Chronicles” Preview. [w:] GameSpot [on-line]. ZDNet, 2000-08-18. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-01)]. (ang.).
- ↑ トゥームレイダー最終章,ついに発売. [w:] 4gamer [on-line]. Aetas Inc., 2000-12-13. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-09)]. (jap.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles”/“TR” Editor (June 13). Westlake Interactive. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-02-21)]. (ang.).
- ↑ “Tomb Raider: Chronicles” Ships. [w:] Inside Mac Games [on-line]. 2001-06-20. [dostęp 2022-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-27)]. (ang.).
- ↑ “Heads-Up” Game Store Update 12th January 2011. [w:] PlayStation Blog [on-line]. Sony Interactive Entertainment, 2011-01-12. [dostęp 2024-03-15]. (ang.).
- ↑ Eddie Makuch: “Tomb Raider I–V” hit Steam. [w:] GameSpot [on-line]. Fandom Inc., 2012-11-29. [dostęp 2020-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-11)]. (ang.).
- ↑ a b c d “Tomb Raider: Chronicles”. „Edge”, s. 106, święta 2000. Future plc. [dostęp 2021-12-11]. (ang.).
- ↑ a b Greg Sewart, Crispin Boyer, Jonathan Dudlak. “Tomb Raider: Chronicles” (PS). „Electronic Gaming Monthly”, s. 139, luty 2001. Ziff Davis. (ang.).
- ↑ a b トゥームレイダー5:クロニクル [PS]. [w:] Famitsū [on-line]. Enterbrain. [dostęp 2021-12-11]. (jap.).
- ↑ a b c Kristian Brogger. “Tomb Raider: Chronicles” (PC). „Game Informer”, s. 96, luty 2001. FuncoLand. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z adresu 2008-03-02]. (ang.).
- ↑ a b Andrew Reiner. “Tomb Raider: Chronicles” (PS). „Game Informer”, s. 96, styczeń 2001. FuncoLand. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z adresu 2008-03-02]. (ang.).
- ↑ a b “Tomb Raider: Chronicles” Review for PlayStation. [w:] GamePro [on-line]. IDG Entertainment, 2001-02-07. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-15)]. (ang.).
- ↑ a b “Tomb Raider: Chronicles” Review for Dreamcast. [w:] GamePro [on-line]. IDG Entertainment, 2000-11-28. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-02-09)]. (ang.).
- ↑ a b c Ron Dulin: “Tomb Raider: Chronicles” Review (PC). [w:] GameSpot [on-line]. Red Ventures, 2000-11-29. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-02-08)]. (ang.).
- ↑ a b Joe Fielder: “Tomb Raider: Chronicles” Review (DC). [w:] GameSpot [on-line]. Red Ventures, 2000-11-20. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-02-11)]. (ang.).
- ↑ a b c David Zdyrko: “Tomb Raider: Chronicles”. [w:] IGN [on-line]. Ziff Davis, 2000-12-21. [dostęp 2012-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-21)]. (ang.).
- ↑ a b Greg Sewart. “Tomb Raider: Chronicles”. „Official U.S. PlayStation Magazine”, s. 98–99, luty 2001. Ziff Davis. [dostęp 2021-12-11]. (ang.).
- ↑ a b Joshua Roberts: “Tomb Raider: Chronicles” Review (PC). [w:] TechTV [on-line]. 2001-02-02. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-06-06)]. (ang.).
- ↑ a b PC – “Tomb Raider: Chronicles”. [w:] GameRankings [on-line]. CBS Interactive. [dostęp 2023-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-05)]. (ang.).
- ↑ a b PlayStation - Tomb Raider: Chronicles. [w:] GameRankings [on-line]. CBS Interactive. [dostęp 2023-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-29)]. (ang.).
- ↑ a b Dreamcast – “Tomb Raider: Chronicles”. [w:] GameRankings [on-line]. CBS Interactive. [dostęp 2023-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-13)]. (ang.).
- ↑ a b “Tomb Raider: Chronicles” for PC. [w:] Metacritic [on-line]. Fandom, Inc. [dostęp 2011-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-30)]. (ang.).
- ↑ a b “Tomb Raider: Chronicles” for PlayStation. [w:] Metacritic [on-line]. Fandom, Inc. [dostęp 2011-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-30)]. (ang.).
- ↑ a b “Tomb Raider: Chronicles” for Dreamcast. [w:] Metacritic [on-line]. Fandom, Inc. [dostęp 2011-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-05)]. (ang.).
- ↑ a b David Chen. “Tomb Raider: Chronicles” (PS). „NextGen”, s. 80, luty 2001. Imagine Media. [dostęp 2021-12-11]. (ang.).
- ↑ a b Frank O’Connor. “Tomb Raider: Chronicles”. „MacAddict”, s. 61, październik 2001. Imagine Media. [dostęp 2021-12-11]. (ang.).
- ↑ Dylan Davies. Reviews – “Tomb Raider: Chronicles”. „Official Dreamcast Magazine”, s. 80–82, 2000-11-30. Dennis Publishing. (ang.).
- ↑ Steve Bauman: “Tomb Raider: Chronicles”. Strategy Plus, Inc., 2000-12-22. [dostęp 2021-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-05-18)]. (ang.).
- ↑ Jason Babler. “Tomb Raider: Chronicles”. „Computer Gaming World”, s. 112, marzec 2001. Ziff Davis. [dostęp 2021-12-11]. (ang.).
- ↑ ELSPA Sales Awards: Silver. Entertainment and Leisure Software Publishers Association. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-21)]. (ang.).
- ↑ Eric Caoili: ELSPA: “Wii Fit”, “Mario Kart” Reach Diamond Status in UK. Informa, 2008-11-26. [dostęp 2023-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-18)]. (ang.).
- ↑ Trey Walker: Eidos Reports Profits. [w:] GameSpot [on-line]. Red Ventures, 2001-02-28. [dostęp 2018-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-03)]. (ang.).
- ↑ Corporate Strategy Meeting. Square Enix, 2009-04-22. [dostęp 2012-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-30)]. (ang.).
- ↑ 10 Years of “Tomb Raider”: A GameTap Retrospective, reż. Chris Peeler, prod. GameTap Entertainment, 2008 [TV].
- ↑ Rick Marshall: History of “Tomb Raider”: Shaking the Dust Off 17 Years of Lara Croft. [w:] Digital Trends [on-line]. Designtechnica, 2013-03-09. [dostęp 2018-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-26)]. (ang.).
- ↑ Hype – “Tomb Raider: Legend”. „Official U.S. PlayStation Magazine”, s. 54–55, czerwiec 2005. Ziff Davis. [dostęp 2023-10-14]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Core Design: Tomb Raider: Chronicles Instruction Booklet (PC). Eidos Interactive, 2000. (ang.).
- 2000 w grach komputerowych
- Gry na platformę PlayStation
- Gry na platformę Windows
- Gry na platformę Dreamcast
- Gry na platformę Mac OS
- Gry z serii Tomb Raider
- Gry udostępnione w serwisie PlayStation Network
- Gry z perspektywą trzeciej osoby
- Przygodowe gry akcji
- Platformowe gry komputerowe
- Gry wyprodukowane przez Core Design
- Gry wydane przez Eidos Interactive
- Gry komputerowe wyprodukowane w Wielkiej Brytanii