Przejdź do zawartości

Anastazja z Dalmacji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Święta
Anastazja
Ἀναστασία
męczennica
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

połowa III wieku[1]
Rzym

Data i miejsce śmierci

304[2][1]
Sirmium

Czczona przez

Kościół katolicki,
Cerkiew prawosławną

Wspomnienie

25 grudnia[a],
22 grudnia[b],
4 stycznia[c]

Patronka

wdów i męczennic[2]

Szczególne miejsca kultu

Katedra św. Anastazji w Zadarze

Św. Anastazja z Dalmacji (gr. Ἀναστασία Φαρμακολυτρια[1], cs. Анастаси́я Узореши́тельница) – męczennica, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Anastazja urodziła się w Rzymie w połowie III wieku, jako córka poganina i chrześcijanki. O jej życiu wiadomo niewiele. Została wydana za mąż za bogatego poganina, lecz pod pretekstem wymyślonej choroby zachowała dziewictwo. Jej mąż był okrutnikiem i znęcał się nad nią. Po jego śmierci zajęła się pomocą uwięzionym chrześcijanom.

Przewodnikiem duchowym Anastazji był Chryzogon[3], który w czasie panowania cesarza Dioklecjana został uwięziony i skazany na śmierć za wyznawanie wiary. Wyrok został wykonany w 303 roku, w Akwilei. Anastazja towarzyszyła mu do ostatnich chwil, po czym sama została uwięziona i wtrącona do więzienia w Sirmium. Została skazana na śmierć przez spalenie w Sirmium (lub w Akwilei)[3], w 304 roku[2].

Imię Anastazji wymienia się w Kanonie Rzymskim, do którego zostało dołączone w V w[4].

W V wieku relikwie świętej przeniesiono do Konstantynopola[4] i złożono w specjalnie dla niej dedykowanej świątyni. W okresie późniejszym, jej głowę oraz prawą rękę przeniesiono do Monasteru Świętej Anastazji, znajdującego się niedaleko Świętej Góry Atos (Athos).

W VI wieku w Rzymie, gdzie sprawowano kult Anastazji, poświęcono jej kościół koło Circus Maximus[4].

Obecnie sarkofag świętej znajduje się w katedrze św. Anastazji w Zadarze[5]. Poświęcona jest jej także rzymska Bazylika Sant’Anastasia al Palatino.

W ikonografii przedstawiana jest w powłóczystych szatach, czasami w koronie na głowie. Jej atrybuty to krzyż symbolizujący chrześcijaństwo, palma męczeństwa, pojemnik na maści i wonności, którymi leczyła rany odwiedzanych uwiezionych współwyznawców, pęta, pale do których była przywiązana na stosie, stos, nożyce którymi odcięto jej język[3].

Jest patronką cenzorów posługujących się nożycami[3], a także męczenników i wdów.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 25 grudnia, natomiast w Cerkwi prawosławnej 22 grudnia/4 stycznia[6], tj. 4 stycznia według kalendarza gregoriańskiego.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Heiligenlexikon ↓.
  2. a b c Brewiarz ↓.
  3. a b c d Marecki i Rotter 2009 ↓, s. 67.
  4. a b c Agasso, Audieri i in. 2011 ↓, s. 936.
  5. Danuta Gibas-Krzak: Dalmacja – kamienna oaza dla strudzonych. mowiawieki.pl. [dostęp 2014-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-05)].
  6. podwójne datowanie

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]