Waals Gewest
Gewest in  België
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Geografie | |||
| Oppervlakte | 16.844 km² | ||
| Bevolking (Bron: ADSEI) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
3.692.283 (01/01/2024) 48,95% 51,05% 218,46 inw./km² | ||
| Talen | Frans (Duits in Oostkantons, in de faciliteitengemeenten is ook het Nederlands officieel, maar niet binnen de Waalse instellingen) | ||
| Politiek | |||
| Minister-president | Elio Di Rupo | ||
| Coalitie | CD&V, N-VA, Open Vld | ||
| Overig | |||
| Volkslied | Le Chant des Wallons | ||
| Feestdag | derde zondag van september | ||
| ISO 3166 | BE-WAL
| ||
| Website | https://wallonie.be/ | ||
| |||
Het Waals Gewest is een gebiedsgebonden overheid in België. Het werd op 8 augustus 1980 bij wet vastgesteld, evenals het Vlaams en het Brussels gewest. Meestal wordt het Waals Gewest gewoon Wallonië genoemd. Het gewest is een deel van de Belgische structuur van gemeenschappen en gewesten. De officiële taal is het Frans. Het gewest regelt de gebiedsgebonden zaken (bijvoorbeeld infrastructuur) in het gebied. De bevoegdheden van het gewest zijn vastgelegd in de Belgische Grondwet en de Bijzondere Wet op de Hervorming van de Instellingen. Het Waals Gewest heeft geen bevoegdheden in Brussel.
De Waalse regering zetelt in Namen.
Structuur
Het Waalse grondgebied omvat vijf provincies en 262 gemeenten: 1 Waals-Brabant 2 Henegouwen 3 Luik 4 Luxemburg 5 Namen
|
 Waals Gewest |
Supranationaal | Nationaal | Gemeenschap | Gewest | Provincie | Arrondissement | Provinciedistrict | Kanton | Gemeente | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Administratief | Niveau |  Europese Unie |
België |
Wallonië |
 Namen Luxemburg Luik Henegouwen Waals-Brabant |
22 | 262 | ||||
| Franse Gemeenschap |
Waals Gewest
| ||||||||||
| Bestuur | Europese Commissie | Belgische regering | Waalse regering | Deputatie | Gemeentebestuur | ||||||
| Raad | Europees Parlement | Senaat | Kamer van volksvertegenwoordigers |
Waals Parlement | Provincieraad | Gemeenteraad | |||||
| Kiesomschrijving | Nederlands Kiescollege | Namen, Luxemburg, Waals-Brabant, Luik en Henegouwen |
12 | 35 | 119 | 262 | |||||
| Verkiezing | Europese | Federale | Vlaamse | Provincieraads- | Gemeenteraads- | ||||||
Oppervlakte en bevolking
(getallen van 1-1-2021)
- oppervlakte: 16.844 km²; 55,2% van de Belgische oppervlakte
- bevolking: 3.648.206; 31,1% van de Belgische bevolking
- inwoners per km²: 217
Politiek
De bevoegdheden van het Waals Gewest zijn vastgelegd in de Belgische Grondwet en de Bijzondere Wet tot Hervorming der Instellingen.
In tegenstelling tot de situatie in Vlaanderen werd het Waals Gewest, bevoegd voor onder meer economie, werkgelegenheid, openbare werken, openbaar vervoer, landbouw en ruimtelijke ordening, niet versmolten met de Franse Gemeenschap, die bevoegd is voor onder meer cultuur, onderwijs en welzijn en dit voor alle Franstaligen zowel in het Waalse gewest als in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In dezelfde zin maken de negen Duitstalige gemeenten in de Oostkantons wel deel uit van het Waals Gewest maar hebben deze hun eigen Duitstalige Gemeenschap voor deze zogenaamde persoonsgebonden materies.
Parlement
Het Waals Parlement is de volksvertegenwoordiging van het Waals Gewest. Het parlement telt 75 zetels en wordt sedert 1995 rechtstreeks verkozen, voorheen werd het samengesteld uit de leden van de federale kamer verkozen in de Waalse kiesarrondissementen. Vanaf 1999 wordt er om de vijf jaar gekozen, gelijktijdig met de verkiezingen voor het Europees Parlement.
Samenstelling 1995-2024
| Partij | 1995-1999 | 1999-2004 | 2004-2009 | 2009-2014 | 2014-2019 | 2019-2024 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| PS | 30 | 25 | 34 | 29 | 30 | 23 |
| MR[1] | 19 | 21 | 20 | 19 | 25 | 20 |
| cdH[2] | 16 | 14 | 14 | 13 | 13 | 10 |
| Ecolo | 8 | 14 | 3 | 14 | 4 | 12 |
| FN[3] | 2 | 1 | 4 | - | - | - |
| PTB | - | - | - | - | 2 | 10 |
| PP | - | - | - | - | 1 | - |
| Totaal | 75 | 75 | 75 | 75 | 75 | 75 |
De onderstreepte getallen vormen de hieruit onderhandelde meerderheid.
Het absenteïsme bij de verkiezingen van 2014 bedroeg 12,12% (ook al is er een wettelijke opkomstplicht), 7,4% van de uitgebrachte stemmen waren blanco of ongeldig.
Kieskringen
Het Waals Gewest is onderverdeeld in 13 kieskringen die overeenstemmen met de oude federale kiesarrondissementen en dit in tegenstelling tot het Vlaams Gewest, dat besliste om ook voor de gewestverkiezingen de provinciale kieskringen, die in 2003 werden ingevoerd voor het federale parlement, te gebruiken. Iedere kieskring levert een aantal zetels in verhouding tot het aantal inwoners. Per provincie worden de reststemmen van de betroffen kieskringen volgens het systeem van de apparentering samengevoegd om het aantal "verloren" stemmen te beperken. Toch blijft het in de praktijk soms erg moeilijk om in de provincies Namen, Waals-Brabant maar vooral Luxemburg zetels te behalen gezien het gering aantal toe te kennen zetels. Zo behaalde de PS en Ecolo in 1999 geen enkele zetel in de provincie Luxemburg met respectievelijk 21,3% en 17,1% van de stemmen. De vijf beschikbare zetels werden gewonnen door de MR (3 zetels met 30,4%) en CDH (2 zetels met 26,3%) samen goed voor slechts 56,7% van de stemmen.
Kieskringen per provincie:
Provincie Henegouwen - 29 zetels:
Provincie Luik - 23 zetels:
Provincie Namen - 10 zetels:
- Dinant - Philippeville: 4, Namen: 6
Provincie Waals-Brabant - 8 zetels:
- Nijvel: 8
Provincie Luxemburg - 5 zetels:
- Aarlen - Bastenaken - Marche-en-Famenne: 3, Neufchâteau - Virton: 2
Regering
Het dagelijks bestuur van het Waals Gewest is in handen van de Waalse regering. Vanaf 13 september 2019 is dit de Regering-Di Rupo III (Waalse Gewest), een coalitie tussen de Parti Socialiste (België), Mouvement Réformateur en Ecolo.
Verkeer en Vervoer
Het vervoer per tram, bus en metro binnen het Waals Gewest wordt uitgevoerd door de Opérateur du Transport de Wallonie (SRWT), onder de commerciële naam TEC (Transport en commun). Charleroi is de enige Waalse stad met een metrosysteem, de premetro (Métro léger de Charleroi) voor Luik is de bouw van een tramnetwerk gepland.
Zie ook
· 
· 
· · 
