Pergi ke kandungan

Hiperinflasi di Republik Weimar

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Timbunan wang kertas bank baru menunggu pengederan di Reichsbank semasa hyperinflasi

Hiperinflasi di Republik Weimar adalah jangka tiga tahun hiperinflasi di Republik Weimar (kini Jerman) antara Jun 1921 dan Januari 1924.

Latar belakang

[sunting | sunting sumber]
Setem pos 5 bilion mark dikeluarkan semasa hiperinflasi

Dalam usaha untuk membayar kos besar daripada Perang Dunia Pertama, Jerman digantung kebolehtukaran mata wang ke dalam emas apabila perang yang tercetus. Tidak seperti Perancis, yang dikenakan cukai pendapatan yang pertama untuk membayar untuk perang, Kaiser Jerman dan Parlimen membuat keputusan tanpa pembangkang untuk membiayai perang sepenuhnya oleh peminjam,[1] keputusan dikritik oleh pakar-pakar kewangan seperti Hjalmar Schacht sebelum hiperinflasi berlaku.[2] Hasilnya adalah bahawa kadar pertukaran daripada Mark terhadap dolar AS jatuh secara berterusan sepanjang perang 4,2-8,91 Markah setiap dolar. Perjanjian Versailles mempercepatkan lagi penurunan dalam nilai Mark, supaya pada akhir tahun 1919 lebih daripada 6.7 kertas Mark diperlukan untuk membeli satu dolar AS.[3]

Mata wang Jerman agak stabil pada kira-kira 60 Markah bagi setiap Dolar Amerika pada separuh pertama tahun 1921.[4] Oleh kerana peperangan teater Barat kebanyakannya di Perancis dan Belgium, Jerman telah keluar dari perang dengan kebanyakan kuasa perindustriannya utuh, ekonomi yang sihat, dan dalam kedudukan yang lebih baik untuk menjadi kuasa dominan di benua Eropah.[5] Walau bagaimanapun, "kata dua London" Mei 1921 menuntut pampasan dalam emas atau mata wang asing yang akan dibayar secara ansuran tahunan 2,000,000,000 (2 bilion) mark emas bertambah 26 peratus daripada nilai eksport Jerman.[6]

Wang kertas 50 juta tanda dari tahun 1923.

Pembayaran pertama dibuat apabila kena dibayar pada bulan Jun 1921.[7] Itu adalah permulaan yang semakin pesat penurunan nilai daripada Mark yang jatuh kepada kurang daripada satu pertiga daripada satu sen pun oleh November 1921 (lebih kurang. 330 Markah bagi setiap Dolar AS). Jumlah pampasan menuntut adalah 132,000,000,000 (132 bilion) markah emas, di mana Jerman hanya perlu membayar 50 bilion markah (sejumlah wang yang kurang daripada apa yang mereka telah menawarkan untuk membayar).[perlu rujukan]

Oleh kerana pampasan dikehendaki dibayar balik dalam mata wang keras dan tidak yang Papiermark cepat susut nilai, satu strategi Jerman bekerja adalah percetakan jisim bank nota untuk membeli mata wang asing yang seterusnya digunakan untuk membayar ganti rugi. Ini memburukkan lagi banyak yang kadar inflasi tanda kertas.[8][9]

Hiperinflasi

[sunting | sunting sumber]
Hiperinflasi Republik Weimar dari satu kepada satu trillion kertas Mark tiap emas Mark; pada skala logaritma.

Bermula pada bulan Ogos 1921, Jerman mula membeli mata wang asing dengan Mark di mana-mana harga, tetapi yang hanya meningkat kelajuan di mana Mark susut nilai.[10] Semakin rendah Mark tenggelam di bursa asing, lebih banyak Mark dikehendaki untuk membeli mata wang asing yang dituntut oleh Suruhanjaya Pampasan.[9]

Dalam tempoh separuh pertama 1922, Mark menjadi stabil pada kira-kira 320 Mark per Dollar. Ini diikuti oleh persidangan pampasan antarabangsa, termasuk satu pada Jun 1922 yang dianjurkan oleh AS jurubank pelaburan J. P. Morgan, Jr.[11] Apabila mesyuarat ini dihasilkan ada penyelesaian yang boleh digunakan, inflasi bertukar menjadi hiperinflasi dan Mark turun kepada 800 Mark tiap Dolar pada Disember 1922. Indeks taraf hidup adalah 41 pada bulan Jun 1922 dan 685 pada bulan Disember, peningkatan 15 kali ganda.

Pada Januari 1923 tentera Perancis dan Belgium menduduki Ruhr, kawasan perindustrian Jerman di lembah Ruhr untuk memastikan bahawa pampasan telah dibayar dengan barangan, seperti arang batu dari Ruhr dan zon industri lain Jerman. Oleh kerana Mark adalah secara praktikal tidak bernilai, ia menjadi mustahil untuk Jerman membeli mata wang asing atau emas menggunakan kertas Markah. Sebaliknya, pampasan telah dibayar pada barangan. Inflasi telah memburukkan lagi apabila pekerja di Ruhr mengadakan permogokan umum, dan kerajaan Jerman memcetak lebih wang untuk terus membayar mereka untuk "pasif menentang."[12]

Menjelang November 1923, dolar Amerika bernilai 4,210,500,000,000 mark Jerman. [13]

Hasil daripada hiperinflasi, terdapat berita akaun individu di Jerman mengalami paksaan yang dikenali sebagai strok sifar, satu keadaan di mana orang yang mempunyai "keinginan untuk menulis baris tanpa henti sifar dan melibatkan diri dalam pengiraan lebih terlibat daripada masalah yang paling sukar dalam logaritma. "[14]

Penstabilan

[sunting | sunting sumber]

Apabila mata wang baru, Rentenmark, menggantikan mark Reichsbank yang tidak bernilai pada 16 November 1923 dan 12 sifar dipotong dari harga, harga dalam mata wang yang baru kekal stabil. Orang-orang Jerman dianggap mata wang stabil ini sebagai satu keajaiban[15] kerana mereka telah mendengar tuntutan itu kestabilan sebelum dengan Notgeld (wang kecemasan) yang cepat menurunkan nilai sebagai sumber tambahan inflasi.[16] Penjelasan biasa adalah bahawa Rentenmarks telah dikeluarkan pada jumlah yang tetap dan telah disokong oleh aset keras seperti tanah dan aset industri pertanian, tetapi apa yang berlaku adalah lebih kompleks daripada itu, seperti yang diringkaskan dalam huraian berikut.

Dua nota Rentenmark, dikeluarkan selaras dengan Dekri 15 Oktober, 1923

Pada bulan Ogos 1923, Karl Helfferich mencadangkan rancangan untuk mengeluarkan mata wang yang baru (Roggenmark) disokong oleh bon gadai janji diindeks ke harga pasaran (dalam kertas Mark) gandum rai. Rancangannya ditolak kerana harga yang sangat turun naik rai pada Markah kertas. Menteri Pertanian Hans Luther cadangan pelan yang berbeza yang digantikan emas untuk rai dan mata wang yang baru, yang Rentenmark, disokong oleh bon diindeks kepada harga pasaran (pada kertas Mark) emas.[17]

Apabila mata wang baru, Rentenmark, menggantikan mark Reichsbank yang tidak bernilai pada 16 November 1923 dan 12 sifar dipotong dari harga, harga dalam mata wang yang baru kekal stabil. Orang-orang Jerman dianggap mata wang stabil ini sebagai satu keajaiban[18] kerana mereka telah mendengar tuntutan itu kestabilan sebelum dengan Notgeld (wang kecemasan) yang cepat menurunkan nilai sebagai sumber tambahan inflasi.[19] Penjelasan biasa adalah bahawa Rentenmarks telah dikeluarkan pada jumlah yang tetap dan telah disokong oleh aset keras seperti tanah dan aset industri pertanian, tetapi apa yang berlaku adalah lebih kompleks daripada itu, seperti yang diringkaskan dalam huraian berikut.

bon emas telah ditakrifkan pada kadar 2790 Markah emas setiap kilogram emas, yang merupakan definisi yang sama seperti sebelum perang mark emas. The rentenmarks tidak boleh ditebus dalam emas, tetapi hanya diindeks kepada bon emas. Pelan rentenmark telah diterima pakai pada reformasi kewangan dekri pada 13-15 Oktober 1923 yang menubuhkan sebuah bank baru, Rentenbank dikawal oleh Hans Luther yang telah menjadi Menteri Kewangan yang baru.

Selepas November 12, 1923, ketika Hjalmar Schacht menjadi Pesuruhjaya mata wang, yang Reichsbank, bank pusat yang lama, tidak dibenarkan untuk menolak mana-mana kerajaan lanjut bil Perbendaharaan, yang bermakna isu yang sama markah kertas juga berhenti.[20] Diskaun bil perdagangan komersial dibenarkan dan jumlah Rentenmarks berkembang, tetapi isu itu dikawal ketat untuk mematuhi semasa transaksi komersil dan kerajaan. The Rentenbank baru enggan kredit kepada kerajaan dan spekulator yang tidak dapat meminjam Rentenmark, kerana Rentenmark tidak sah.[21] Apabila Presiden Reichsbank Rudolf Havenstein meninggal dunia pada 20 November 1923, Schacht telah dilantik presiden Reichsbank. Oleh November 30, 1923, terdapat 500 juta Rentenmarks dalam edaran, yang meningkat kepada 1 bilion menjelang 1 Januari, 1924, dan sekali lagi kepada 1.8 bilion Rentenmarks pada Julai 1924. Sementara itu, Markah kertas lama terus diedarkan. Jumlah Markah kertas meningkat kepada 1.2 sekstilion (atau 1,200,000,000,000,000,000,000) pada bulan Julai 1924 dan terus jatuh nilai kepada satu pertiga daripada nilai mereka pada penukaran Rentenmarks.[22]

Undang-undang kewangan bagi 30 Ogos 1924 membenarkan pertukaran setiap kertas lama 1 trilion Mark nota untuk satu Reichsmark baru, bersamaan nilai kepada satu Rentenmark.

Penilaian Semula

[sunting | sunting sumber]

Akhirnya, beberapa hutang telah dikembalikan semula untuk memberi pampasan kepada sebahagian orang-orang yang mempunyai menjadi pemiutang. Sebuah dekri 1925 mengembalikan beberapa gadai janji pada 25% daripada nilai muka pada Reichsmark baru (berkesan 25,000,000,000 kali nilai mereka dalam tanda lama) jika mereka telah diadakan 5 tahun atau lebih. Begitu juga beberapa bon kerajaan telah dikembalikan semula pada 2-1/2% daripada muka - yang akan dibayar selepas pampasan telah dibayar.[23] Hutang gadai janji telah dibina semula mengikut peratusan yang jauh lebih tinggi daripada bon kerajaan. Kemasukan semula beberapa hutang, digabungkan dengan penyambungan semula cukai yang berkesan dalam ekonomi yang masih-hancur, mencetuskan gelombang kebankrapan korporat.

Salah satu isu penting dalam penstabilan hiperinflasi yang merupakan penilaian semula. Dalam pengertian adat, ia merujuk kepada penjanaan kadar pertukaran satu mata wang negara terhadap mata wang lain. Ia juga bermakna revalorization – pemulihan nilai mata wang menyusut nilai sebanyak inflasi. Kerajaan Jerman mempunyai pilihan sama ada melalui suatu undang-undang penilaian semula untuk menyelesaikan hiperinflasi dengan cepat atau untuk membenarkan luas dan gangguan politik dan keganasan di jalan-jalan. Kerajaan Jerman berhujah secara terperinci bahawa kepentingan pemiutang dan penghutang terpaksa berlaku adil dan seimbang. Tiada indeks hidup standard harga serta indeks harga saham atau indeks harga hartanah (untuk kali ini, bagaimanapun, tidak sedia ada) diadili sebagai relevan. Pengiraan berhubung penukaran telah diadili dengan ketara kepada indeks dolar dan juga kepada indeks harga borong. Pada dasarnya kerajaan Jerman mengikuti garis pemikiran yang berorientasikan pasaran yang indeks dolar dan indeks harga borong secara kasar akan menunjukkan 'benar' 'tahap' harga secara umum sepanjang tempoh inflasi yang tinggi dan hyperinflation. Selain daripada penilaian semula telah terikat kepada kadar pertukaran Mark dan Dolar Amerika Utara, berdasarkan Berlin Bourse untuk mendapatkan nilai Goldmark .[24]

Undang-undang mengenai Penilaian semula Gadai Janji dan Tuntutan lain 16 Julai 1925 (Gesetz über die Aufwertung von Hypotheken und anderen Ansprüchen or Aufwertungsgesetze, juga digelar Akta Penilaian Semula 1925) akhirnya dimasukkan hanya hubungan tanda kertas kepada emas tanda bagi tempoh dari 1 Januari 1918 hingga 30 November 1923 dan hari-hari berikutnya. [25] Ini membawa kepada fakta yang telah diberikan sehingga prinsip 'Satu Mark bernilai satu Mark' diakui sampai kemudiannya (prinsip nilai nominal) kerana inflasi melonjak.[26] Undang-undang ini telah dicabar di Mahkamah Agung Reich Jerman (Reichsgericht). Senat 5 Mahkamah Agung Jerman (Reichsgericht) memutuskan pada 4 November 1925 bahawa Akta Penilaian Semula 1925 adalah perlembagaan, walaupun berat terhadap "Rang Undang-Undang Hak dan Kewajipan Jerman" (Artikel 109, 134, 152, dan 153 Perlembagaan).[27][28][29] Kes ini adalah keutamaan penetapan bagi mengeluarkan semakan kehakiman dalam perundangan Jerman.[30]

Episod hiperinflasi dalam Republik Weimar pada awal 1920-an bukan hiperinflasi yang pertama, juga bukan yang pertama di Eropah, atau bahkan yang paling melampau-walaupun mungkin yang terkenal contoh - paling banyak inflasi dalam sejarah (pengő Hungari dan dolar Zimbabwe telah kedua-duanya menjadi lebih melambung). Walau bagaimanapun, mengikut mana-mana yang paling menonjol berikutan kemunculan ekonomi sebagai satu disiplin ilmiah, hiperinflasi Weimar yang menarik minat dengan cara yang contoh terdahulu tidak mempunyai. Kebanyakan tingkah laku ekonomi dramatik dan luar biasa kini dikaitkan dengan hiperinflasi telah pertama didokumenkan secara sistematik di Jerman: perintah magnitud kenaikan harga dan kadar faedah, denominasi semula mata wang, penerbangan dari pengguna tunai untuk aset keras, dan perkembangan pesat industri yang menghasilkan aset. Ekonomi monetari Jerman ketika itu sangat dipengaruhi oleh Chartalisme dan Sekolah Sejarah Jerman, dan ini dingin cara hiperinflasi itu maka biasanya dianalisis.[31]

John Maynard Keynes diterangkan keadaan di Akibat Ekonomi Pendamai : Inflationisme sistem mata wang Eropah telah berjalan ke panjang yang luar biasa. Pelbagai Kerajaan berperang, tidak, atau terlalu malu-malu atau terlalu pendek untuk dilihat aman daripada pinjaman atau cukai sumber mereka diperlukan, telah dicetak nota untuk kira-kira."

Ia adalah dalam tempoh ini hyperinflation yang pakar-pakar ekonomi Perancis dan British mula mendakwa bahawa Jerman akan musnah ekonominya dengan maksud mengelakkan pampasan, tetapi kedua-dua kerajaan mempunyai pandangan yang bercanggah tentang bagaimana untuk menangani keadaan ini. Perancis mengisytiharkan bahawa Jerman perlu terus membayar pampasan, manakala Britain berusaha untuk memberikan moratorium yang membolehkan pembinaan semula kewangannya.[5]

Pampasan kira-kira satu pertiga daripada defisit Jerman 1920-1923,[32] dan oleh itu telah dinamakan oleh Kerajaan Jerman sebagai salah satu punca utama hiperinflasi. Sebab-sebab lain yang diberikan termasuk bank-bank dan spekulator-spekulator (terutamanya asing). Inflasi yang mencapai kemuncaknya pada bulan November 1923,[33] tetapi berakhir apabila mata wang yang baru (yang Rentenmark) telah diperkenalkan. Dalam usaha untuk memberi laluan kepada mata wang baru ini, bank-bank "menjadi tanda kepada peniaga sampah oleh tan"[34] untuk dikitar semula sebagai kertas.

Jerman, 1923: wang kertas telah kehilangan begitu banyak nilai yang mereka telah digunakan sebagai kertas dinding.

Walaupun inflasi yang berakhir dengan pengenalan Rentenmark dan Republik Weimar berterusan selama satu dekad selepas itu, hiperinflasi secara meluas dipercayai telah menyumbang kepada Nazi pengambilalihan Jerman dan kenaikan Adolf Hitler untuk kuasa. Adolf Hitler sendiri dalam bukunya, Mein Kampf, membuat banyak rujukan kepada hutang Jerman dan kesan-kesan negatif yang membawa kepada tidak dapat dielakkan "sosialisme negara." Sesetengah ahli ekonomi, bagaimanapun, menunjukkan bahawa kenaikan Hitler telah segera didahului dengan krisis ekonomi 1931, yang, sementara juga sebahagiannya dicetuskan oleh hutang Jerman, adalah, tidak seperti krisis hiperinflasi yang tahun 1923, dicirikan oleh deflasi besar yang dicipta oleh program penjimatan kerajaan.[35] Pakar ekonomi Keynesian Paul Krugman bersetuju bahawa "hiperinflasi 1923 tidak membuat Hitler berkuasa, ia adalah deflasi dan kemerosotan Brüning."[36] Inflasi juga menimbulkan keraguan tentang kecekapan institusi liberal, terutamanya di kalangan darjat menengah yang telah mengadakan simpanan tunai dan bon. Ia juga menghasilkan dendam daripada bank-bank dan spekulator-spekulator, yang kerajaan dan akhbar mempersalahkan kerana krisis inflasi.[37] Beberapa orang Jerman yang antisemitik menggelar wang kertas Weimar yang berinflasi "konfeti Yahudi".[38]

Kemudian dasar kewangan Jerman menunjukkan keprihatinan yang jauh lebih besar untuk mengekalkan mata wang yang kukuh, kebimbangan yang juga terjejas sikap Jerman dalam menyelesaikan krisis hutang berdaulat Eropah dari tahun 2009 dan seterusnya.[39]

The hyperinflated, Markah tidak bernilai menjadi meluas dikumpul di luar negara. Los Angeles Times pada tahun 1924 dianggarkan bahawa lebih daripada wang kertas ditamatkan telah merebak di sekitar Amerika Syarikat daripada yang wujud di Jerman.[34]

Punca pecutan besar harga yang berlaku semasa hiperinflasi Jerman 1922-1923 seolah-olah tidak jelas dan tidak dapat diramalkan untuk mereka yang hidup melaluinya, tetapi jika ditinjau kembali adalah agak mudah. Perjanjian Versailles mengenakan hutang yang besar kepada Jerman yang boleh dibayar hanya dalam emas atau mata wang asing. Dengan emas habis, kerajaan Jerman cuba untuk membeli mata wang asing dengan mata wang Jerman,[10] tindakan bersamaan dengan menjual mata wang Jerman sebagai pertukaran untuk pembayaran dalam mata wang asing, tetapi oleh peningkatan bekalan markah Jerman di pasaran menyebabkan Mark Jerman jatuh pesat dalam nilai, yang sangat meningkatkan bilangan Mark diperlukan untuk membeli lebih asing mata wang. Ini menyebabkan harga Jerman barangan meningkat dengan cepat, meningkatkan kos operasi kerajaan Jerman, yang tidak boleh dibiayai dengan menaikkan cukai kerana cukai yang akan dibayar dalam mata wang Jerman yang sentiasa kurang berharga. Alternatifnya adalah beberapa kombinasi berjalan defisit bajet dan hanya mewujudkan lebih banyak wang, setiap yang meningkat bekalan mata wang Jerman di pasaran dan mengurangkan harga mata wang itu ini. Ketika orang-orang Jerman menyedari bahawa wang mereka telah semakin kehilangan nilai, mereka cuba untuk membelanjakannya dengan cepat. Peningkatan halaju kewangan disebabkan peningkatan masih lebih pesat dalam harga, mewujudkan satu kitaran ganas.[40] Ini meletakkan kerajaan dan bank-bank antara dua alternatif yang tidak boleh diterima: jika mereka berhenti inflasi ini akan menyebabkan kebankrapan segera, pengangguran, mogok, kelaparan, keganasan, keruntuhan perintah sivil, pemberontakan, dan revolusi.<ref name="Fergusson p. 254">Fergusson; When Money Dies; p. 254</refJika mereka meneruskan inflasi mereka akan lalai pada hutang asing mereka. Percubaan untuk mengelakkan kedua-dua pengangguran dan insolvensi akhirnya gagal apabila Jerman mempunyai kedua-duanya.[41]

Lihat pula

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Fergusson, When Money Dies; p. 10
  2. ^ Fergusson; When Money Dies; p. 11
  3. ^ Fergusson; When Money Dies; p. 16
  4. ^ Laursen and Pedersen, page 134
  5. ^ a b Marks, page 53
  6. ^ Kolb, Eberhard (2012). The Weimar Republic. Translated by P.S. Falla (ed. 2nd). Routledge. m/s. 92. ISBN 0-415-09077-6.
  7. ^ Fergusson, page 38.
  8. ^ Fergusson, page 36
  9. ^ a b Shapiro, page 187
  10. ^ a b Fergusson; When Money Dies; ms. 40
  11. ^ Balderston, page 21
  12. ^ Civilization in the West, Seventh Edition, Kishlansky, Geary, dan O'Brien, New York, muka surat 807.
  13. ^ Coffin; "Western Civilizations"; ms. 918
  14. ^ "Cipheritis". Time Magazine. 1923-12-17. Dicapai pada 2010-01-07.
  15. ^ Fergusson; When Money Dies; ms. 208
  16. ^ Fergusson; When Money Dies; ms. 119-120, 173
  17. ^ "The Rentenmark Miracle, Gustavo H.B. Franco, page 16" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2011-07-06. Dicapai pada 2014-12-01.
  18. ^ Fergusson; When Money Dies; ms. 208
  19. ^ Fergusson; When Money Dies; ms. 119-120, 173
  20. ^ Guttmann, muka surat 208-211
  21. ^ Fergusson, Bab 13
  22. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Fergusson, Chapter 13
  23. ^ Fergusson, Bab 14
  24. ^ Fischer 2010, m/s. 83.
  25. ^ Fischer 2010, m/s. 84.
  26. ^ Fischer 2010, m/s. 87.
  27. ^ Friedrich 1928, m/s. 197.
  28. ^ RGZ III, 325
  29. ^ Fischer 2010, m/s. 89.
  30. ^ Friedrich 1928, m/s. 196–197.
  31. ^ Monetary Explanations of the Weimar Republic's Hyperinflation: Some Neglected Contributions in Contemporary German Literature, David E.W. Laidler & George W. Stadler, Journal of Money, Credit and Banking, vol. 30, pages 816, 818
  32. ^ The Economics of Inflation, Costantino Bresciani-Turroni, muka surat 93
  33. ^ Fischer 2010, m/s. 64.
  34. ^ a b Americans With Marks Out of Luck, Cable and Associated Press, Los Angeles Times, 15 Nov 1924
  35. ^ Lindner, Fabian (24 November 2011). "In today's debt crisis, Germany is the US of 1931". The Guardian. London.
  36. ^ "It's Always 1923". The New York Times. 12 February 2013.
  37. ^ Mein Kampf ("Perjuangan Saya"), Adolf Hitler (originally 1925-1926), Reissue edition (September 15, 1998), Publisher: Mariner Books, Language: English, paperback, 720 pages, ISBN 0-395-92503-7
  38. ^ "The Death of Paper Money"—London Telegraph 25 Julai 2010—City of London Bankers are buying up book on the Weimar Inflation:
  39. ^ Greece bailout: What's the future of the euro?, Ben Quinn, Christian Science Monitor, 28 March 2010
  40. ^ Parsson; Dying of Money; ms. 116 – 117
  41. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Fergusson p. 254
  • Balderston, prepared for the Economic History Society by Theo (2002). Economics and politics in the Weimar Republic (ed. 1. publ.). Cambridge [u.a.]: Cambridge Univ. Press. ISBN 0-521-77760-7.
  • Costantino Bresciani-Turroni, The Economics of Inflation (English transl.), Northampton, England: Augustus Kelly Publishers, 1937, on the German 1919-1923 inflation. [1]
  • Feldman, Gerald D. (1996). The great disorder politics, economics, and society in the German inflation, 1914 - 1924 (ed. [Nachdruck]). New York, NY [u.a.]: Oxford Univ. Press. ISBN 0-19-510114-6.
  • Fergusson, Adam (2010). When money dies : the nightmare of deficit spending, devaluation, and hyperinflation in Weimar Germany (ed. 1st [U.S.] ed.). New York: PublicAffairs. ISBN 1-58648-994-1. |edition= has extra text (bantuan)
  • Fischer, Wolfgang Chr., penyunting (2010). German Hyperinflation 1922/23: A Law and Economics Approach. Eul-Verlag Köln. ISBN 978-3-89936-931-1.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Friedrich, Carl Joachim (June 1928). "The Issue of Judicial Review in Germany". Political Science Quarterly. 43 (2). JSTOR 2143300.CS1 maint: ref=harv (link)
  • When Money Buys Little - Jerry Jensen Study of the 1923 German postage stamps
  • Karsten Laursen and Jorgen Pedersen, The German Inflation, North-Holland Publishing Co., Amsterdam, 1964.
  • Sally Marks, The Illusion of Peace, Palgrave Macmillan, New York, 2003.
  • Parsson, Jens O. (1974). Dying of Money : Lessons of the Great German and American Inflations. Boston: Wellspring Press.
  • Shapiro, Max (1980). The penniless billionaires. New York: Times Books. ISBN 0-8129-0923-2.
  • Widdig, Bernd (2001). Culture and inflation in Weimar Germany (ed. [Online-Ausg.]). Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-22290-3.

Templat:Paris Peace Conference navbox