کاربر:Kasra.dra/صفحه تمرین
گلاس بلاست یا ساب‌پاشی با دانه‌های شیشه، یکی از روش های پرداخت سطوح با استفاده از ذرات بسیار ریز شیشه است. در این فرایند با پاشش دانه های پرفشار شیشه به قطعه، سطح مورد نظر را می‌توان تمیز و یکدست کرد. اگر در فرایتد از ذرات شیشه سبک استفاده کنیم، سطحی نیمه براق بدست‌می‌آید، اما اگر از ذرات سنگین تر شیشه استفاده کنیم، سطحی مات بدست می‌آید. گلاس بلاست استاندارد از فشار معمول ۸۰# استفاده می‌کند.[۱]
این فرایند بیشتر در موارد زیر به کار می‌رود:
- پرداخت نهایی استیل ضد زنگ
- پرداخت قطعات آلمینیومی پیش از اکسید شدن یا رنگ‌کردن
- تمیزکاری سطوح فلزات رنگی همچون مس، برنز و برنج
- به عنوان پرداخت اولیه پیش از گالوانیزاسیون در رنگ‌کاری نیکل کرم[۲]
مزایا[ویرایش]
روش گلاس بلاست در مقایسه با سایر روش‌های پرداخت سطوح همچون سندبلاست، از امنیت و ایمنی بالاتری برخوردار است، و مانند سند بلاست که روز به روز قوانین سخت گیرانه ایمنی برایش وضع می‌شود، مشکلات حاد تنفسی ایجاد نمی‌کند. همچنین گلاس‌بلاست در مقایسه با سند بلاست، سطح لطیف تر و یکنواخت تری ارائه‌می‌دهد، به طوری که در کاربرد های خاص مثل تمیز کاری کانی های معدنی، از سندبلاست به این دلیل که ممکن است به قطعه آسیب وارد‌شود، استفاده نمی‌شود.[۳] مزیت دیگر این روش بازیافت‌پذیری نسبتا بالای آن می‌باشد، به طوری که چندین‌بار قابلیت استفاده مجدد با حفظ عملکرد را دارد. به طور معمول میزان قابلیت استفاده از آن، قبل از نیاز به تعویض، ۴ الی ۶ سیکل می‌باشد. همچنین گلاس بلاست می‌تواند با استفاده از هر دو روش فشار و مکش روی قطعه اعمال‌شود، در نتیجه می‌تواند در هزینه صرفه‌جویی‌کند، چون که دستگاه‌های ساب‌پاشی که با فشار کارمیکنند، از آن ها که با مکش کارمیکنند، گران‌ترند.
معایب[ویرایش]
بدلیل مقاومت کمی که شیشه نسبت به سایر مواد همچون انواع فولاد دارد، دوام نسبتا زیادی در فرایند نمی‌آورد و همچنین این روش سرعت بالایی هم ندارد. مقاومت شیشه حتی از سرباره ذغال سنگ نیز کمتر است که ناچارا فرایند را کندتر از سایر روش های ساب‌پاشی می‌کند. مورد دیگر اینست که این روش سطحی یکنواخت و لطیف ایجاد می‌کند و درنتیجه در مواردی که نیاز است که پوششی بر روی سطح اعمال‌شود، گزینه مناسبی نمی‌باشد. زیرا رنگ و سایر پوشش ها، چسبندگی بالاتری به سطح زمخت دارند. و در آخر، با این که این روش بازیافت‌پذیری نسبتا خوبی دارد، در مقایسه با سایر روش ها همچون ساب پاشی و شات بلاست با استفاده از فولاد، ضعیف‌تر عمل‌می‌کند، چون که فولاد مقاومت بسیاری دارد و بارها می‌تواند مورد استفاده مجدد قرار‌بگیرد.
موارد مصرف[ویرایش]
با توجه به دانستن مزایای این روش، بهتر می‌توان کاربرد هایش را بررسی‌کرد. در این روش اثر دانه‌های شیشه بر روی قطعه نمی‌ماند و سطح یکنواخت و لطیفی ایجاد می‌شود، در نتیجه این روش برای پاک کردن رنگ، پوشش و زنگ‌زدگی از روی قطعه بسیار مناسب است. اما در مواردی که نیاز است که اثر ساب پاشی روی قطعه بماند، نیاز است که از ذرات فولادی یا اکسید آلمینیوم استفاده کرد، چون که این روش اثری زمخت بر روی سطح نمی‌گذارد.
اندازه معمول ذرات شیشه[ویرایش]
با این که اندازه ذره های شیشه، سایزهای متنوعی در بازه ۴۰ تا ۳۲۵ مش را دربر‌می‌گیرد، بعضی سایز ها متداول‌ترند. سایز های معمول ذرات شیشه شامل ۵۰-۷۰, ۶۰-۸۰, ۷۰-۱۰۰و ۱۲۰-۲۰۰ مش می‌باشد. سایز سریعترین تکه شیشه پاک‌کننده سطح، ۶۰-۱۰۰ مش می‌باشد. انتخاب بهترین سایز دانه های شیشه، باتوجه به کیفیت سطح مد نظر و جنس قطعه مورد نظر تعیین می‌شود.
ماشین‌آلات مربوطه[ویرایش]
باتوجه به این که دانه های شیشه استفاده مجدد می‌شوند، ماشین‌آلات خاصی را برای این منظور احتیاج دارند. ذرات شیشه جرم کمی دارند و درنتیجه به خوبی در ماشین سندبلاستی که با مکش کار می‌کند کارایی دارند. استفاده از دانه های شیشه در ماشین سند بلاست استاندارد خیلی معمول نیست ولی خرده شیشه در این ماشین ها استفاده می‌شوند. ماشین آلات ساب‌پاشی به طور کلی از سه قسمت کمپرسور، نگهدارنده دانه های ساب‌پاشی و نازل تشکیل‌شده‌اند. کمپرسور هوای اطراف را فشرده کرده و در یک فشار مشخصی وارد لوله‌ای می‌کند که جهت ساب‌پاشی استفاده‌‌می‌شود.[۴]
فرایند گلاس‌بلاست[ویرایش]
به طور معمول هرچه فشار را در فرایند ساب‌پاشی افزایش‌دهیم، تاثیر بیشتری می‌توانیم بر روی سطح بگذاریم و همچنین سرعت فرایند را می‌توانیم بیشتر‌کنیم، تغییرات بیشتری هم ممکن است با این عمل، بر روی سطح ایجاد شود. در بین دو روش ساب‌پاشی با فشار و مکش، استفاده از فشار، سرعت فرایند را بیشتر می‌کند و در نتیجه می‌تواند تغییراتی را برروی سطح ایجاد‌کند( در صورتی که زمان و فشار فرایند کنترل نشود). بهترین روش در این فرایند اینست که از فشار بسیار کوچکی شروع کرده و به‌تدریج فشار را افزایش دهیم تا به فشار مطلوبمان برسیم. فشار ماکسیموم برای فرایند ساب‌پاشی با شیشه، به طور معمول ۸۰ پوند برای ماشین آلاتی که با مکش کارمیکنند و ۴۰ پوند برای آن‌هاییست که با فشار کار می‌کنند. با توجه به این عدد ها به خوبی می‌توانیم تایم و فشاری که برای گرفتن بهترین نتیجه نیاز است را تخمین‌بزنیم.[۵]
برای گرفتن بهترین نتیجه در این روش، معمولا از یک فرایند دو مرحله‌ای استفاده می‌کنند. در مرحله اول ابتدا سطح را با استفاده از ذرات گوشه تیزی همچون گارنت و کرندوم ساب‌پاشی می‌کنند. این عمل سطح را کامل از هرگونه کثیفی، چربی، اکسید و اثرات تغییر رنگ ناشی از حرارت جوشکاری پاک‌می‌کند و سطحی یکنواخت ایجاد می‌کند. در این مرحله، سطح قطعه ظاهری مات پیدا‌می‌کند. پس از این مرحله، با وجود این که قطعه تمیز می‌شود، خط‌و‌خش‌هایی بر روی قطعه ایجاد می‌شود. به این دلیل است که از فرایند ساب‌پاشی تنها جهت پرداخت اولیه قبل از فرایند پوشش‌دهی و رنگ استفاده می‌شود. برای بدست‌آوردن سطح با نمای فلز، در مرحله دوم، قطعه با استفاده از دانه‌های شیشه، پولیش می‌خورد. پس از این مرحله، سطح زمخت قطعه لطیف‌تر می‌شود و همچنین احتمال دیده‌شدن عیوبی همچون خط و خش،اثرات جوشکاری و مک های ریخته‌گری کاهش می‌یابد. ساب پاشی با دانه های شیشه ظاهری لطیف و زیبا را به‌وجود می‌آورد و همچنین مقاومت قطعه را در برابر خوردگی و فرسایش افزایش می‌دهد. برای پولیش مجدد سطح نیز از دانه‌های سرامیکی یا شیشه‌ای استفاده می‌شود. قطعه‌ها با جنس های متفاوت، ممکن‌است که تفاوتی جزئی در رنگ و سختی داشته‌باشند که با استفاده از تغییر فشار، سرعت و اندازه دانه‌ها در فرایند ساب‌پاشی با شیشه، کیفییت سطح را می‌توان تحت‌تاثیر‌قرار‌داد.
در واقع می‌توان‌گفت که گلاس‌بلاست نه تنها برای پرداخت نهایی یک قطعه بسیار مناسب است، بلکه می‌تواند به‌عنوان پرداخت اولیه، قبل از پروسه‌های شیمیایی همچون الکتروفرمینگ، رنگ و آنودایزینگ استفاده شود. در‌ضمن می‌تواند به عنوان یک روش خوب برای جلا دادن وسایل قدیمی همچون اجزای موتور، وسایل تزیینی و قسمت های داخلی قطعات استفاده‌شود.
منابع[ویرایش]
- ↑ https://parts-badger.com/the-cnc-process/surface-finishes/، Parts Badger. Retrieved 7 July 2017
- ↑ http://www.balotinovani.com/en/bead-blasting، Tousenska s.r.o., Glass Bead Blasting
- ↑ Abrasive blasting، ویکی‌پدیا انگلیسی
- ↑ https://sciencing.com/glass-bead-blasting-6532348.html Lacoma, Tyler.(April 25, 2017). What Is Glass Bead Blasting
- ↑ https://pittsburghsprayequip.com/blogs/pittsburgh-spray-equipment-company/glass-bead-blasting-pros-cons-common-uses-equipment-needed، Harmon, Patrick.(June 07, 2017). Glass Bead Blasting – Pros & Cons, Common Uses,& Equipment Needed