Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ilyushin Il-28

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ilyushin Il-28
Τύποςμέσο βομβαρδιστικό
Χώρα προέλευσηςΕΣΣΔ
Σχεδιασμόςσχεδιαστικό γραφείο Ilyushin
Παρθενική πτήση8 Ιουλίου 1948
Πρώτη παρουσίαση1950
Κύριος χειριστήςΣοβιετική Πολεμική Αεροπορία
Άλλοι χειριστέςΠολεμική Αεροπορία του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στράτου της Κίνας
Τσεχοσλοβάκικη Πολεμική Αεροπορίας
Πολωνική Πολεμική Αεροπορία
Μονάδες που παρήχθησανπερισσότερες από 6635
Εξελίχθηκε σεIlyushin Il-30

Το Ilyushin Il-28 (ονομασία αναφοράς ΝΑΤΟ: «Beagle»[1], ονομασία αναφοράς USAF/DoD: «Type 27»[2], για τα εκπαιδευτικά Il-28U η ονομασία αναφοράς USAF/DoD είναι «Type 30»[2] και η ονομασία αναφοράς NATO είναι «Mascot».[3][4]) ήταν σοβιετικό δικινητήριο αεριωθούμενο βομβαρδιστικό το οποίο αναπτύχθηκε από το σχεδιαστικό γραφείο Ilyushin στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Ήταν το πρώτο σοβιετικό αεριωθούμενο βομβαρδιστικό που εντάχθηκε σε μαζική παραγωγή. Κατασκευάστηκε επίσης κατόπιν αδείας στην Κίνα ως Harbin H-5. Η συνολική παραγωγή στην ΕΣΣΔ ανήλθε σε 6.316 αεροσκάφη ενώ στην Κίνα ξεπέρασε τις 319. Την δεκαετία του 1990, πενήντα χρόνια μετά την από την παρουσίασή του, εκατοντάδες Il-28 παρέμεναν ακόμη σε υπηρεσία με διάφορες αεροπορικές δυνάμεις. Σήμερα η μόνη χώρα που ενδέχεται να διατηρεί Il-28 σε υπηρεσία είναι η Βόρεια Κορέα.

Σχεδιασμός και ανάπτυξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκπαιδευτικό Il-28U της Αιγυπτιακής Αεροπορίας.
Κινεζικής κατασκευής Harbin H-5.
Εγκαταλελειμμένο Il-28 στο Ιράκ.

Έπειτα από αρκετές άκαρπες προσπάθειες ανάπτυξης ενός τετρακινητήριου αεριωθούμενου βομβαρδιστικό (το Il-22 με κινητήρες Lyulka TR-1 και το Il-24 με κινητήρες Rolls-Royce Derwent), το σχεδιαστικό γραφείο Ilyushin ξεκίνησε στα τέλη του 1947 την ανάπτυξη νέου αεριωθούμενου τακτικού βομβαρδιστικού.[5] Ενώ οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν επικεντρωθεί στις προσπάθειες ανάπτυξης τετρακινητήριων βομβαρδιστικών, το δικινητήριο Ilyushin Il-28 δημιουργήθηκε για να καλύψει την απαίτηση για ένα βομβαρδιστικό που θα μπορούσε να μεταφέρει φορτίο 3000 kg βομβών 800 km/h.[6][7] Κρίσιμη για την ανάπτυξη του Il-28 ήταν η πώληση αριθμού κινητήρων τζετ Rolls-Royce Nene από τη Μεγάλη Βρετανία στη Σοβιετική Ένωση, γεγονός που επέτρεψε στους Σοβιετικούς μηχανικούς να παράγουν γρήγορα ένα μη αδειοδοτημένο αντίγραφο των κινητήρων αυτών, τον RD-45.[6] Η σχεδιαστική ομάδα του γραφείου Ilyushin ανέπτυξε το το νέο βομβαρδιστικό γύρω από δύο RD-45.[6]

Το Il-28 ήταν μικρότερο από τα προηγούμενα σχέδια και είχε τριμελές πλήρωμα αποτελούμενο από τον πιλότο, τον πλοηγό-βομβαρδιστή και έναν πυροβολητή. Ήταν επίσης μικρότερο από την ανταγωνιστική πρόταση του σχεδιαστικού γραφείου Tupolev, δηλαδή από το τρικινητήριο Tupolev Tu-73 που αναπτύσσονταν πολύ πριν αρχίσουν οι εργασίες πάνω στο Il-28.[6] Το Ilyushin ήταν ένα υψηλοπτέρυγο αεροσκάφος συμβατικής διάταξης. Οι πτέρυγες του δεν ήταν οπισθοκλινείς, σε αντίθεση με αυτές του ουραίου. Οι δύο κινητήρες ήταν εγκατεστημένοι σε ογκώδη ατρακτίδια κρεμασμένα κάτω από τις πτέρυγες στα οποία ανασύρονταν επίσης οι δυο κύριοι τροχοί του συστήματος προσγείωσης. Τα τρία μέλη του πληρώματος κάθονταν σε ξεχωριστά συμπιεζόμενα τμήματα. Η θέση του πλοηγού-βομβαρδιστή ήταν μπροστά, στο «γυάλινο» ρύγχος όπου ήταν εγκατεστημένο το σκοπευτικό OPB-5, μια σοβιετικής κατασκευής έκδοση του περίφημου αμερικανικού σκοπευτικού Norden της περιόδου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πιλότος κάθονταν στο κόκπιτ που διέθετε καλύπτρα η οποία άνοιγε στο πλάι και ο πυροβολητής σε ξεχωριστή καμπίνα στην ουρά του αεροσκάφους. Ο τελευταίος χειρίζονταν δύο πυροβόλα Nudelman-Suranov NS-23 των 23 mm με αναχορηγία 250 βλημάτων έκαστο. Σε αρκετές πολεμικές επιχειρήσεις ο οπίσθιος πυργίσκος πυροβόλων αφαιρούνταν ώστε να εξοικονομηθεί βάρος.[8] Ένα ακόμα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι πως ενώ ο πιλότος και ο πλοηγός κάθονταν σε εκτινασσόμενα καθίσματα, ο πυροβολητής έπρεπε να πέσει με αλεξίπτωτο από μια καταπακτή στο δάπεδο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Το Il-28 διέθετε δύο ακόμη πυροβόλα των 23 mm στο ρύγχος, τα οποία χειρίζονταν ο πιλότος, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ατράκτου καταλάμβανε η αποθήκη βομβών στην οποία μπορούσαν να μεταφερθούν τέσσερις βόμβες των 100 kg σε ξεχωριστά διαμερίσματα ή μεγάλες μεμονωμένες βάρους έως και 3000 kg.[9][10]

Το αρχικό πρωτότυπο, προωθούμενο από δύο βρετανικούς Nene, πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 8 Ιουλίου 1948 με χειριστή τον Βλαδίμηρο Κοκκινάκη. Οι δοκιμές ήταν επιτυχημένες, με το Il-28 να επιδεικνύει καλά χαρακτηριστικά ως προς τον χειρισμό και να φθάνει τα 833 km/h. Στις 30 Δεκεμβρίου 1948 ακολούθησε το δεύτερο πρωτότυπο που διέθετε κινητήρες RD-45 σοβιετικής κατασκευής στη θέση των βρετανικών.[11] Μετά την ολοκλήρωση των κρατικών δοκιμών στις αρχές του 1949 το αεροσκάφος εντάχθηκε σε μεγάλης κλίμακας παραγωγή με τους κινητήρες Klimov VK-1 που ήταν βελτιωμένες εκδοχές των RD-45 και θα επέτρεπαν τη βελτίωση των επιδόσεων του αεροσκάφους.[12][13] Η παραγωγή άρχισε σε τρία εργοστάσια τον Σεπτέμβριο του 1949 και τα πρώτα Il-28 παραδόθηκαν σε μονάδες της Αεροπορίας το 1950. Αυτό έπετρεψε να πραγματοποιηθεί υπερπτήση σχηματισμού αποτελούμενου από 25 Il-28 στην Παρέλαση για την Εργατική Πρωτομαγιά που έλαβε χώρα στη Μόσχα το 1950.[14][15] Σύντομα η σχεδίαση του Ιλιούσιν έγινε το βασικό τακτικό βομβαρδιστικό της Σοβιετικής Ένωσης και εξήχθη σε πολλές χώρες.

Επιχειρησιακή ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αίγυπτος ήταν μία από τις πρώτες χώρες που παρέλαβαν Il-28. Η καταστροφή τους στο έδαφος ήταν στόχος υψηλής προτεραιότητας για την RAF κατά τη διάρκεια της Κρίσης του Σουέζ και αργότερα για την Ισραηλινή Αεροπορία στον Πόλεμο των Έξι Ημερών και τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Αιγυπτιακά Il-28 έλαβαν επίσης μέρος στον εμφύλιο πόλεμο της Βόρειας Υεμένης. Εκτός από τις επιθέσεις ενάντια στις δυνάμεις των βασιλοφρόνων, βομβάρδισαν επίσης τις σαουδαραβικές πόλεις Τζιζάν, Νατζράν και Χαμίς Μουσκάιτ.[16] Δύο αιγυπτιακά Il-28 ενδέχεται να καταρρίφθηκαν το 1966 κοντά στη Σανάα από μαχητικά Hawker Hunters της Σαουδαραβικής Βασιλικής Αεροπορίας που πετούσαν Βρετανοί πιλότοι.[17]

Η Σοβιετική Ένωση βρισκόταν στη διαδικασία προετοιμασίας προκειμένου να καταστεί εφικτή η συναρμολόγηση Il-28 στην Κούβα, όμως οι εργασίες αυτές σταμάτησαν λόγω της Κρίσης των πυραύλων της Κούβας, έπειτα από την οποία ο Χρουστσόφ συμφώνησε στην απομάκρυνση των αεροσκαφών από το νησί. Περιορισμένη ήταν επίσης η χρήση των Il-28 στο Βιετνάμ καθώς και με τις αφγανικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν. Τέσσερα πρώην αιγυπτιακά και δύο πρώην σοβιετικά Il-28 (όλα με αιγυπτιακά πληρώματα) χρησιμοποιήθηκαν από την Πολεμική Αεροπορία της Νιγηρίας στον Πόλεμο της Μπιάφρα. Μεταξύ 1961 και 1966 η Φινλανδία παρέλαβε επίσης τέσσερα αεροσκάφη που χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για τη ρυμούλκηση στόχων. Παρέμειναν σε υπηρεσία μέχρι τη δεκαετία του 1980.

Η Σοβιετική Ένωση μετέφερε τα Il-28 σε μονάδες δεύτερης γραμμής ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 διότι τον ρόλο τους ανέλαβαν από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 τα υπερηχητικά Yak-28. Παρόλα αυτά ορισμένες εκδόσεις του Il-28 παρέμειναν σε υπηρεσία με τη Σοβιετική Αεροπορία μέχρι τη δεκαετία του 1980. Τα τελευταία Il-28 σοβιετικής κατασκευής παρέμειναν σε υπηρεσία με την Αιγυπτιακή Αεροπορία μέχρι και τη δεκαετία του 1990.

Από το 1952 η Κίνα παρέλαβε πάνω από 250 αεροσκάφη σοβιετικής κατασκευής.[18] Όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1950 συνέβη η Σινο-Σοβιετική ρήξη η κινεζική ηγεσία αποφάσισε να εντάξει το Il-28 σε παραγωγή, παρά το γεγονός ότι δεν είχε λάβει άδεια παραγωγής του από την ΕΣΣΔ.[19] Τα κινεζικής κατασκευής Il-28 έφεραν την ονομασία H-5 και κατασκευάζονταν από την HAMC. Τη δεκαετία του 1990 υπήρχαν ακόμη αρκετές εκατοντάδες στις τάξεις της κινεζικής αεροπορίας καθώς και μικρός αριθμός αεροσκαφών στη Βόρεια Κορέα και τη Ρουμανία. Οι κυριότερες κινεζικές εκδόσεις ήταν το βομβαρδιστικό H-5, το εκπαιδευτικό HJ-5, το αναγνωριστικό μεγάλου βεληνεκούς H-5R (ή HZ-5) το αεροσκάφος ηλεκτρονικού πολέμου HD-5.

Il-28
Τριθέσιο βομβαρδιστικό προωθούμενο από δύο κινητήρες VK-1/RD-45.[20]
Il-28U
Εκπαιδευτικό χωρίς οπλισμό, το οποίο διέθετε και δεύτερο κόκπιτ για τον εκπαιδευτή (ο εκπαιδευόμενος κάθονταν στο κανονικό κόκπιτ). Το πρώτο αεροσκάφος αυτής της έκδοσης πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 18 Μαρτίου 1950.[21]
Il-28R
Τριθέσιο αεροσκάφος τακτικής αναγνώρισης με επιπλέον δεξαμενές καυσίμου και ένα, αντί για δύο, πυροβόλο στο ρύγχος. Το σύστημα προσγείωσης ενισχύθηκε ώστε να μπορούν να μεταφερθούν βαρύτερα φορτία. Το πρώτο αεροσκάφος αυτής της έκδοσης πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 19 Απριλίου 1950.[22][23]
Il-28RTR
Έκδοση ELINT του Il-28R.[24]
Il-28REB
Έκδοση ηλεκτρονικού πολέμου.[8][24]
Il-28T
Τορπιλοπλάνο-βομβαρδιστικό για τη Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία με δυνατότητα μεταφοράς δύο μικρών ή μιας μεγάλης τορπίλης.[25]
Il-28N
Εξειδικευμένο βομβαρδιστικό ικανό να πραγματοποιήσει πυρηνικά πλήγματα.[26] Είχε τροποποιημένη αποθήκη μεταφοράς βομβών και όργανα πλοήγησης.[26]
Il-28P
Έκδοση του Il-28 χωρίς οπλισμό για χρήση από την Aeroflot. Ο εθνικός αερομεταφορέας της ΕΣΣΔ αξιοποίησε τα Il-28P για την εκπαίδευση πληρωμάτων στα αεριωθούμενα καθώς και για την ταχεία μεταφορά φορτίων υψηλής σημασίας. Τα αεροσκάφη αυτά αναφέρονται επίσης και ως Ilyushin Il-20.[27][28]
Il-28S
Έκδοση με οπισθοκλινείς πτέρυγες και ισχυρότερους κινητήρες Klimov VK-5. Δεν κατασκευάστηκε.[26]
Il-28RM
Τροποποιημένα Il-28R με κινητήρες VK-5. Κατασκευάστηκε ένα πρωτότυπο και μετασκευάστηκαν ακόμη δύο βομβαρδιστικά, όμως η έκδοση αυτή παρέμεινε στο στάδιο του πρωτοτύπου.[26]
Il-28TM
Ένα Il-28T με κινητήρες VK-5.[26] Δεν εντάχθηκε σε παραγωγή.[26]
Il-28PL
Ταχύ ανθυποβρυχιακό βασισμένο στο Il-28 ή το Il-28T.[29]
Il-28Sh
Αεροσκάφος εγγύς υποστήριξης το οποίο παρήχθη σε μικρούς αριθμούς και δεν χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα.[29][30]
Il-28ZA
Εξειδικευμένη έκδοση λήψης ατμοσφαιρικών δειγμάτων.[30]
Il-28M
Il-28 που μετατράπηκαν σε μη επανδρωμένους τηλεκατευθυνόμενους ιπτάμενους στόχους. Γνωστά και ως M-28.[29]
B-228
Ονομασία της Τσεχοσλοβάκικης Αεροπορίας για τα Il-28 σοβιετικής κατασκευής.[31]
CB-228
Ονομασία της Τσεχοσλοβάκικης Αεροπορίας για τα Il-28U σοβιετικής κατασκευής.[31]
H-5
Τριθέσιο μέσο βομβαρδιστικό.[32]
H-5A
Εικάζεται πως πρόκειται για εξειδικευμένη έκδοση πυρηνικού βομβαρδισμού.[33]
HD-5
Αεροσκάφος ηλεκτρονικού πολέμου.[34]
HJ-5
Εκπαιδευτικό, παρόμοιο με το Il-28U.[32][35]
HZ-5
Αεροσκάφος τακτικής αναγνώρισης.[32][34]
B-5
Εξαγωγική έκδοση του H-5.[33]
B-5R
Εξαγωγική έκδοση του HZ-5.[34]
BT-5
Εξαγωγική έκδοση του HJ-5.[34]
Αφγανιστάν
  • Η Πολεμική Αεροπορία του Αφγανιστάν παρέλαβε 54 αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων εκπαιδευτικών. Μετά το 1994 παρέμειναν ενεργά μόνο τα εκπαιδευτικά,[36][37] ενώ όλα εν τέλει καθηλώθηκαν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου την δεκαετία του 1990.
Αλβανία
Η Αλβανική Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε το 1957 ένα αεροσκάφος το οποίο αντικαταστάθηκε το 1971 από ένα H-5 κινέζικης προέλευσης που αποσύρθηκε το 1992.[38]
Αλγερία
Στα 1965-1966 η Πολεμική Αεροπορία της Αλγερίας παρέλαβε δεκατέσσερα αεροσκάφη από την ΕΣΣΔ. Τουλάχιστον δώδεκα από αυτά δωρήθηκαν στην Αίγυπτο μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών.[39]
Βόρεια Κορέα
Πολεμική αεροπορία της Βόρειας Κορέας.
Βουλγαρία
Το 1955 η Βουλγαρική Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε δεκατέσσερα Il-28R και ένα Il-28U τα οποία απέσυρε το 1974.
Κίνα
Κούβα
Η Πολεμική Αεροπορία της Κούβας παρέλαβε 42 αεροσκάφη το 1962, όμως σύντομα τα επέστρεψε στην ΕΣΣΔ ως επακόλουθο της «Κρίσης των πυραύλων».[40]
Τσεχοσλοβακία
Η Τσεχοσλοβάκικη Πολεμική Αεροπορία είχε στις τάξεις της Il-28 και Il-28U (εγχώριες ονομασίες B-228 και CB-228 αντίστοιχα) από το 1954 μέχρι το 1973.
Ανατολική Γερμανία
Από το 1954 ως το 1982 η Πολεμική Αεροπορία της Ανατολικής Γερμανίας διέθετε δώδεκα Il-28 και ένα Il-28U τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για τη ρυμούλκηση ιπτάμενων στόχων και για δοκιμές κινητήρων.
Αίγυπτος
Λίγο πριν από την Κρίση του Σουέζ η Πολεμική Αεροπορία της Αιγύπτου παρέλαβε εβδομήντα αεροσκάφη τσεχοσλοβάκικης προέλευσης. Κατά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών οι Ισραηλινοί θεώρησαν πως η καταστροφή των αιγυπτιακών Il-28 ήταν ένας από τους στόχους υψηλής προτεραιότητας.[41]
Φινλανδία
Τη δεκαετία του 1960 η Φινλανδική Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε τέσσερα αεροσκάφη, συγκεκριμένα ένα Il-28 και τρία Il-28R. Αξιοποίηθηκαν κυρίως στους ρόλους της ναυτικής αναγνώρισης/περιπολίας, της ρυμούλκησης ιπτάμενων στόχων και της αεροχαρτογράφησης μέχρι το 1981.[42]
Ουγγαρία
Ουγγρική Πολεμική Αεροπορία
Ινδονησία
Πολεμική Αεροπορία της Ινδονησίας
Το 1961 το Πολεμικό Ναυτικό της Ινδονησίας παρέλαβε πάνω από τριάντα Il-28T και έξι Il-28U. Το τελευταίο εξ αυτών αποσύρθηκε το 1972.[43]
Ιράκ
Η Πολεμική Αεροπορία του Ιρακ παρέλαβε δώδεκα Il-28, δύο Il-28U και δύο Il-28BM, με τις παραδόσεις να ξεκινούν τον Ιανουάριο του 1959. Τη δεκαετία του 1960 το Ιράκ ενδέχεται να παρέλαβε ορισμένα ακόμα αεροσκάφη από την Αίγυπτο.[44] Όλα καταστράφηκαν ή καθηλώθηκαν μετά την επιχείρηση Desert Storm.
Μαρόκο
Η Βασιλική Μαροκινή Πολεμική Αεροπορία ενέταξε δύο αεροσκάφη.[43]
Νιγηρία
Πολεμική Αεροπορία της Νιγηρίας[45]
Βόρεια Υεμένη
Τον Οκτώβριο του 1972 οι αεροπορικές δυνάμεις της χώρας παρέλαβαν τέσσερα αεροσκάφη που τους δώρησε η Λιβύη.[46]
Πακιστάν
Η Πολεμική Αεροπορία του Πακιστάν ενέταξε σε υπηρεσία αριθμό H-5 τα οποία επιχειρούσαν από κοινού με τα αμερικανικά Martin B-57. Οι Πακιστανοί πιλότοι δεν ήταν ευχαριστημένοι με τα H-5, τα οποία τελικά ανταλάχθηκαν για περισσότερα Shenyang J-6.[Σημ. 1]
Πολωνία
Η Πολωνική Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε 72 Il-28, 15 Il-28R και 16 Il-28U. Οι παραδόσεις άρχισαν το 1952 και το τελευταίο αεροσκάφους του τύπου αποσύρθηκε το 1977.
Πολωνικό Πολεμικό Ναυτικό
Ρουμανία
Η Ρουμανική Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε 22 Il-28, τρία Il-28R και οκτώ Il-28U, σοβιετικής και κινέζικης κατασκευής. Τα εναπομείναντα αεροσκάφη αποσύρθηκαν μέχρι τον Ιούνιο του 2001.
Σομαλία
Πολεμική Αεροπορία της Σομαλίας[47] 4 units prior to 1977.
Νότια Υεμένη
Περίπου το 1972 παρελήφθησαν ένα Il-28, ένα Il-28R και δύο Il-28U από την ΕΣΣΔ.[48]
ΕΣΣΔ
Η Σοβιετική Αεροπορία και η Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία ενέταξαν σε υπηρεσία περίπου 1500 αεροσκάφη, τα πρώτα εκ των οποίων εντάχθηκαν σε υπηρεσία το 1950. Ορισμένα παρέμειναν επιχειρησιακά μέχρι τη δεκαετία του 1980. Μικρός αριθμός αεροσκαφών παραδόθηκε επίσης στην Aeroflot, αφού πρώτα αφαιρέθηκε ο στρατιωτικός εξοπλισμός.[36]
Συρία
Η Πολεμική Αεροπορία της Συρίας παρέλαβε έξι αεροσκάφη, δύο εκ των οποίων καταστράφηκαν στον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Τα εναπομείναντα τέσσερα εγκαταλείφθηκαν[49] σε διάφορες αεροπορικές βάσεις της χώρας.[50]
Βιετνάμ
Πολεμική Αεροπορία του Βιετνάμ


Προφίλ Il-28R του 47ου Αεροπορικού Συντάγματος Αναγνώρισης της Τσεχοσλοβάκικης Αεροπορίας (Άνοιξη του 1957).
Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Il-28
Συγκρίσιμα αεροσκάφη
  1. Κινεζικής κατασκευής αντίγραφα των σοβιετικών μαχητικών MiG-19.
  1. Parsch, Andreas and Aleksey V. Martynov. "Bomber designations." Αρχειοθετήθηκε 2017-10-11 στο Wayback Machine. designation-systems.net, 2008. Retrieved: 22 August 2011.
  2. 2,0 2,1 Parsch, Andreas and Aleksey V. Martynov. "Designations of Soviet and Russian Military Aircraft and Missiles." Αρχειοθετήθηκε 2017-10-11 στο Wayback Machine. designation-systems.net, 2008. Retrieved: 22 August 2011.
  3. Parsch, Andreas and Aleksey V. Martynov. "Listings: Miscellaneous." Αρχειοθετήθηκε 2017-10-11 στο Wayback Machine. designation-systems.net, 2008. Retrieved: 22 August 2011.
  4. Gunston 1995, pp. XXX–XXXI.
  5. Sweetman and Gunston 1978, p. 113.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Green and Swanborough 1988, p. 44.
  7. Gunston 1995, p. 417.
  8. 8,0 8,1 Winchester 2006, p. 112.
  9. Green and Swanborough 1988, pp. 45–46.
  10. Gordon, Komissarov and Komissarov 2004, pp. 140–144.
  11. Green and Swanborough 1988, p. 46.
  12. Nemecek 1986, p. 173.
  13. Gordon, Komissarov and Komissarov 2004, p. 117.
  14. Green and Swanborough 1988, pp. 47–49.
  15. Gordon, Komissarov and Komissarov 2004, p. 118.
  16. Cooper 2017, σελίδες 17-18
  17. Cooper 2017, σελ. 23
  18. Gordon and Komissarov 1997, p. 20.
  19. Gordon and Komissarov 2008, p. 113.
  20. Gordon, Komissarov and Komissarov 2004, pp. 118–119.
  21. Gordon and Komissarov 1997, p. 11.
  22. Green and Swanborough 1988, p. 49.
  23. Gordon and Komissarov 1997, p. 14.
  24. 24,0 24,1 Gordon, Komissarov and Komissarov 2004, p. 122.
  25. Gordon and Komissarov 1997, p. 14–16.
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 26,5 Gordon and Komissarov 1997, p. 17.
  27. Gunston 1995, p. 115.
  28. Stroud 1968, pp. 126–127.
  29. 29,0 29,1 29,2 Gordon and Komissarov 1997, p. 18.
  30. 30,0 30,1 Gordon, Komissarov and Komissarov 2004, p. 128.
  31. 31,0 31,1 Gordon, Komissarov and Komissarov 2004, p. 136.
  32. 32,0 32,1 32,2 Taylor 1982, pp. 36–37.
  33. 33,0 33,1 Gordon and Komissarov 2008, p. 115.
  34. 34,0 34,1 34,2 34,3 Gordon and Komissarov 2008, p. 117.
  35. Gordon and Komissarov 2008, pp. 115–116
  36. 36,0 36,1 Goebel, Greg. "Ilyushin Il-28 'Beagle'." Αρχειοθετήθηκε 2006-02-21 στο Wayback Machine. Air Vectors. Retrieved: 22 August 2011.
  37. "Afghanistan (AFG), World Air Forces - Historical Listings." Αρχειοθετήθηκε 2007-01-15 στο Wayback Machine. worldairforces.com. Retrieved: 22 August 2011.
  38. " Albania Air Force: AviatioSkuadronnt 4020 (7594 Regiment)." Αρχειοθετήθηκε 2011-06-11 στο Wayback Machine. aeroflight.co. Retrieved: 22 August 2011.
  39. Cooper, Tom· Grandolini, Albert (2018). Showdown in Western Sahara, Volume 1: Air Warfare over the Last African Colony, 1945-1975. Warwick, UK: Helion & Company Publishing. σελίδες 48–49. ISBN 978-1-912390-35-9. 
  40. Gordon and Komissarov 1997, p. 21.
  41. Gordan, Yefim, and Dmitry Komissarov. "Egypt Pg.8-68." Soviet and Russian Military Aircraft in the Middle East. N.p.: Hikoki, 2013. 164-65. Print.
  42. Laukkanen, Jyrki (2008). Iljushin IL-28 in Finnish Air Force. Apali. σελίδες 85, 99. ISBN 978-952-5026-79-5. 
  43. 43,0 43,1 Gordon and Komissarov 1997, p. 23.
  44. Sipos, Milos· Cooper, Tom (2020). Wings of Iraq, Volume 1: The Iraqi Air Force, 1931-1970. Warwick, UK: Helion & Company Publishing. σελίδες 48,V. ISBN 978-1-913118-74-7. 
  45. Cooper και άλλοι 2011, σελ. 87
  46. Cooper, Tom. Hot Skies Over Yemen, Volume 1. σελ. 34. 
  47. Cooper και άλλοι 2011, σελ. 96
  48. Cooper, Tom. Hot Skies Over Yemen, Volume 1. σελ. 35. 
  49. Gordan, Yefim, and Dmitry Komissarov. "Syria Pg.164." Soviet and Russian Military Aircraft in the Middle East. N.p.: Hikoki, 2013. 164-65. Print.
  50. Gordon and Komissarov 1997, p. 24.
  • Bernád, Dénes. "Rumanian 'Beagles': The Ilyushin Il-28 in Rumanian Service". Air Enthusiast, No. 78, November/December 1998, pp. 68–72. ISSN 0143-5450.
  • Cooper, Tom (2017). Hot Skies Over Yemen, Volume 1: Aerial Warfare Over the South Arabian Peninsula, 1962-1994. Solihull, UK: Helion & Company Publishing. ISBN 978-1-912174-23-2. 
  • Cooper, Tom· Weinert, Peter· Hinz, Fabian· Lepko, Mark (2011). African MiGs, Volume 2: Madagascar to Zimbabwe. Houston: Harpia Publishing. ISBN 978-0-9825539-8-5. 
  • Gordon, Yefim and Dmitry Komissarov. Chinese Aircraft: China's Aviation Industry since 1951. Manchester, UK: Hikoki Publications, 2008. (ISBN 978-1-902109-04-6).
  • Gordon, Yefim and Dmitry Komissarov. "Soviet Canberra: Ilyushin's incredible Il-28". Air Enthusiast, No. 71, September/October 1997, pp. 8–24. ISSN 0143-5450.
  • Gordon, Yefim, Dmitry Komissarov and Sergei Komissarov. OKB Ilyushin: A History of the Design Bureau and Its Aircraft. Hinckley, Leicestershire, UK: Midland Publishing, 2004. (ISBN 1-85780-187-3).
  • Green, William and Gordon Swanborough. "Il-28 ... A Quadragenarian Ilyushin". Air Enthusiast, Thirty-six, May–August 1988, pp. 39–51. ISSN 0143-5450.
  • Gunston, Bill. The Osprey Encyclopedia of Russian Aircraft 1975–1995. London: Osprey, 1995. (ISBN 1-85532-405-9).
  • Nemecek, Vaclav. The History of Soviet Aircraft from 1918. London: Willow Books, 1986. (ISBN 978-0-00218-033-7).
  • «Pentagon Over the Islands: The Thirty-Year History of Indonesian Military Aviation». Air Enthusiast Quarterly (2): 154–162. n.d.. ISSN 0143-5450. 
  • Stroud, John. Soviet Transport Aircraft since 1945. London: Putnam, 1968. (ISBN 0-370-00126-5).
  • Sweetman, Bill and Bill Gunston. Soviet Air Power: An Illustrated Encyclopedia of the Warsaw Pact Air Forces Today. London: Salamander Books, 1978. (ISBN 0-517-24948-0).
  • Taylor, John W. R. Jane's All The World's Aircraft 1982–83. London: Jane's Yearbooks, 1982. (ISBN 0-7106-0748-2).
  • Winchester, Jim, ed. "Ilyushin Il-28 'Beagle'." Military Aircraft of the Cold War (The Aviation Factfile). London: Grange Books plc, 2006. (ISBN 1-84013-929-3).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Ilyushin Il-28 στο Wikimedia Commons