Новы Арлеан

Горад Новы Арлеан англ.: New Orleans фр.: La Nouvelle-Orléans Герб Сцяг Краіна ЗША Штат Луізіяна Каардынаты 29°58′34″ пн. ш. 90°04′42″ з. д. Кіраўнік LaToya Cantrell[d] Заснаваны 1718 Плошча 906,099114 км² 907,043811 км² (1 красавіка 2010) Вышыня цэнтра −2 м і 6 м Водныя аб’екты Місісіпі і Mississippi River – Gulf Outlet Canal[d] Насельніцтва ▼383 997 чал. (2020, 1 красавіка 2020) Часавы пояс UTC-6 Тэлефонны код 985, 504 Паштовыя індэксы 70117 Афіцыйны сайт nola.gov (англ.) Новы Арлеан на карце ЗША

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Новы Арлеан (англ.: New Orleans, фр.: La Nouvelle-Orleans) — горад ЗША, найбуйнейшы ў штаце Луізіяна, ля ўпадзення Місісіпі у Мексіканскі заліў.

Гісторыя

Заснаваны ў 1718 французамі на месцы індзейскага паселішча, названы ў гонар французскага рэгента Філіпа Арлеанскага. З 1722 адміністрацыйны цэнтр французскай калоніі Луізіяна. З 1762 пад уладай Іспаніі. У 1803 вернуты Францыі і куплены ЗША у складзе тэрыторыі Луізіяна. У 1805 атрымаў гарадскія правы. У 1812—49 сталіца штата Луізіяна. У час англа-амерыканскай вайны 8 студзеня 1815 каля Новага Арлеана адбылася апошняя бітва паміж амерыканскімі і англійскімі войскамі. У грамадзянскую вайну захоплены 24 красавіка 1862 федэральным флотам пад камандаваннем адмірала Д. Фарагута. У ХІХ ст. цэнтр гандлю і буйны марскі порт. Значны працэнт негрыцянскага насельніцтва паўплываў на культурную своеасаблівасць горада. На мяжы XIX і XX ст. тут узнік новаарлеанскі джаз.

Па перапісе 2000 г. у горадзе было 484 674 жыхароў (з агламерацыяй 1 337 726). Пасля разбуральнага ўрагану «Катрына» ўвосень 2005 г. яго насельніцтва скарацілася, па прыблізных ацэнках, больш чым удвая.

Адукацыя

Дзейнічае Тулейнскі ўніверсітэт і інш.

Спорт

• Нью-Арлеан Пеліканс, клуб НБА.

Вядомыя асобы

• Сідней Бешэ (1897—1959) — джазавы кларнетыст і сапрана-саксафаніст, адзін з піянераў джаза.
• Махалія Джэксан (1911—1972) — спявачка.
• Трумэн Капотэ — амерыканскі раманіст і драматург.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).

Спасылкі

• Адміністрацыя Нью-Арлеана Архівавана 8 лістапада 2005.
• Рэканструкцыя Новага Арлеана (англ.)