Ir al contenido

Alto alamanico superior

De Biquipedia
Alto alamanico superior
Hegschtalemannisch
Variedaz de l'alamanico

   Alto Alamanico superior

Localización cheografica
Estau {{{estau}}}
País {{{país}}}
Rechión {{{rechión}}}
Parlau en Suiza
Italia
Austria
Liechtenstein
Lugars principals Alpes
Estatus
Atras denominacions {{{atras denominacions}}}
Charradors 500.000
Oficial en
Reconoixiu en {{{reconoixiu}}}
Regulau por
Vitalidat Alta
Literatura
Escritors principals
Rasgos dialectals Alamanico
Clasificación lingüistica
Indoeuropea
Codigos
ISO 639-1
ISO 639-2 gsw
ISO 639-3 gsw
SIL

L'alto alamanico superior (en alamanico Hegschtalemannisch) ye una variedat dialectal de l'alamanico, luenga altochermanica superior.

Os dialectos de l'alto alamanico superior se charran en as rechions alpinas de Suiza: l'Oberland bernés, as partis chermanofonas d'o cantón de Friburgo, o cantón d'o Valais y en os lugars con población d'orichen Walser (a mayoría en Suiza, pero tamién en Italia y en Austria; se veiga dialecto walser). A l'ueste, o sud y o sudeste, se troban rodiaus por luengas romances y por o norte, por dialectos alto alamanicos. En o cantón suizo d'os Grisons nomás en os enclaus Walser d'a zona de parla rumanche de Prättigau, Schanfigg y Davos se charra alto alamanico superior, mientres que en a val d'o Rin, Chur y Engadin se charra alto alamanico.

Caracteristicas

[editar | modificar o codigo]

A prencipal caracteristica d'os dialectos alto alamanicos superiors ye a manca de diftongos, trobando-nos por eixemplo hiatos en parolas como [ˈʃniː.ə(n)] (en aragonés nevar u [ˈb̥uː.ə(n)] contruyir debant de l'alto alamanico [ˈʃnei̯jə] y [ˈb̥ou̯wə].

Muitos dialectos alto alamanicos tienen diferents desinencias verbals en as tres personas d'o plural, por eixemplo wir singe(n) 'we sing', ir singet (en aragonés vusatros cantaz) y si singent (en aragonés éls cantan). En cuasi toz os atros dialectos alemans se fa servir a mesma rematanza ta a primera y tercera personas d'o plural.

Bi ha dialectos de l'alto alamanico que encara conservan a desinencia -n que s'ha perdiu a mayoría de dialectos altochermanicos.

Os dialectos alto alamanicos superiors se consideran os mas conservadors de l'alemán. Asinas por eixemplo o dialecto de Lötschental, encara teneba tres menas distintas de verbos febles (como en l'alto alemán antigo) en primerías d'o sieglo XX.