Wikipedia:Houptsyte/20

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia!
D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 30.650 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Bangis

Bangis (fp. [ˈbaɲə]; uf franzöösisch offiziell Bagnes) isch e Munizipalgmeind im Kanton Wallis i dr Schwiiz und ligt im Bezirk Entremont und a dr Gränze zu Itaalie. Die Gmeind hed mid 282 Kwadratkilometer di gröschdi Flechi vo allne Gmeinde im Wallis und ghört au zu de gröschde Gmeinde vo dr ganze Schwiiz.

Der Gmeindbann lit im Bangistaal (französisch: Val de Bagnes) und entspricht fasch däm ganze länge Taal. Nume der churz underschd Abschnidd vom Taal under em Ängnis vo Charançon ghört nid zu der Gmeind Bangis, sondern zu de Nochbergmeinde Vollèges und Sankt Branschier (französisch: Sembrancher).

Der Fluss dur s Taal isch d Dranse vo Bangis, wo bi Sankt Branchier zäme mid dr Dranse vom Entremont di grosse Dranse bildet, und die flüsst bi Martinach i d Roone.

S Taal isch uf em Gmeindgebiet öppe 35 Kilometer läng. Der südlech Deil lit ganz zwüsche höche Schneebärge vom Hauptchamm vo de Alpe, und s git dört keini Ortschafte. Dr erscht Abschnidd foot bim Bärg Pigne d'Arolla aa und verlouft gäge Südweschde dr Landesgränze noo. Dört lit der mee als sibe Kilometer längi Otemmagletscher. Dr höscht Bärgschpitz uf dr Gränze isch d La Singla. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

... dass ma für d Arbata vo da Rhiregulirig a uagene Isabahn mit baut hot?
... dàss sitter 2017 ìn dräi Kìndergàrta vun ABCM-Zweisprachigkeit numma-n-Elsassisch un Hoochdiitsch grädd wìrd?
... dass europäischi Kartografè un Seefahrer bis is 19. Johrhundert nò drum gschtrittè hèn, ob Sachalin è Inslè sig?
... dass d Jella Lepman ibrzeigt gwea ischt, dass mr guade Kender- ond Jugendbiacher braucht zom d Kender zo Weltoffaheit ond Toleranz z erziaga?
... ass d Schwaarzwälder Guckucksuur in dr hitige Foorm us dr Uurmacherschuel Furtwange stammt?
... dass dr Luzi Jenny ubr schiini Umwält im Bündner Bärgdorf und di ganz Spannwiiti vo ünschna menschlicha Nööt und Fräuda uf Tschappiinertütsch gschriba het?

Alemannischa Nochrichte:

27. Septämber 2024:
«Wir unterscheiden ‹gute› und ‹weniger gute› Sprechweisen» (SRF)
26. Septämber 2024:
Ein Wörterbuch für den Glarner Dialekt (SRF)
Sprechen junge Menschen immer weniger Dialekt? (Stuttgarter Zeitung)
Geschichten im unverfälschten Diepoldsauer Dialekt (appenzell24.ch)
25. Septämber 2024:
Bayrisch vs. Schwäbisch: Raten Sie mit, was diese Dialektbegriffe bedeuten (Schwäbische Zeitung)
19. Septämber 2024:
Schimpfwörter spiegeln Geschlechterunterschiede (SRF)
ABBA auf Schweizerdeutsch – Kann das gut gehen? Eine neue Mundart-Show probiert es (St. Galler Tagblatt)
Bachl, Seggl & Co.: Diese schwäbischen Beleidigungen müssen Sie kennen! (Schwäbische Zeitung)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

30. Septämber

Theaterzedel zue dr Uruffierig vu dr "Zauberflöte"

1681: D Rychsstadt Stroßburi wird vu ihrem Rot an Frankrych ibergee, wu dr Chenig Ludwig XIV. im Ramme vu syre Reunionsbolitik e 30.000-Mann-Heer vor d Stadt beorderet het. D Annexion wird im Fride vu Rijswijk 1697 endgiltig.
1791: In s Schikaneders Theater z Wien findet d Uruffierig vu dr Oper Die Zauberflöte (Bild) vum Wolfgang Amadeus Mozart statt.
1966: S britisch Protektorat Betschuanaland wird as Botsuana unabhängig vu Großbritannie.
1976: Dr Schwyzer Rapper Bligg chunnt uf d Wält.
2002: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Hans-Peter Tschudi stirbt.
2010: Bi dr Ruumig vun ere Demonschtration gege Stuttgart 21, wu au Wasserwärfer, Schlagsteck un Pfäfferspray derby yygestzt wäre, wäre im Schlossgarte vu Stuegert rund 400 Mänsche verletzt.