ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พญากือนา"
Quantplinus (คุย | ส่วนร่วม) เพิ่มหัวข้อ →พระอุปนิสัย |
|||
(ไม่แสดง 36 รุ่นระหว่างกลางโดยผู้ใช้ 24 คน) | |||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{สั้นมาก}} |
|||
{{รอการตรวจสอบ}} |
|||
{{infobox royalty |
|||
'''พระเจ้ากือนาธรรมิกราช''' หรือที่ส่วนใหญ่นิยมเรียกพระนามสั้นๆว่า '''พระยากือนา''' หรือ '''พระเจ้ากือนา''' ทรงเป็นกษัตริย์ องค์ที่ 6 แห่ง[[ราชวงศ์เม็งราย]] ทรงครองราชย์ใน [[พ.ศ. 1898]] - [[พ.ศ. 1928|1928]] พระองค์เป็นผู้ที่ศรัทธาใน[[พระพุทธศาสนา]]อย่างแรงกล้า พระองค์เป็นผู้อัญเชิญพระบรมธาตุของ[[พระพุทธเจ้า]]ไปประดิษฐานบน[[ดอยสุเทพ]] |
|||
| title = |
|||
| image = |
|||
| caption = |
|||
| succession = [[รายพระนามพระมหากษัตริย์ล้านนา|พระมหากษัตริย์แห่งล้านนา]] พระองค์ที่ 6 |
|||
| reign = พ.ศ. 1898–1928 (30 ปี) |
|||
| predecessor = [[พญาผายู]] |
|||
| successor = [[พญาแสนเมืองมา]] |
|||
| birth_style = {{Nowrap|พระราชสมภพ}} |
|||
| birth_date = |
|||
| death_date = |
|||
| father = [[พญาผายู]] |
|||
| spouse = จิตราเทวี, [[พระนางยสุนทราเทวี]] |
|||
| issue = [[พญาแสนเมืองมา]] |
|||
| dynasty = [[ราชวงศ์มังราย|มังราย]] |
|||
}} |
|||
'''พญากือนา''' ({{lang-nod|[[ไฟล์:LN-King Kuena.png|100px]]}}), '''พญาธรรมิกราช''' หรือ '''เจ้าท้าวสองแสนนา อันธรรมิกราช'''<ref>{{cite book | author = ยรรยงค์ สิกขะฤทธิ์ | title = การศึกษาเปรียบเทียบราชาศัพท์ในภาษาไทยและภาษาเขมรจากมุมมองข้ามสมัย | url = https://cuir.car.chula.ac.th/dspace/bitstream/123456789/59148/1/5480517022.pdf?fbclid=IwAR0zi433uGbvqhcK7gN9vbE1Ar83j0LE0GiRs9U9cz4gY4T_7ffCPapYAlM | publisher = คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย | location = | year = 2559 | page = 268 |quote= "...อันว่าพระเศลาจารึกเจ้าท้าวสองแสนนา อันธรรมิกราช ผู้เป็นลูกรักแก่พญาผายู เป็นหลานแก่พญาคำฟู เป็นเหลนแก่พญามังรายเจ้าท้าวนี้ เมื่อสุดชนมาพิธี ปีเดือนพ่อตนดังอั้น จึงได้เสวยพระราชชัยศรี มีศักดิ์มีบุญฤทธิ์เดชะตบะหนักหนา..."}}</ref> เป็นพระมหากษัตริย์ล้านนา รัชกาลที่ 6 แห่ง[[ราชวงศ์มังราย]] ทรงครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 1898 - พ.ศ. 1928<ref>รุ่งพงษ์ ชัยนาม. '''ประวัติศาสตร์ล้านนา : ประวัติศาสตร์ไทยที่คนไทยไม่ค่อยมีโกาสได้ศึกษา'''. [[มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช]]</ref> เป็นพระราชโอรสใน[[พญาผายู]]กับพระนางจิตราเทวี<ref>{{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = [[สรัสวดี อ๋องสกุล]]| ชื่อหนังสือ = กษัตริย์ล้านนาเชียงใหม่| จังหวัด = เชียงใหม่| พิมพ์ที่ = ศูนย์ล้านนาศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่| ปี = 2557| ISBN = 978-974-672-853-9| จำนวนหน้า = 166| หน้า = 54}}</ref> |
|||
{{ราชวงศ์เม็งราย}} |
|||
พญากือนามีศรัทธาใน[[ศาสนาพุทธ]]อย่างแรงกล้า โปรดให้อาราธนาพระสุมนเถรจากกรุงสุโขทัยมาประดิษฐานพุทธศาสนาแบบลังกาวงศ์ในล้านนา<ref>{{cite web|title=จารึกวัดพระยืน ด้านที่ ๑|url=http://www.sac.or.th/databases/inscriptions/inscribe_image_detail.php?id=189|publisher=[[ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร]]|date=2549|accessdate=23 กรกฎาคม 2560}}{{ลิงก์เสีย|date=กันยายน 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> และอัญเชิญ[[พระบรมสารีริกธาตุ]]ไปประดิษฐานบน[[ดอยสุเทพ]] |
|||
[[ja:クーナー]] |
|||
== พระอุปนิสัย == |
|||
⚫ | |||
''พงศาวดารโยนก ฉบับหอสมุดแห่งชาติ'' กล่าวว่า:- |
|||
⚫ | |||
{{Blockquote|text=ฝ่ายพระเจ้ากือนาครอบราชสมบัติเมืองนครพิงค์เชียงใหม่ประกอบชอบด้วยทศพิธราชธรรมเลอมใสในพระวรพุทธศาสนา และพอพระทัยศึกษาศิลปศาสตร์ต่าง ๆ ทรงชำนิชำนาญในทางโหราศาสตร์ ศัพทศาสตร์ นิทานอุปเทศ เพทางคศาสตร์ คชศาสตร์ เป็นต้น ทรงพระปรีชาสามารถในราชกิจใหญ่น้อยต่าง ๆ ท้าวพระยานานาประเทศทั้งหลายก็ยำเกรงน้อมนำบรรณาการยื่นถวายบ่มิขาด กาลยามนั้นเมืองนครพิงค์เชียงใหม่สมบูรณ์ด้วยธัญญาหารและแสนเสนามาตย์ราษฎรประชาผู้กล้าผู้หาร บริบูรณ์ด้วยศฤงคารและราชสมบัติราชฎรชื่นบานชุ่มเย็นเป็นเกษมสุขทั่วกัน<ref>กรมศิลปากร. (2505). ''พงศาวดารโยนก ฉบับหอสมุดแห่งชาติ''. พระนคร: ศิลปาบรรณาคาร. หน้า 317.</ref> |
|||
|author=พระยาประชากิจกรจักร (แช่ม บุนนาค) (รวบรวมเมื่อ พ.ศ. 2449) |
|||
|source=พงศาวดารโยนก ฉบับหอสมุดแห่งชาติ, บริจเฉจที่ ๑๖ ว่าด้วยสร้างเมืองเชียงแสน.}} |
|||
== ราชตระกูล == |
|||
{{ahnentafel top|width=100%}} |
|||
<center>{{ahnentafel-compact5 |
|||
| style=font-size: 90%; line-height: 110%; |
|||
| border=1 |
|||
| boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0; |
|||
| boxstyle_1=background-color: #fcc; |
|||
| boxstyle_2=background-color: #fb9; |
|||
| boxstyle_3=background-color: #ffc; |
|||
| boxstyle_4=background-color: #bfc; |
|||
| boxstyle_5=background-color: #9fe; |
|||
| 1= 1. '''พญากือนา''' |
|||
| 2= 2. [[พญาผายู]] |
|||
| 3= 3. พระนางจิตราเทวี |
|||
| 4= 4. [[พญาคำฟู]] |
|||
| 5= |
|||
| 6= |
|||
| 7= |
|||
| 8= 8. [[พญาแสนพู]] |
|||
| 9= |
|||
| 10= |
|||
| 11= |
|||
| 12= |
|||
| 13= |
|||
| 14= |
|||
| 15= |
|||
| 16= 16. [[พญาไชยสงคราม]] |
|||
| 17= |
|||
| 18= |
|||
| 19= |
|||
| 20= |
|||
| 21= |
|||
| 22= |
|||
| 23= |
|||
| 25= |
|||
| 26= |
|||
| 27= |
|||
| 28= |
|||
| 29= |
|||
}}</center> |
|||
{{ahnentafel bottom}} |
|||
== อ้างอิง == |
|||
{{รายการอ้างอิง}} |
|||
{{เริ่มกล่อง}} |
|||
{{สืบตำแหน่ง |
|||
| รูปภาพ = Seal of Lanna Chiangmai (Full).png |
|||
| ก่อนหน้า = [[พญาผายู]] |
|||
| ตำแหน่ง = พระมหากษัตริย์ล้านนา |
|||
| ราชวงศ์ = ราชวงศ์มังราย |
|||
| ปี = พ.ศ. 1898 - พ.ศ. 1928 |
|||
| ถัดไป = [[พญาแสนเมืองมา]] |
|||
|}} |
|||
{{จบกล่อง}} |
|||
{{กษัตริย์ล้านนา}} |
|||
{{เรียงลำดับ|กือนา}} |
|||
[[หมวดหมู่:พระมหากษัตริย์ล้านนา]] |
|||
⚫ | |||
[[หมวดหมู่:บุคคลในคริสต์ศตวรรษที่ 14]] |
|||
⚫ |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 23:07, 26 พฤษภาคม 2567
พญากือนา | |
---|---|
พระมหากษัตริย์แห่งล้านนา พระองค์ที่ 6 | |
ครองราชย์ | พ.ศ. 1898–1928 (30 ปี) |
ก่อนหน้า | พญาผายู |
ถัดไป | พญาแสนเมืองมา |
คู่อภิเษก | จิตราเทวี, พระนางยสุนทราเทวี |
พระราชบุตร | พญาแสนเมืองมา |
ราชวงศ์ | มังราย |
พระราชบิดา | พญาผายู |
พญากือนา (ไทยถิ่นเหนือ: ), พญาธรรมิกราช หรือ เจ้าท้าวสองแสนนา อันธรรมิกราช[1] เป็นพระมหากษัตริย์ล้านนา รัชกาลที่ 6 แห่งราชวงศ์มังราย ทรงครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 1898 - พ.ศ. 1928[2] เป็นพระราชโอรสในพญาผายูกับพระนางจิตราเทวี[3]
พญากือนามีศรัทธาในศาสนาพุทธอย่างแรงกล้า โปรดให้อาราธนาพระสุมนเถรจากกรุงสุโขทัยมาประดิษฐานพุทธศาสนาแบบลังกาวงศ์ในล้านนา[4] และอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุไปประดิษฐานบนดอยสุเทพ
พระอุปนิสัย
พงศาวดารโยนก ฉบับหอสมุดแห่งชาติ กล่าวว่า:-
ฝ่ายพระเจ้ากือนาครอบราชสมบัติเมืองนครพิงค์เชียงใหม่ประกอบชอบด้วยทศพิธราชธรรมเลอมใสในพระวรพุทธศาสนา และพอพระทัยศึกษาศิลปศาสตร์ต่าง ๆ ทรงชำนิชำนาญในทางโหราศาสตร์ ศัพทศาสตร์ นิทานอุปเทศ เพทางคศาสตร์ คชศาสตร์ เป็นต้น ทรงพระปรีชาสามารถในราชกิจใหญ่น้อยต่าง ๆ ท้าวพระยานานาประเทศทั้งหลายก็ยำเกรงน้อมนำบรรณาการยื่นถวายบ่มิขาด กาลยามนั้นเมืองนครพิงค์เชียงใหม่สมบูรณ์ด้วยธัญญาหารและแสนเสนามาตย์ราษฎรประชาผู้กล้าผู้หาร บริบูรณ์ด้วยศฤงคารและราชสมบัติราชฎรชื่นบานชุ่มเย็นเป็นเกษมสุขทั่วกัน[5]
— พระยาประชากิจกรจักร (แช่ม บุนนาค) (รวบรวมเมื่อ พ.ศ. 2449), พงศาวดารโยนก ฉบับหอสมุดแห่งชาติ, บริจเฉจที่ ๑๖ ว่าด้วยสร้างเมืองเชียงแสน.
ราชตระกูล
พงศาวลีของพญากือนา | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- ↑ ยรรยงค์ สิกขะฤทธิ์ (2559). การศึกษาเปรียบเทียบราชาศัพท์ในภาษาไทยและภาษาเขมรจากมุมมองข้ามสมัย (PDF). คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. p. 268.
...อันว่าพระเศลาจารึกเจ้าท้าวสองแสนนา อันธรรมิกราช ผู้เป็นลูกรักแก่พญาผายู เป็นหลานแก่พญาคำฟู เป็นเหลนแก่พญามังรายเจ้าท้าวนี้ เมื่อสุดชนมาพิธี ปีเดือนพ่อตนดังอั้น จึงได้เสวยพระราชชัยศรี มีศักดิ์มีบุญฤทธิ์เดชะตบะหนักหนา...
- ↑ รุ่งพงษ์ ชัยนาม. ประวัติศาสตร์ล้านนา : ประวัติศาสตร์ไทยที่คนไทยไม่ค่อยมีโกาสได้ศึกษา. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
- ↑ สรัสวดี อ๋องสกุล. กษัตริย์ล้านนาเชียงใหม่. เชียงใหม่ : ศูนย์ล้านนาศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2557. 166 หน้า. หน้า 54. ISBN 978-974-672-853-9
- ↑ "จารึกวัดพระยืน ด้านที่ ๑". ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. 2549. สืบค้นเมื่อ 23 กรกฎาคม 2560.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help)[ลิงก์เสีย] - ↑ กรมศิลปากร. (2505). พงศาวดารโยนก ฉบับหอสมุดแห่งชาติ. พระนคร: ศิลปาบรรณาคาร. หน้า 317.
ก่อนหน้า | พญากือนา | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พญาผายู | พระมหากษัตริย์ล้านนา (พ.ศ. 1898 - พ.ศ. 1928) |
พญาแสนเมืองมา |