Przejdź do zawartości

Rudolf Schwarz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Lowdown (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
242 584 edycje
poprawa linków
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Biogram infobox}}
(Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 8 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Biogram infobox
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Rudolf Schwarz
|imię i nazwisko = Rudolf Schwarz
⚫
|grafika = Rudolf Schwarz 2.jpg
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|opis grafiki =
|grafika = Rudolf Schwarz.JPG
|alt grafiki =
|opis grafiki =
|data urodzenia = [[23 marca]] [[1834]]
|podpis =
|miejsce urodzenia = [[Wadowice]]
|data urodzenia = [[23 marca]] [[1834]]
|data śmierci = [[24 maja]] [[1899]]
|miejsce urodzenia = [[Wadowice]]
|miejsce śmierci = [[Bykowce]]
⚫
|miejsce zamieszkania = [[Lwów]]
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = [[25 maja]] [[1899]]
|narodowość = polska
|miejsce śmierci = [[Bykowce]]
|odznaczenia =
|commons = Category:Rudolf Schwarz (1834-1899)
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku =
|zawód =
⚫
|miejsce zamieszkania = [[Lwów]]
|narodowość = {{Państwo|POL}}
|tytuł =
|edukacja =
|Alma Mater =
|uczelnia =
|wydział =
|stanowisko =
|pracodawca =
|majątek =
|wzrost =
|masa =
|partia =
|wyznanie =
|rodzice =
|małżeństwo =
|partner =
|partnerka =
|dzieci =
|relacja =
|krewni i powinowaci =
|odznaczenia =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
⚫
|www =
}}
}}
'''Rudolf Schwarz''' (ur. [[23 marca]] [[1834]] w [[Wadowice|Wadowicach]], zm. [[25 maja]] [[1899]] w [[Bykowce|Bykowcach]]) – [[Polska|polski]] kupiec, muzyk, pedagog.
'''Rudolf Schwarz''' (ur. [[23 marca]] [[1834]] w [[Wadowice|Wadowicach]], zm. [[24 maja]] [[1899]] w [[Bykowce|Bykowcach]]) – [[Polska|polski]] [[Kupiec (zawód)|kupiec]], muzyk, pedagog.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
[[Plik:Manor house in Bykowce north east 2.jpg|thumb|240px|[[Dwór w Bykowcach]]]]
[[Plik:Manor house in Bykowce north east 2.jpg|thumb|240px|[[Dwór w Bykowcach]]]]
[[Plik:Tomb of Schwarz and Tarnawiecki at old cemetery family in Bykowce (2018)b.jpg|thumb|240px|Grobowiec rodzinny Tarnawieckich i Schwarzów]]
Urodził się w rodzinie kupieckiej pochodzenia niemieckiego. Jego ojcem był Franciszek (kupiec, asesora magistratu w Wadowicach, właściciel folwarku [[Frydrychowice|Szwarcowizna]], zm. 1839). W domu rodzinnym Schwarzów obecna była muzyka.
Urodził się 23 marca 1834 w Wadowicach<ref name="GL1899-119">{{Cytuj pismo | autor = [[Seweryn Berson]] | tytuł = Rudolf Schwarz | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | wolumin = Nr 119 | strony = 3-4 | data = 27 maja 1899 | url = https://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/28375}}</ref><ref name="SN-EMTA">{{Cytuj pismo | autor = [[Stanisław Niewiadomski (kompozytor)|Stanisław Niewiadomski]] | tytuł = Rudolf Schwarz | czasopismo = [[Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne]] | wolumin = Nr 22 (818) | strony = 249-250 | data = 22 maja (3 czerwca) 1899 | url = https://crispa.uw.edu.pl/object/files/413291}}</ref><ref name="SN-Iris">{{Cytuj pismo | autor = [[Stanisław Niewiadomski (kompozytor)|Stanisław Niewiadomski]] | tytuł = Kronika żałobna. Rudolf Schwarz | czasopismo = Iris | wolumin = Nr I | wydawca = Koło Literacko-Artystyczne | strony = 297-298 | data = 1899 | url = http://rcin.org.pl/Content/14010/WA248_20853_P-I-293_iris_o.pdf}}</ref><ref name="EO">{{Cytuj stronę | url = https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/rudolf-schwarz | tytuł = Rudolf Schwarz | autor = Elżbieta Orman | opublikowany = Internetowy Polski Słownik Biograficzny | data dostępu = 2021-06-05}}</ref><ref name="DK">{{Cytuj stronę | autor = D. Kolbín | url = http://www.biographien.ac.at/oebl/oebl_S/Schwarz_Rudolf_1834_1899.xml | tytuł = Schwarz (Schwarc), Rudolf (1834-1899), Musiker und Kaufmann | opublikowany = biographien.ac.at | język = de | data dostępu = 2021-06-05}}</ref><ref name="TS2014-19">{{Cytuj pismo | autor = Maryla Pałasz | tytuł = Dworskie powidoki | czasopismo = [[Tygodnik Sanocki]] | wolumin = Nr 19 (1168) | strony = 10 | data = 9 maja 2014 | url = http://sanockabibliotekacyfrowa.pl/publication/1683}}</ref>. Wywodził się z rodziny pochodzenia niemieckiego, trudniącej się kupiectwem, o zamożnym statusie<ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/>. Był jednym z dzieci Franciszka (kupiec, asesora magistratu w Wadowicach, właściciel folwarku [[Frydrychowice|Szwarcowizna]], zm. 1839) i Emilii z domu Kotschil<ref name="EO"/><ref name="DK"/>. Miał siostry<ref name="EO"/>. W domu rodzinnym Schwarzów obecna była muzyka<ref name="EO"/>.


Obok kontynuacji tradycyjnego zajęcia rodowego i rozwijał kształcenie muzyczne. Uczył się gry na pianinie, grał na skrzypcach, studiował teorię muzyki (jednym z jego nauczycieli był Löffler z [[Lipsk]]a, później nauczający w Krakowie). W 1853 odziedziczył po wujku sklep w Wadowicach, który zbył 1856 i wówczas przeprowadził się do Lwowa. Razem z Henrykiem Fuchsą założył we Lwowie sklep galanteryjny (później skład fortepianów). Równolegle uczył się w dziedzinie muzyki, a jego nauczycielem był [[Karol Mikuli]]. Stworzył grupę muzyków w liczbie ok. 70 wykonujących muzykę klasyczną w tzw. „porankach” (sam grał na [[Fisharmonia|harmonium]], ponadto także na [[Organy|organach]]). Od 1858 był członkiem [[Galicyjskie Towarzystwo Muzyczne|Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego]], następnie zasiadł w jego wydziale, od 1866 piastował funkcję drugiego dyrygenta opery w Teatrze Skarbka, od 1868 był chórmistrzem towarzystwa, od 1871 zastępcą dyrektora towarzystwa. W 1874 zrezygnował z działalności kupieckiej. W 1877 został profesorem gry na organach, nauczał także teorii muzyki. Po ustąpieniu K. Mikulego z funkcji dyrektora Towarzystwa Muzycznego, Schwarz objął to stanowisko w zastępstwie w 1887, a w 1888 na stałe został dyrektorem artystycznym Towarzystwa Muzycznego oraz dyrektora [[Lwowska Narodowa Akademia Muzyczna|Konserwatorium Lwowskiego]].
W Wadowicach uczył się w szkole głównej normalnej, a następnie w szkole realnej<ref name="EO"/>. Obok kontynuacji tradycyjnego zajęcia rodowego tj. kupiectwa, do którego był przeznaczony, rozwijał kształcenie muzyczne<ref name="GL1899-119"/><ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/><ref name="DK"/><ref name="TS2014-19"/>. Od piątego roku życia uczył się gry na fortepianie, grał na skrzypcach<ref name="GL1899-119"/><ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/>. Studiował teorię muzyki<ref name="EO"/> (jednym z jego nauczycieli był Löffler z [[Lipsk]]a, później nauczający w Krakowie)<ref name="GL1899-119"/>. W 1853 odziedziczył po wujku sklep w Wadowicach, który prowadził przez trzy lata, po czym zbył ten interes w 1856 i wówczas przeprowadził się do Lwowa<ref name="EO"/><ref name="DK"/><ref name="TS2014-19"/>. Tam razem z Henrykiem Fuchsem (wzgl. Fuchsą) założył sklep galanteryjny, a potem prowadził także skład fortepianów<ref name="GL1899-119"/><ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/><ref name="DK"/><ref name="TS2014-19"/>. Składy jego trzech sklepów mieściły się tuż przy jego domu, przylegającego do ul. Teatralnej{{odn|Bruchnalska|1934|s=129}}. Równolegle kształcił się nadal w dziedzinie muzyki pod okiem [[Karol Mikuli|Karola Mikulego]] w zakresie teorii muzyki, harmonii, kontrapunktu<ref name="GL1899-119"/><ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/><ref name="TS2014-19"/>. Od 1857/1858 był członkiem czynnym i wspierającym [[Galicyjskie Towarzystwo Muzyczne|Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego]]<ref name="GL1899-119"/><ref name="EO"/><ref name="DK"/>, następnie przez dłuższy czas zasiadł w wydziale tegoż<ref name="SN-Iris"/>. Jego dom we Lwowie był przepełniony muzyką i atmosferą patriotyzmu{{odn|Bruchnalska|1934|s=131}}. W latach 1869-1873 organizował w swoim domu tzw. niedzielne „poranki muzyczne”, z czasem słynne w całym Lwowie<ref name="GL1899-119"/><ref name="EO"/><ref name="TS2014-19"/>. Podczas tych spotkań występował stworzony przez niego cho mieszany w liczbie 70 osób<ref name="GL1899-119"/>. Sam grał na [[Fisharmonia|harmonium]], ponadto także na [[Organy|organach]], na fortepianie i na skrzypcach<ref name="SN-EMTA"/><ref name="SN-Iris"/>. Od 1866 do 1867 piastował funkcję drugiego dyrygenta opery w Teatrze Skarbka<ref name="EO"/>. Od 1868 był chórmistrzem GTM, od 12 listopada 1871 zastępcą dyrektora Towarzystwa<ref name="GL1899-119"/><ref name="EO"/><ref name="DK"/>. W 1874 zrezygnował definitywnie z działalności kupieckiej, poświęcając się działalności muzycznej<ref name="GL1899-119"/><ref name="EO"/><ref name="DK"/>. W 1875 został profesorem gry na organach, nauczał także teorii muzyki na kursie pedagogicznym<ref name="GL1899-119"/><ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/><ref name="DK"/>. Od 19 stycznia 1878 był zastępcą dyrektora artystycznego [[Lwowska Narodowa Akademia Muzyczna|Konserwatorium Lwowskiego]] i Towarzystwa Muzycznego, a po ustąpieniu K. Mikulego z funkcji dyrektora Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego latem 1887, objął to stanowisko w charakterze prowizorycznym (tymczasowym), a 8 maja 1888 został wybrany stałym dyrektorem artystycznym Towarzystwa Muzycznego oraz połączonego z nim Konserwatorium<ref name="GL1899-119"/><ref name="SN-EMTA"/><ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/><ref name="DK"/>. Posady te pełnił przez 11 lat do końca życia<ref name="SN-Iris"/><ref name="DK"/>. Był redaktorem wydawanego krótkotrwale od początku 1877 „Przeglądu Muzycznego”<ref name="EO"/>. W trakcie swojej działalności komponował jedynie niewielkie utwory (preludia) i opracowania<ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/>. Był autorem publikacji pt. ''Szkoła na harmonium'' (1898), przeznaczona dla amatorów<ref name="SN-EMTA"/><ref name="SN-Iris"/><ref name="EO"/>. Sprawując swoje funkcje i stanowisko był w środowisku muzycznym osobą niepospolitą z uwagi na brak wykształcenia zawodowego<ref name="SN-EMTA"/><ref name="EO"/>.


Podczas [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] w 1863 został mianowany przez [[Rząd Narodowy (powstanie styczniowe)|Rząd Narodowy]] naczelnikiem Okręgu I w Wydziale V miasta Lwowa{{odn|Bruchnalska|1934|s=129}}. Jego dom, położony w ścisłym centrum Lwowa i dysponującym alternatywnymi przejściami w inne ulice i zabudowania, służył za miejsce spotkań i narad spiskowców (bywali tam [[Edmund Różycki]], [[Karol Różycki (generał)|Karol Różycki]], [[Jan Stella-Sawicki]], [[Michał Heydenreich]], [[Romuald Traugutt]], Milewski, [[Mieczysław Romanowski]]){{odn|Bruchnalska|1934|s=129-130}}. W mieszkaniu wyrabiano i składowano amunicję, ukrywano poszukiwanych powstańców{{odn|Bruchnalska|1934|s=130}}. Na rzecz sprawy działała także żona Rudolfa{{odn|Bruchnalska|1934|s=130}}.
W 1862 jego żoną została Ludmiła z domu Zawilska, z którą miał trzy córki: [[Stanisława Tarnawiecka|Stanisławę]] (zm. 1923, po mężach Tarnawiecka, później Rymułt), Marię (po mężu Gedl) i Ludmiłę (śpiewaczka znana jako Lody Palasara).


Od 1862 był żonaty z [[Ludmiła Schwarz|Ludmiłą z domu Zawilską]]<ref name="GL1899-119"/>{{odn|Bruchnalska|1934|s=129}}<ref name="EO"/><ref name="DK"/><ref name="TS2014-19"/> (1834-1912<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok | wydawca = [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku]] | miejsce = Sanok | strony = 139 (poz. 166) | tytuł tomu = J}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Osobiste. Z żałobnej karty | czasopismo = [[Kurier Lwowski|Kurjer Lwowski]] | wolumin = Nr 567 | strony = 4 | data = 9 grudnia 1912 | url = https://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno?aid=klw&datum=19121209&seite=4}}</ref>), z którą miał trzy córki: [[Stanisława Tarnawiecka|Stanisławę]] (1864-1923, zamężna wpierw z [[Aleksander Tarnawiecki|Aleksandrem Tarnawieckim]], potem z [[Ludwik Baldwin-Ramułt|Ludwikiem Baldwin-Ramułtem]]), Marię (zamężna z lekarzem dr. Władysławem Gedlem, babka [[Marek Gedl|Marka Gedla]]) i Ludmiłę (śpiewaczka i nauczycielka śpiewu znana w Paryżu jako Lody Palasara)<ref name="EO"/><ref name="DK"/><ref name="TS2014-19"/>.
Zmarł na atak serca 24 maja 1899 podczas odwiedzin u swojej córki na [[Zielone Świątki]] w należącym do niej [[Dwór w Bykowcach|dworze w Bykowcach]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Seweryn Berson | tytuł = Rudolf Schwarz | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 3-4 | data = Nr 119 z 27 maja 1899 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=22927}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | autor = [[Stanisław Niewiadomski (kompozytor)|Stanisław Niewiadomski]] | tytuł = Kronika żałobna. Rudolf Schwarz | czasopismo = Iris | wydawca = Koło Literacko-Artystyczne | wolumin = I | strony = 297-298 | data = 1899 | url = http://rcin.org.pl/Content/14010/WA248_20853_P-I-293_iris_o.pdf}}</ref>. Został pochowany na cmentarzu w [[Bykowce|Bykowcach]].


Zmarł nagle na serce w [[Zesłanie Ducha Świętego|Zielone Świątki]] 24<ref group=uwaga>Data śmierci 24 maja 1899 została wpisana w parafialnej księdze zmarłych, umieszczona w inskrypcji nagrobnej, a powtórzył ją także Stanisław Niewiadomski. W późniejszych opracowaniach Elżbieta Orman i D. Kolbín podawali dzień 25 maja 1899.</ref> maja 1899 podczas odwiedzin u swojej córki na [[Zielone Świątki]] w należącym do niej [[Dwór w Bykowcach|dworze w Bykowcach]]<ref name="KZ">{{Cytuj książkę | tytuł = Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904 | wydawca = [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku]] | miejsce = Sanok | strony = 300 (poz. 101) | tytuł tomu = H}}</ref><ref name="GL1899-119"/><ref name="SN-EMTA"/><ref name="SN-Iris"/>. Został pochowany na starym cmentarzu w [[Bykowce|Bykowcach]] 27 maja 1899 w pogrzebie pod przewodnictwem proboszcza z Sanoka, ks. [[Bronisław Stasicki|Bronisława Stasickiego]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Lwów | czasopismo = [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurier Warszawski]] | wolumin = Nr 145 | strony = 11 | data = 28 maja 1899 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/159150}}</ref><ref name="KZ"/><ref name="EO"/>. W pogrzebie uczestniczyli żałobnicy zarówno z rodziny jak i osoby przybyłe z Krakowa i Lwowa<ref name="SN-EMTA"/>. Do Bykowiec wybrał się wówczas przyjaciel rodziny Schwarzów i Tarnawieckich, lwowski architekt [[Władysław Halicki]], który miał wykonań grobowiec familijny<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Kronika | czasopismo = [[Kurier Lwowski|Kurjer Lwowski]] | wolumin = Nr 146 | strony = 4 | data = 28 maja 1899 | url = http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno?aid=klw&datum=18990528&seite=4}}</ref>.

== Uwagi ==
{{Uwagi}}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj pismo | autor = Seweryn Berson | tytuł = Rudolf Schwarz | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 3-4 | data = Nr 119 z 27 maja 1899 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=22927}}
* {{Cytuj książkę |odn={{odn/id|Bruchnalska|1934}} | autor = [[Maria Bruchnalska]] | tytuł = Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowym | miejsce = Miejsce Piastowe | data = 1934 | strony = 1-399 | url = https://crispa.uw.edu.pl/object/files/412024}}

* {{Cytuj pismo | autor = [[Stanisław Niewiadomski (kompozytor)|Stanisław Niewiadomski]] | tytuł = Kronika żałobna. Rudolf Schwarz | czasopismo = Iris | wydawca = Koło Literacko-Artystyczne | wolumin = I | strony = 297-298 | data = 1899 | url = http://rcin.org.pl/Content/14010/WA248_20853_P-I-293_iris_o.pdf}}
{{Kontrola autorytatywna}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.ipsb.nina.gov.pl/index.php/a/rudolf-schwarz | tytuł = Rudolf Schwarz | autor = Elżbieta Orman | opublikowany = Internetowy Polski Słownik Biograficzny | data dostępu = 2015-08-17}}
* {{Cytuj stronę | autor = D. Kolbin | url = http://www.biographien.ac.at/oebl/oebl_S/Schwarz_Rudolf_1834_1899.xml | tytuł = Schwarz (Schwarc), Rudolf (1834-1899), Musiker und Kaufmann | opublikowany = biographien.ac.at | język = de | data dostępu = 2015-08-17}}
* {{Cytuj pismo | autor = Jolanta Ziobro | tytuł = Stoi i czeka na rozstrzygnięcia | czasopismo = Tygodnik Sanocki | strony = 4 | data = Nr 19 (1118) z 17 maja 2013 | url = http://tygodniksanocki.eu/archiwum/2013/nr19.pdf}}
* {{Cytuj pismo | autor = Maryla Pałasz | tytuł = Dworskie powidoki | czasopismo = Tygodnik Sanocki | strony = 10 | data = Nr 19 (1168) z 9 maja 2014 | url = http://tygodniksanocki.eu/archiwum/2014/nr19.pdf}}


{{SORTUJ:Schwarz, Rudolf}}
{{SORTUJ:Schwarz, Rudolf}}
[[Kategoria:Ludzie związani z Wadowicami]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Wadowicach]]
[[Kategoria:Ludzie związani ze Lwowem]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Bykowcami]]
[[Kategoria:Polacy niemieckiego pochodzenia]]
[[Kategoria:Naczelnicy miejscy powstania styczniowego]]
[[Kategoria:Polacy pochodzenia niemieckiego]]
[[Kategoria:Polscy kupcy]]
[[Kategoria:Polscy kupcy]]
[[Kategoria:Polscy organiści]]
[[Kategoria:Polscy organiści]]
[[Kategoria:Polscy pedagodzy muzyczni]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1834]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1834]]
[[Kategoria:Wykładowcy Konserwatorium Lwowskiego]]
[[Kategoria:Wykładowcy Konserwatorium Lwowskiego]]

Wersja z 21:55, 10 lis 2023

Rudolf Schwarz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 marca 1834
Wadowice

Data i miejsce śmierci

24 maja 1899
Bykowce

Miejsce zamieszkania

Lwów

Narodowość

polska

Multimedia w Wikimedia Commons

Rudolf Schwarz (ur. 23 marca 1834 w Wadowicach, zm. 24 maja 1899 w Bykowcach) – polski kupiec, muzyk, pedagog.

Życiorys

Dwór w Bykowcach
Grobowiec rodzinny Tarnawieckich i Schwarzów

Urodził się 23 marca 1834 w Wadowicach[1][2][3][4][5][6]. Wywodził się z rodziny pochodzenia niemieckiego, trudniącej się kupiectwem, o zamożnym statusie[3][4]. Był jednym z dzieci Franciszka (kupiec, asesora magistratu w Wadowicach, właściciel folwarku Szwarcowizna, zm. 1839) i Emilii z domu Kotschil[4][5]. Miał siostry[4]. W domu rodzinnym Schwarzów obecna była muzyka[4].

W Wadowicach uczył się w szkole głównej normalnej, a następnie w szkole realnej[4]. Obok kontynuacji tradycyjnego zajęcia rodowego tj. kupiectwa, do którego był przeznaczony, rozwijał kształcenie muzyczne[1][3][4][5][6]. Od piątego roku życia uczył się gry na fortepianie, grał na skrzypcach[1][3][4]. Studiował teorię muzyki[4] (jednym z jego nauczycieli był Löffler z Lipska, później nauczający w Krakowie)[1]. W 1853 odziedziczył po wujku sklep w Wadowicach, który prowadził przez trzy lata, po czym zbył ten interes w 1856 i wówczas przeprowadził się do Lwowa[4][5][6]. Tam razem z Henrykiem Fuchsem (wzgl. Fuchsą) założył sklep galanteryjny, a potem prowadził także skład fortepianów[1][3][4][5][6]. Składy jego trzech sklepów mieściły się tuż przy jego domu, przylegającego do ul. Teatralnej[7]. Równolegle kształcił się nadal w dziedzinie muzyki pod okiem Karola Mikulego w zakresie teorii muzyki, harmonii, kontrapunktu[1][3][4][6]. Od 1857/1858 był członkiem czynnym i wspierającym Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego[1][4][5], następnie przez dłuższy czas zasiadł w wydziale tegoż[3]. Jego dom we Lwowie był przepełniony muzyką i atmosferą patriotyzmu[8]. W latach 1869-1873 organizował w swoim domu tzw. niedzielne „poranki muzyczne”, z czasem słynne w całym Lwowie[1][4][6]. Podczas tych spotkań występował stworzony przez niego cho mieszany w liczbie 70 osób[1]. Sam grał na harmonium, ponadto także na organach, na fortepianie i na skrzypcach[2][3]. Od 1866 do 1867 piastował funkcję drugiego dyrygenta opery w Teatrze Skarbka[4]. Od 1868 był chórmistrzem GTM, od 12 listopada 1871 zastępcą dyrektora Towarzystwa[1][4][5]. W 1874 zrezygnował definitywnie z działalności kupieckiej, poświęcając się działalności muzycznej[1][4][5]. W 1875 został profesorem gry na organach, nauczał także teorii muzyki na kursie pedagogicznym[1][3][4][5]. Od 19 stycznia 1878 był zastępcą dyrektora artystycznego Konserwatorium Lwowskiego i Towarzystwa Muzycznego, a po ustąpieniu K. Mikulego z funkcji dyrektora Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego latem 1887, objął to stanowisko w charakterze prowizorycznym (tymczasowym), a 8 maja 1888 został wybrany stałym dyrektorem artystycznym Towarzystwa Muzycznego oraz połączonego z nim Konserwatorium[1][2][3][4][5]. Posady te pełnił przez 11 lat do końca życia[3][5]. Był redaktorem wydawanego krótkotrwale od początku 1877 „Przeglądu Muzycznego”[4]. W trakcie swojej działalności komponował jedynie niewielkie utwory (preludia) i opracowania[3][4]. Był autorem publikacji pt. Szkoła na harmonium (1898), przeznaczona dla amatorów[2][3][4]. Sprawując swoje funkcje i stanowisko był w środowisku muzycznym osobą niepospolitą z uwagi na brak wykształcenia zawodowego[2][4].

Podczas powstania styczniowego w 1863 został mianowany przez Rząd Narodowy naczelnikiem Okręgu I w Wydziale V miasta Lwowa[7]. Jego dom, położony w ścisłym centrum Lwowa i dysponującym alternatywnymi przejściami w inne ulice i zabudowania, służył za miejsce spotkań i narad spiskowców (bywali tam Edmund Różycki, Karol Różycki, Jan Stella-Sawicki, Michał Heydenreich, Romuald Traugutt, Milewski, Mieczysław Romanowski)[9]. W mieszkaniu wyrabiano i składowano amunicję, ukrywano poszukiwanych powstańców[10]. Na rzecz sprawy działała także żona Rudolfa[10].

Od 1862 był żonaty z Ludmiłą z domu Zawilską[1][7][4][5][6] (1834-1912[11][12]), z którą miał trzy córki: Stanisławę (1864-1923, zamężna wpierw z Aleksandrem Tarnawieckim, potem z Ludwikiem Baldwin-Ramułtem), Marię (zamężna z lekarzem dr. Władysławem Gedlem, babka Marka Gedla) i Ludmiłę (śpiewaczka i nauczycielka śpiewu znana w Paryżu jako Lody Palasara)[4][5][6].

Zmarł nagle na serce w Zielone Świątki 24[a] maja 1899 podczas odwiedzin u swojej córki na Zielone Świątki w należącym do niej dworze w Bykowcach[13][1][2][3]. Został pochowany na starym cmentarzu w Bykowcach 27 maja 1899 w pogrzebie pod przewodnictwem proboszcza z Sanoka, ks. Bronisława Stasickiego[14][13][4]. W pogrzebie uczestniczyli żałobnicy zarówno z rodziny jak i osoby przybyłe z Krakowa i Lwowa[2]. Do Bykowiec wybrał się wówczas przyjaciel rodziny Schwarzów i Tarnawieckich, lwowski architekt Władysław Halicki, który miał wykonań grobowiec familijny[15].

Uwagi

  1. ↑ Data śmierci 24 maja 1899 została wpisana w parafialnej księdze zmarłych, umieszczona w inskrypcji nagrobnej, a powtórzył ją także Stanisław Niewiadomski. W późniejszych opracowaniach Elżbieta Orman i D. Kolbín podawali dzień 25 maja 1899.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Seweryn Berson. Rudolf Schwarz. „Gazeta Lwowska”. Nr 119, s. 3-4, 27 maja 1899. 
  2. ↑ a b c d e f g Stanisław Niewiadomski. Rudolf Schwarz. „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”. Nr 22 (818), s. 249-250, 22 maja (3 czerwca) 1899. 
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Stanisław Niewiadomski. Kronika żałobna. Rudolf Schwarz. „Iris”. Nr I, s. 297-298, 1899. Koło Literacko-Artystyczne. 
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Elżbieta Orman: Rudolf Schwarz. Internetowy Polski Słownik Biograficzny. [dostęp 2021-06-05].
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m D. Kolbín: Schwarz (Schwarc), Rudolf (1834-1899), Musiker und Kaufmann. biographien.ac.at. [dostęp 2021-06-05]. (niem.).
  6. ↑ a b c d e f g h Maryla Pałasz. Dworskie powidoki. „Tygodnik Sanocki”. Nr 19 (1168), s. 10, 9 maja 2014. 
  7. ↑ a b c Bruchnalska 1934 ↓, s. 129.
  8. ↑ Bruchnalska 1934 ↓, s. 131.
  9. ↑ Bruchnalska 1934 ↓, s. 129-130.
  10. ↑ a b Bruchnalska 1934 ↓, s. 130.
  11. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 139 (poz. 166).
  12. ↑ Osobiste. Z żałobnej karty. „Kurjer Lwowski”. Nr 567, s. 4, 9 grudnia 1912. 
  13. ↑ a b Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 300 (poz. 101).
  14. ↑ Lwów. „Kurier Warszawski”. Nr 145, s. 11, 28 maja 1899. 
  15. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 146, s. 4, 28 maja 1899. 

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rudolf_Schwarz&oldid=71779799”