Prywatność
Prywatność (z łac. prīvātus "oddzielony")[1] – zdolność jednostki lub grupy osób do utrzymania swych danych oraz osobistych zwyczajów i zachowań nieujawnionych publicznie.
Prawo do prywatności
Prywatność często rozpatrywana jest jako prawo przysługujące jednostce. Prawo do prywatności funkcjonuje w niemal wszystkich współczesnych jurysdykcjach, chociaż w wielu sytuacjach może być ograniczane. W Polsce prawo to gwarantowane jest w art. 47 Konstytucji oraz w przepisach prawa cywilnego. Prywatność nie jest dobrem samoistnym[2] (nie przewiduje jej art. 23 k.c.), wynika ona przede wszystkim z innego dobra osobistego, jakim jest cześć (godność, dobre imię).
Kodeks karny (1997) w art. 190a § 1 Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Konwencje międzynarodowe
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych w art. 17. głosi: 1. Nikt nie może być narażony na samowolną lub bezprawną ingerencję w jego życie prywatne, rodzinne, dom czy korespondencję, ani też na bezprawne zamachy na jego cześć i dobre imię. 2. Każdy ma prawo do ochrony prawnej przed tego rodzaju ingerencjami i zamachami.[3]
Prawo do prywatności jest także zawarte w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r.[4], ratyfikowanej również przez Polskę.
Amerykańska Konwencja Praw Człowieka z 1969 w art. 11 zabrania samowolnej lub będącej nadużyciem ingerencji w życie prywatne, rodzinne, mir domowy, korespondencję oraz bezprawnych ataków na honor lub reputację.
Międzynarodowa Organizacja Pracy w Konwencji nr 189 dotyczącej pracowników domowych w art. 6 mówi o poszanowaniu ich prawa do prywatności[5].
W czasie wojny zamachów na godność osobistą zabraniają protokoły genewskie z 1977 (I protokół w art. 75 i II protokół w art. 4).
Stanowisko Kościoła Katolickiego
Kościół katolicki początkowo nie zawarł prawa do prywatności w katalogu praw człowieka, który wymienia encyklika papieża Jana XXIII Pacem in terris (1963), jest ono jednak uwzględnione w konstytucji Gaudium et spes[6]. Poparcie dla tego prawa można też odnaleźć pośrednio, na zasadzie pełnego poparcia Powszechnej deklaracji praw człowieka[7][8] w pierwszej encyklice Redemptor hominis pontyfikatu Jana Pawła II. Zostało ono też wyrażone wprost w dokumencie Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu[9] W temacie ochrony informacji prywatnych i tajemnic wypowiada się też Katechizm Kościoła Katolickiego. [10].
W informatyce
W informatyce prywatność stanowi pokrewny do anonimowości problem z zakresu bezpieczeństwa teleinformatycznego. Oprócz unormowań prawnych prywatność podlega także ochronie metodami technologicznymi, takimi jak kryptografia.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Prawo do prywatności jako internetowe dobro osobiste - Paweł Kępiński
- ↑ Wikisłownik
- ↑ Jest to sprawą sporną w doktrynie.
- ↑ Podobny zakaz zawiera Konwencja o prawach dziecka w art. 16.
- ↑ Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, artykuł 8. Zob. tekst online
- ↑ Konwencja Nr 189 z 16 czerwca 2011, Domestic Workers Convention
- ↑ II Sobór Watykański, Gaudium et spes, 26. Zob. tekst online
- ↑ Powszechna deklaracja praw człowieka, ONZ, przyjęta 10 grudnia 1948 r. Zob. tekst online (artykuł 12)
- ↑ Orędzie Papieża Jana Pawła II na XXXII Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 1999 r., 12.
- ↑ Pornografia i przemoc w środkach masowego przekazu, 7 maja 1989 r., pkt 21. Zob. tekst online
- ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego, Pallotinum 1994, fragmenty 2491-2492. Tekst źródłowy on-line