Moord op Samuel Paty
Op 16 oktober 2020 werd in de Franse plaats Conflans-Sainte-Honorine Samuel Paty, een leraar geschiedenis en maatschappelijke vorming, op straat onthoofd. Dit gebeurde vlak bij het College du Bois d'Aulne waar het slachtoffer lesgaf[1].
| Moord op Samuel Paty | ||
|---|---|---|
| ||
Tienduizenden Fransen gingen de straat op enkele dagen na de aanslag
| ||
| Plaats |  Conflans-Sainte-Honorine, Frankrijk
| |
| Coördinaten | 49° 1′ NB, 2° 7′ OL | |
| Datum | 16 oktober 2020 | |
| Tijd | 17:00 uur | |
| Doelwit | leraar Samuel Paty | |
| Aanslagtype | mesaanval | |
| Doden | 2 (incl. dader) | |
| Verdachte(n) | Abdoullakh Anzorov | |
  | ||
Achtergrond
De aanslag gebeurde op het moment dat het proces tegen de daders van de aanslag op de redactie van de krant Charlie Hebdo in 2015 in Frankrijk wordt gehouden. De Deense cartoons van 2006 waren net opnieuw gepubliceerd door dezelfde krant op 1 september 2020. Deze publicatie leidde opnieuw tot een aanval in Parijs op 25 september in de buurt van het voormalige pand van Charlie Hebdo.
De aanval in Conflans-Sainte-Honorine kwam ook kort na de toespraak van de president van de Republiek, Emmanuel Macron, over de strijd tegen het "separatisme", die op 2 oktober 2020 werd gehouden in Les Mureaux, een gemeente die ook in de Yvelines ligt, het departement waar deze moord werd gepleegd. De president presenteerde maatregelen om het secularisme te versterken en merkte op dat "de islam zich in een crisis bevindt".
De aanslag is de tweede onthoofding in Frankrijk en Europa sinds de aanslag in Saint-Quentin-Fallavier in 2015, en de zesde islamitische aanslag in Frankrijk sinds het begin van het jaar 2020.
Slachtoffer
Het slachtoffer, Samuel Paty, was een leraar geschiedenis en maatschappelijke vorming[2]. Hij werd geboren in 1973 in Moulins, in de Allier. Na zijn studies aan de universiteit van Lumière-Lyon-II en vervolgens het IUFM van Lyon, begon hij met lesgeven. Het was zijn vijfde jaar op het Collège du Bois-d'Aulne in Conflans-Sainte-Honorine.
Volgens verschillende getuigenissen van zijn studenten en oud-studenten wordt Samuel Paty beschreven als vriendelijk, attent, respectvol voor iedereen, niet op zoek naar controverse, met liefde voor zijn werk, bezorgd over het feit dat studenten leren en gewaardeerd worden door zijn studenten.[1] Hij was getrouwd en vader van een vijfjarig kind[2][1].
Hij werd postuum tot ridder van het Legioen van Eer gekroond op 21 oktober 2020, tijdens het nationale eerbetoon aan hem op de Sorbonne.[3]
Aanloop
Samuel Paty gaf op 6 oktober een les maatschappelijke vorming aan leerlingen van de vierde klas over vrijheid van meningsuiting, een thema uit het nationale leerplan. Een deel van de les bestond uit het beschrijven van censuur vanuit een historisch oogpunt, zoals bij Voltaire (sterk gecensureerd in zijn tijd) en, opnieuw vanuit historisch oogpunt, de beschrijving van de aanslagen van januari 2015. De les ging verder met het presenteren van een moreel dilemma, en bestond dan in het vrij aanvullen van een zin die begon met "Vrijheid is een recht dat erin bestaat te doen wat men wil ..." en ten slotte een tekening te maken over het thema vrijheid. De leraar presenteerde daarbij ook twee cartoons van Mohammed uit de krant Charlie Hebdo. Volgens oud-leerlingen illustreerde hij dit vak elk jaar op dezelfde manier, zonder negatieve reacties op te roepen bij de leerlingen of ouders[2].
De leraar gaf vooraf aan de cartoons te willen bespreken en stelde voor dat leerlingen die deze tekeningen niet wilden zien, tijdelijk het klaslokaal konden verlaten of konden wegkijken van de cartoons[2][1].
Op 8 oktober plaatste de vader van de leerling, Brahim Chnina (wiens halfzus een jihadist is die in 2014 naar Syrië vertrok), een aanklacht via verschillende berichten op Facebook. Hij protesteert tegen wat de docent aan de leerlingen presenteerde, daarbij verwijzend naar zijn dochter, van wie hij beweert dat ze de betreffende les had bijgewoond, hoewel ze in werkelijkheid die dag afwezig was[2]. De vader beschuldigde Samuel Paty ervan de studenten "een foto van een naakte man" te hebben gepresenteerd en te hebben aangegeven: “Het is de profeet”. De tekst die hij op Facebook publiceerde, spoorde zijn "broeders en zusters" aan om een klacht in te dienen bij de CCIF (een anti-racisme-organisatie) en bij de overheid.
Op internet werden minstens twee filmpjes geplaatst waarin de leraar onder meer een "misdadiger" en "ziek" wordt genoemd. Eén filmpje is afkomstig van de vader van de familie die het gebruik van deze karikaturen veroordeelt en de leraar vervolgens een "misdadiger" noemt. Hij beschuldigt Samuel Paty er opnieuw van dat hij de studenten "de foto" van een naakte man heeft gepresenteerd. De video werd op 9 oktober geüpload op sociale netwerken, onder meer op de Facebook-pagina van een nabijgelegen moskee. Volgens het bestuur ging de eerste video van de vader van het gezin "al viraal" in moslimkringen, en werd het breed bediscussieerd op WhatsApp.
Dag van de aanslag
Op de dag van de gebeurtenissen maakte Abdouallakh Anzorov de reis van 100 kilometer van zijn woonplaats Evreux en de school van Paty. Anzorov kende enkel de naam van zijn doelwit en de naam van zijn school, maar kon hem niet identificeren. Anzorov benaderde daarom een schooljongen rond 14.00 uur en bood hem 350 euro aan om Samuel Paty te identificeren. De tiener wachtte samen met Anzorov tot hij Paty kon aanwijzen. Volgens de verklaringen van de tiener vertelde de terrorist hen dat hij de leraar "wilde filmen, hem wilde dwingen om vergeving te vragen, hem te vernederen en hem te slaan". Rond 17.00 uur wezen twee studenten de leraar aan toen hij de school verliet.
Het lichaam van het onthoofde slachtoffer werd rond 17.00 uur ontdekt door politie-agenten die op patrouille waren. De precieze omstandigheden van deze moord moeten nog opgehelderd worden.
De verdachte werd achtervolgd door de politie van Conflans-Sainte-Honorine. De terrorist werd even later neergeschoten toen hij met zijn airsoft luchtpistool op de politieagenten begon te schieten, en met een mes op de politieagenten afkwam.
Onderzoek
Direct na de moord plaatste het pseudoniem @Tchetchene_270, door de aanklager voor terrorismebestrijding Jean-Francois Ricard geïdentificeerd als behorend tot Abdullakh Anzorov, op Twitter een afbeelding van Paty's afgehakte hoofd. Samen met de foto werd het bericht geplaatst: In de naam van Allah, de meest barmhartige, de meest genadige, aan Macron, de leider van de ongelovigen, ik heb een van je hellehonden geëxecuteerd die Mohammed durfde te kleineren.
Enkele minuten later werd de vermoedelijke dader, Abdullakh Anzorov, geconfronteerd met de politie op ongeveer 600 meter van de plaats delict in Éragny, en de politie probeerde hem te arresteren. Anzorov schoot op de politie met een luchtbuks en dreigde hen met een mes te steken; waarna de politie negen keer schoot en Anzorov werd gedood.
Elf mensen werden later voor onderzoek in hechtenis genomen. Onder hen de grootouders, ouders en de 17-jarige broer van Anzorov.
Nasleep
De moord schokte Frankrijk. President Macron verklaarde: Dit is een duidelijk islamistische aanslag. Een aanval op de waarden van de Franse Republiek, op de waarden van de Verlichting en de mogelijkheid om van onze kinderen, waar zij ook vandaan komen, vrije burgers te maken. Op zondag 18 oktober gingen in heel Frankrijk tienduizenden mensen de straat op[1]. De hashtags #JeSuisProf en #JeSuisEnseignant werden massaal gebruikt op sociale media. Dit verwees naar de aanslag op Charlie Hebdo op 7 januari 2015 waarbij de Mohammedcartoons ook een rol speelden.
Zie ook
- Gebaseerd op het artikel op de Franstalige Wikipedia
- ↑ a b c d e ‘Monsieur Paty zette zijn leerlingen aan het denken’, De Standaard, 19 oktober 2020
- ↑ a b c d e Samuel Paty was killed on October 16th, The Economist, 22 oktober 2020
- ↑ Onthoofde leraar krijgt postuum hoogste Franse onderscheiding, RTL Nieuws, 20 oktober 2020
| 2014: | |
| 2015: | |
| 2016: | |
| 2017: | |
| 2018: | |
| 2019: | |
| 2020: | |
| 2021: | |
| 2023: | |
| 2024: |