Koptisch-Orthodoxe Kerk: verschil tussen versies

| naam = Koptisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk van Alexandrië

| afbeelding = CopticCross.jpg

| onderschrift = Het kruis van de Koptisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk van Alexandrië

| moederkerk = Koptische Kerk

| stichtingsjaar = 451 n.Chr.

| oprichter = [[JohannesMarcus Marcus(evangelist)|Marcus]] (moederkerk)<br - />[[Dioscorus van Alexandrië]]

| autocefaal of autonoom = Autocefaal

| hoofd = [[Paus Theodorus II van Alexandrië|Theodorus II]]

| titel hoofd = Paus van Alexandrië, Patriarch van de Prediking van de Heilige Marcus en van heel Afrika

| zetel = Caïro, Egypte

| liturgie = [[Alexandrijnse liturgie|Alexandrijns]]

| liturgische taal = [[Koptisch (taal)|Koptisch]] en [[Arabisch]]

| muzikale traditie =

| kalender = [[Juliaanse kalender|Juliaans]]

| territorium =

| aantal gelovigen =

| bisschoppen = 35126

| bisdommen =

| kloosters =

| parochies =

| priesters =

| website = http://www.copticpope.org/

De '''Koptisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk''' ([[Koptisch (taal)|Koptisch]]: ''ti.eklyseya en.remenkimi en.orthodoxos ente alexandriasis'') is een van de [[Oriëntaalsoriëntaals-orthodoxe Kerkenkerken]]. Zij is de belangrijkste christelijke kerk van [[Egypte (land)|Egypte]], met zetel in [[Caïro (stad)|Caïro]]. De Koptisch-orthodoxegeschiedenis Kerkvan deze kerk gaat terug tot het [[Concilie van Chalcedon]] in [[451]].

Deze kerk mag ''niet'' verward worden met het oosters-orthodoxe [[Grieks-orthodox patriarchaat van Alexandrië]], met zetel in Alexandrië, waarvan ze afgescheiden is in [[451]]. Ze magdient ook niet verwardte worden metonderscheiden van de [[Koptisch-katholiekeKatholieke Kerk]], waarvan de patriarch eveneens in Caïro resideert. Deze laatste kerk is in de 17de eeuw als een afscheiding van de Koptisch-Orthodoxe Kerk ontstaan.

[[Ptolemaeus I Soter I|Ptolemaeus I]], opvolger van [[Alexander de Grote]], bracht - als heerser over [[Macedonisch Egypte en Ptolemeïsche rijk|Egypte]] - grote groepen huursoldaten naar zijn land waaronder [[Joden]], [[Syrië]]rs, [[Grieken]], [[Macedonië (oudheid)|Macedoniërs]] en [[Perzen]]. Ptolemaeus gaf zijn huursoldaten stukken land tussen de Egyptische bevolking. Dit zouden de gebieden zijn waar vandaag de christelijke bevolking van Egypte woont.

Volgens de overlevering gebeurde de kerstening door de [[evangelist]] [[Johannes Marcus (evangelist)|Marcus]]. De [[patriarch]]enLijst van patriarchen van Alexandrië|patriarchen van Alexandrië]] beschouwen zich dan ook de opvolgers van Marcus die volgens hen de eerste [[bisschop]] was.

In [[312313]] AD ([[Edict van Milaan]]) werd het christendom een toegestane godsdienst van het [[Romeinse Rijk]] en in [[385]] de [[staatsgodsdienst]]. Egypte maakte - sinds [[323]] n. Chr. - deel uit van het Oostelijkeoostelijke gebied van het inmiddels gesplitste Romeinse Rijk (laterhet bekend alslatere [[Byzantijnse Keizerrijk|Byzantijnse Rijk]]).

In [[391]] n. Chr. kwamen er wetten die de oude Egyptische gebruiken verboden en de sluiting van de tempels oplegden.

In de 4e en 5e eeuw werden vele oude tempels op de westoever van [[Thebe (Egypte)|Thebe]] omgebouwd tot [[klooster (gebouw)|klooster]]s. [[Hatsjepsoet]]s herdenkingstempel werd omgedoopt tot [[Deir el-Bahri]]. De tempel van Ptolemaeus werd omgedoopt tot [[Deir el-Medina]]. De herdenkingstempel van [[Ramses III]] ([[Medinet Haboe]]) werd gebruikt als kerk. Dit was ook het geval voor de binnenplaats van [[Amenhotep III]] in de tempel van [[Luxor]]. In het midden van de 6e eeuw werd binnen de tempel van [[Hathor (Godingodin)|Hathor]] in [[Dendera]] een nieuwe kerk gebouwd.

In de 4e, 5e en 6e eeuw waren er opeenvolgende geschillen tussen de patriarchen van Alexandrië ([[Cyrillus van Alexandrië|Cyrillus]] en [[Dioscorus van Alexandrië|Dioscurus]]) en deze van [[Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel|Constantinopel]] ([[Nestorius van Constantinopel|Nestorius]] en [[Eutyches]]).

De richtlijnen uit Constantinopel werden in Egypte steeds meer als bemoeizuchtig en onderdrukkend ervaren en als reactie daarop werd de Koptischekoptische kerk steeds meer een nationale kerk met zeer uitgesproken liturgische, theologische en spirituele kenmerken. TenslotteTen slotte werd zelfs het Grieks, de taal van de byzantijnse 'onderdrukkers', verworpen en werd de toenmalige Egyptische volkstaal, het [[Oudegyptisch]] oftewel het [[demotischDemotisch]], als kerkelijke taal aangenomen. De Oudegyptische taal ontwikkelde zich in de loop der tijd tot het moderne [[Koptisch (taal)|koptischKoptisch]].

In de [[liturgie]] wordt nog steeds het ''Koptisch'' gebruikt.

De eigenlijke oorsprong van de Koptisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk gaat terug tot het [[Concilie van Chalcedon]] in [[451]]. De Koptische kerkKerk verwierp de uitspraken van dit concilie en scheidde zich uiteindelijk af van het [[Grieks-orthodox patriarchaat van Alexandrië|Patriarchaat van Alexandrië]] dat als verlengstuk van Constantinopel werd gezien. Hiermee verloor de [[Oosters-orthodoxeOrthodoxe Kerk]] bijna al haar leden in Egypte.

Veel had te maken met de voortdurende strijd tussen de patriarchen van Constantinopel en Alexandrië. Politieke elementen hebben zeker ook meegespeeld. Volgens de kopten beoogde dit laatste concilie de politieke overheersing van het [[Byzantijnse Keizerrijk|Byzantijnse Rijk]]. Inderdaad stond Constantinopel meestal vijandig tegenover de Koptischekoptische onderdanen en geregeld werden er zelfs door de Byzantijnse overheid vervolgingen uitgevoerd om de 'ketters' terug te voeren naar de orthodoxe 'moederkerk'.

Na de [[Vroeg-islamitisch Egypte|Arabische inval]] ([[639]]-[[642]]) en de vlucht van de laatste melkitische patriarch naar [[Constantinopel]] kon de Koptische ([[monofysitismemiafysitisme|monofysitischemiafysitische]]) [[Paus Benjamin I van Alexandrië|Benjamin I]] (626-665) de patriarchaatszetel innemen. De verovering door de Arabieren resulteerde niet in een onmiddellijke [[islamisering]] van Egypte omdat de christenen de Arabieren als 'bevrijders van het Byzantijnse juk' zagen en hen aanvankelijk verwelkomden. Reeds onder de [[Omajjaden|Omajjaden-dynastie]] ([[658]]–[[750]]) bleek echter, dat de islamieten de Kopten niet gunstig gezind waren. De Kopten, die toen nog in de meerderheid waren, probeerden in zes opstanden tussen [[725]] en [[773]] zich van het Arabische juk te ontdoen. Sinds de islamitische overheersing waren ze lange tijd gedwongen tot het dragen van een bijzondere dracht (donker gewaad met blauwe of zwarte [[Tulband (hoofddeksel)|tulband]]). De christenen bleven minstens tot aan het einde van de negende eeuw in de meerderheid. Geleidelijk namen de tot de islam overgegane Koptischekoptische christenen het [[Arabisch]] over als omgangstaal. Dit was overigens geen al te grote breuk met het Oudegyptisch uit de tijd van de [[farao]]'s want het Oudegyptisch is verwant aan het Arabisch. Het Arabisch dat in het moderne Egypte gesproken wordt, ook wel [[Arabisch-Egyptisch-Arabisch]] genoemd, heeft overigens veel leenwoorden uit het Koptisch overgenomen.

Onder de Fatimiden (969-1171) werd het lot van de christenen iets draaglijker, maar rond 1000 woedden er onder de kalief [[Al-Hakim bi-Amr Allah|al-Hakim]] weer bloedige vervolgingen, waarbij veel kerken verwoest werden.

Onder patriarch [[Christodulos]] (1047-1077) werd de patriarchaatszetel van Alexandrië naar Caïro verlegd. Tijdens de nieuwe vervolgingen onder de [[Mamelukkenmammelukken]] (1250-1517) werd het merendeel van de kerken en kloosters verwoest. Het aantal bisdommen daalde toen ook tot twaalf. Na 1300 moest het [[Koptisch (taal)|Koptisch]] als taal wijken voor het [[Arabisch]].

Sinds [[Mohammed Ali van Egypte|MehemedMohammed Ali]] (1805-1849) was er officieel geen discriminatie van de Koptischekoptische christenen, maar in de praktijk veranderde er weinig ten gunste van de Kopten.

In de nieuwere tijd deed patriarch [[Paus Cyrillus IV van Alexandrië|Cyrillus IV]] (1854-1861) een poging tot kerkelijke hervorming die mislukte. Ook de invoering van een lekenvertegenwoordiging onder [[Paus Cyrillus V van Alexandrië|Cyrillus V]] (1874-1927) bracht geen verandering binnen de Kerk. Wel ontstond er een belangrijke theologische literatuur en in 1954 werd het [[Koptisch Instituut]] opgericht.

Sinds [[4 november]] [[2012]] staat de Koptisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk onder leiding van [[Paus Theodorus II van Alexandrië|Theodorus II]], [[Lijst van Koptischkoptisch-orthodoxe patriarchen van Alexandrië|paus van Alexandrië]] en patriarch van de Prediking van de Heilige Marcus en van heel Afrika. Hij heeft zijn residentie in [[Caïro (stad)|Caïro]].

In de Koptisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk wordt de [[Alexandrijnse liturgie]] gevolgd. Ook de liturgieën van St. Basilius de Grote en St. Gregorius worden in de kerk gebeden. De liturgische talen zijn [[Koptisch (taal)|Koptisch]] en [[Arabisch]].

Zie [[Lijst van Koptischkoptisch-orthodoxe patriarchen van Alexandrië]]

In juli 2006 kende de Koptische Kerk het eerste [[schisma]] sinds het concilie van Chalcedon in 451. De scheuring ontstond vanwege meningsverschillen over het beleid ten opzichte van [[echtscheiding]]. De afgescheurden hebben een eigen kerkverband gesticht, de [[Kerk van de heilige Athanasius]]. Zij staan onder leiding van bisschop [[Max Michel]], die zich heeft laten wijden tot patriarch. Max Michel staat een ruimer echtscheidingsbeleid voor dan de toenmalige patriarch, [[Paus Shenouda III van Alexandrië|Shenouda III]]. Voordat Shenouda patriarch werd, kende de Kerk nog 9 redenen voor echtscheiding, nu kent de Kerk er nog slechts één, namelijk overspel. Het is niet duidelijk hoe groot de aanhang van patriarch Maximus is, schattingen lopen uiteen van minder dan duizend tot vele duizenden Egyptenaren. Ook zijn verschillende priesters overgegaan.

==Nederland & België==

In 2013 werd het [[Bisdom Nederland (koptisch-orthodox)|bisdom Nederland]] ingesteld. [[Arsenious el Baramousy|Anba Arseny]] werd op 16 juni 2013 benoemd tot eerste bisschop.

De Koptisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk nam de uitspraken van de drie eerste [[oecumenische concilies]] aan.

[[Eerste Concilie van Nicaea INicea|Nicea]] ([[325]]): De definitie van Christus’ Godheid, gelijk aan en met de vader. (Tegen het [[arianisme]]: [[Arius (theoloog)|Arius]] loochende de Godheid van Christus.)

Op deze wijze ontstond de nu nog gebruikte geloofsbelijdenis van het christendom, de zgn. [[Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel|Niceens-Constantinopolitaanse belijdenis]]. Het arianisme en het [[apollinarisme]] werden veroordeeld.

[[Concilie van Efeze (431)|Efeze]] ([[431]]): De bewering van [[Nestorius van Constantinopel|Nestorius]], dat Jezus God en Mens afzonderlijk is, werd weerlegd; er werd bevestigd dat Jezus God-Mens is en dat de Heilige Maagd Maria de Moeder is van Jezus de God-Mens en niet de Moeder van de Mens alleen.

* [[Koptisch-katholiekeKatholieke Kerk]] (geünieerd met de [[Rooms-katholiekeKatholieke Kerk]], gebruikt Koptischekoptische liturgie; en bestaat uit geünieerde Koptenkopten.)

* [[Lijst van Koptischkoptisch-orthodoxe patriarchen van Alexandrië]]

* [https://web.archive.org/web/20100612192502/http://copticpope.org/ Website van de Paus van Alexandrië]

[[Categorie:Koptisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk| ]]