Fresnellens: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
?
 
(4 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 6:
[[Bestand:Lentille de fresnel.jpg|thumb|Fresnellens van de eerste orde uit 1870 van kristal, hoogte 254 × diameter 198 cm, gewicht ongeveer 1500 kg. Tentoongesteld in [[Palais de Chaillot]], afkomstig uit het [[Musée national de la Marine]], Parijs]]
[[Bestand:Navigatielamp.jpg|thumb|Navigatielamp]]
Een '''fresnellens''' is een speciale [[Lens (optica)|lens]] die gebruikt wordt bij [[vuurtoren]]s, [[Navigatielicht|navigatieverlichting]], in [[overheadprojector]]en, [[theaterverlichting]], als raamspion, inparkeerhulp in vooral bestelauto's, in zoekers van veel [[Spiegelreflexcamera|spiegelreflexcamera's]], in [[LampSchijnwerper|spots]] voor de verlichting vanbij film- en televisieopnamen, en in theatervoorstellingen. Het grote voordeel ervan is een vermindering van materiaal, wat bij de sterk gebolde [[glas|glazen]] uitvoering leidt tot een grote gewichtsbesparing. Door de kleinere dikte is ook de optische verzwakking door [[absorptie (natuurkunde)|absorptie]] geringer.
 
Een '''fresnellens''' is een speciale [[Lens (optica)|lens]] die gebruikt wordt bij [[vuurtoren]]s, [[Navigatielicht|navigatieverlichting]], in [[overheadprojector]]en, [[theaterverlichting]], als raamspion, inparkeerhulp in vooral bestelauto's, in zoekers van veel [[Spiegelreflexcamera|spiegelreflexcamera's]], in [[Lamp|spots]] voor de verlichting van film- en televisieopnamen, en in theatervoorstellingen. Het grote voordeel ervan is een vermindering van materiaal, wat bij de sterk gebolde [[glas|glazen]] uitvoering leidt tot een grote gewichtsbesparing. Door de kleinere dikte is ook de optische verzwakking door [[absorptie (natuurkunde)|absorptie]] geringer.
 
==Naam==
De naam is ontleend aan [[Augustin Jean Fresnel]], de Franse uitvinder van deze lens. De juiste uitspraak is dan ook: [frèn<u>nèl</u>lens] (zonder ''s'', met de klemtoon op de tweede lettergreep).
 
== Opbouw ==
Regel 20 ⟶ 19:
 
== Toepassingen ==
De belangrijkste toepassingen van de fresnellens komen neer op het in de gewenste vorm bundelen van licht. Hieronder vallen verschillende soorten lichtbronnen, zoals [[vuurtoren]]s en andere [[baken]]s, [[zoeklicht]]en, voer- en vaartuig[[verlichtingstechniek|verlichting]]vaartuigverlichting, [[TheaterbelichtingTheaterverlichting#Fresnelschijnwerper|toneelverlichting]], enzovoorts.
In de fotografie werd dit principe gebruikt bij o.a. spiegelreflexcamera's als hulpmiddel om scherp te stellen. De autofocus heeft dit verdrongen. Matglazen met fresnelprisma's zijn hooguit op bestelling te koop.
 
==== Gebruik in vuurtorens= ===
Afhankelijk van de plaats en functie van het licht worden de fresnellenzen in verschillende maten, ook wel ''orde'' genoemd, gemaakt.<ref name=MLFRES>{{en}} Michigan Lights [http://www.michiganlights.com/fresnel.htm Fresnel Lenses], geraadpleegd op 24 april 2014</ref> De grootste lenzen voor vuurtorens zijn van de eerste orde en de omvang wordt stapsgewijs kleiner tot lenzen van de zesde orde. De grootste lenzen, met het grootste bereik, worden geplaatst in vuurtorens op belangrijke punten langs de zeeroute. De kleinste lenzen staan op minder belangrijke plaatsen zoals aan het eind van [[golfbreker]]s bij toegangen tot havens. Hier speelt de zichtbaarheid van het licht op een grote afstand een minder belangrijke rol. De hoogte van de lenzen en de afstand tot de lichtbron, de [[diameter]], zijn de belangrijkste factoren bij het indelen van de lenzen naar de orde. De eerste orde lenzen zijn ruim 2,4 meter hoog en de kleinste ongeveer 45 centimeter.
 
Regel 43 ⟶ 42:
|}
 
==== Belichting ====
Ook in [[Condensor (optica)|condensors]] voor het belichten van grote voorwerpen, zoals in een [[overheadprojector]], worden fresnellenzen gebruikt. Hoewel het hier om instrumenten gaat die een afbeelding moeten maken, hoeft de condensor alleen maar het licht gelijkmatig te verdelen en neemt hij geen deel aan de eigenlijk beeldvorming; om die reden is de mindere kwaliteit van de fresnellens hier geen bezwaar.
 
Door toepassing van de fresnellens kan bij belichtingsspots een zeer softe, wijde en egale bundel verkregen worden door de lamp binnen het brandpunt van de lens te plaatsen. De harde lichtbundel van de lamp (lichtbron) wordt door de fresnellens uit elkaar getrokken (divergerende bundel) en egaal verdeeld over een groot oppervlak. Dit werkt ook zo bij gewone lenzen.
 
==== Asymmetrische uitvoering ====
Voor sommige toepassingen, zoals [[navigatielicht]]en van schepen, zijn asymmetrische lenzen benodigd, die de lichtbundel alleen in het horizontale vlak, parallel aan het wateroppervlak, verbreden. Dergelijke lampen hebben meestal specifieke [[openingshoek]]en van bijvoorbeeld 225° (wit toplicht) en 112,5° (rood bakboordlicht en groen stuurboordlicht), maar schijnen soms ook naar alle zijden. Fresnellenzen voor deze toepassing hebben horizontaal en verticaal een verschillende vorm. Ze werken als een cilindervormige lens. De verdeling van de kleuren wordt bereikt door de constructie van het lamphuis.
 
==== Gebruik in zonnecellen ====
De [[Twente One]], de zonnewagen van de [[Universiteit Twente]] die meedeed in de [[World Solar Challenge|World Solar Challenge 2007]] in [[Australië (land)|Australië]], was uitgerust met [[zonnecel]]len met daarop een fresnellens.
 
==== Overige ====
Soms wordt (een gedeelte van) een fresnellens op de achterruit van een [[bestelwagen]] geplakt, om de bestuurder beter zicht te geven op de ruimte vlak achter de auto.