Naar inhoud springen

Stoel: verschil tussen versies

Koppelingen bewerken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
MoiraMoira (overleg | bijdragen)
529.889 bewerkingen
k Wijzigingen door 213.126.93.74 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Malinka1
sjabloon Zusterprojecten
 
(26 tussenliggende versies door 18 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
⚫
[[Bestand:Hans_Mes_-_man_in_ligstoel.jpg|thumb|right|250px|Kunstwerk ''Man in ligstoel'' ([[Hans Mes]], 1984)]]
⚫
[[Bestand:CucuteniNeolithicChair.JPG|thumb|right|250px|Kleimodel van een Europese stoel uit 4750-4600 voor Christus]]
[[Bestand:Rietveld chair 1.JPG|thumb|right|250px|[[Rood-blauwe stoel]] ontworpen door Gerrit Rietveld]]
[[Bestand:Rietveld chair 1.JPG|thumb|right|250px|[[Rood-blauwe stoel]] ontworpen door Gerrit Rietveld]]
⚫
[[Bestand:Wooden chair, Luguru people, Tanzania.jpg|thumb|right|250px|Houten stoel uit [[Tanzania]]]]
⚫
[[Bestand:Sillón - Madrid (España).jpg|thumb|right|250px|[[Rotan|Rieten stoel]] in Spanje]]
Een '''stoel''' is een zitmeubel met een rugleuning en soms armsteunen voor één persoon. Bij een [[kruk (meubel)|kruk]] ontbreekt deze rugleuning. Een zetel is een [[fauteuil]] of een deftig woord voor stoel. De begrippen kunnen ook overdrachtelijk worden gebruikt, zoals: 'Hij heeft een zetel in de Kamer' en 'Heilige Stoel'.
Een '''stoel''' is een zitmeubel met een rugleuning en soms armsteunen voor één persoon. Bij een [[kruk (meubel)|kruk]] ontbreekt deze rugleuning. Een zetel is een [[fauteuil]] of een deftig woord voor stoel. De begrippen kunnen ook overdrachtelijk worden gebruikt, zoals: 'Hij heeft een zetel in de Kamer' en 'Heilige Stoel'.


Regel 11: Regel 7:
De stoel behoort tot de oudste [[Meubilair|meubelstukken]] ter wereld. Eeuwenlang was het echter meer een symbool van status en waardigheid dan gewoon een alledaags voorwerp. Onder andere de titel “de stoel” in het [[Lagerhuis (Verenigd Koninkrijk)|House of Commons]] van het Verenigd Koninkrijk herinnert nog aan deze oude status.
De stoel behoort tot de oudste [[Meubilair|meubelstukken]] ter wereld. Eeuwenlang was het echter meer een symbool van status en waardigheid dan gewoon een alledaags voorwerp. Onder andere de titel “de stoel” in het [[Lagerhuis (Verenigd Koninkrijk)|House of Commons]] van het Verenigd Koninkrijk herinnert nog aan deze oude status.


In het [[Oude Egypte]] waren stoelen vooral voor de rijken. Ze werden vaak gemaakt van dure materialen zoals [[ivoor]] of gebogen en [[vergulden|verguld]] hout. De stoelen werden ook vaak versierd met afbeeldingen en ornamenten. In het oude Griekenland werden reeds in de zesde eeuw voor Christus stoelen gemaakt. Tijdens de [[Tang-dynastie]] deden in China de eerste stoelen hun intrede bij de rijke elite, maar het meubel drong al snel door tot andere lagen van de bevolking. Rond de 12e eeuw was de stoel daar een alledaags voorwerp geworden. In Europa duurde het tot de 16e eeuw voordat de stoel meer voet aan de grond kreeg in doorsnee huishoudens. Vooral de [[Renaissance]] maakte dat de stoel minder een statussymbool en meer een alledaags gebruiksvoorwerp werd.
In het [[Oude Egypte]] waren stoelen vooral voor de rijken. Ze werden vaak gemaakt van dure materialen zoals [[ivoor]] of gebogen en [[vergulden|verguld]] hout. De stoelen werden ook vaak versierd met afbeeldingen en ornamenten. In het oude Griekenland werden reeds in de zesde eeuw voor Christus stoelen gemaakt. Tijdens de [[Tang-dynastie]] deden in China de eerste stoelen hun intrede bij de rijke elite, maar het meubel drong al snel door tot andere lagen van de bevolking. Rond de 12e eeuw was de stoel daar een alledaags voorwerp geworden. In Europa duurde het tot de 16e eeuw voordat de stoel meer voet aan de grond kreeg in doorsnee huishoudens. Vooral de [[renaissance]] maakte dat de stoel minder een statussymbool en meer een alledaags gebruiksvoorwerp werd.


In de 20e eeuw kwam de ontwikkeling van de stoel in een stroomversnelling. Zo deden nieuwe modellen zoals de klapstoel en de slaapstoel hun intrede. Stoelen werden ook steeds meer gemaakt voor specifieke doeleinden, zoals in [[kantoor]]ruimtes. Aanvankelijk werden stoelen in kleine series gemaakt door ambachtelijke [[meubelmaker]]s en [[stoelenmatter]]s maar tegenwoordig gebeurt de productie veel vaker industrieel door grote [[meubelfabrikant]]en. Meubelontwerp is aan mode onderhevig en daarom zijn er bij historische stoelen vaak bepaalde [[stijlperiode]]s aan te wijzen, zoals [[rococo]], [[neoclassicisme]], [[biedermeier]] en [[art deco]].
In de 20e eeuw kwam de ontwikkeling van de stoel in een stroomversnelling. Zo deden nieuwe modellen zoals de klapstoel en de slaapstoel hun intrede. Stoelen werden ook steeds meer gemaakt voor specifieke doeleinden, zoals in [[kantoor]]ruimtes. Aanvankelijk werden stoelen in kleine series gemaakt door ambachtelijke [[meubelmaker]]s en [[stoelenmatter]]s maar tegenwoordig gebeurt de productie veel vaker industrieel door grote [[meubelfabrikant]]en. Meubelontwerp is aan mode onderhevig en daarom zijn er bij historische stoelen vaak bepaalde [[stijlperiode]]s aan te wijzen, zoals [[rococo]], [[neoclassicisme]], [[biedermeier]] en [[art deco]].
Regel 18: Regel 14:


{{zie ook|Zie ook [[Lijst van stoelen]]}}
{{zie ook|Zie ook [[Lijst van stoelen]]}}
<gallery>
⚫
Hans Mes - man in ligstoel.jpg|Kunstwerk ''Man in ligstoel'' ([[Hans Mes]], 1984)
⚫
CucuteniNeolithicChair.JPG|Kleimodel van een Europese stoel uit 4750-4600 voor Christus
⚫
Wooden chair, Luguru people, Tanzania.jpg|Houten stoel uit [[Tanzania]]
⚫
[Sillón - Madrid (España).jpg|[[Rotan|Rieten stoel]] in Spanje
Toilet chair (01).jpg|[[Toiletstoel]] of postoel
</gallery>


== Soorten ==
== Soorten ==
Regel 26: Regel 29:
* [[Eetkamerstoel]], keukenstoel, kantinestoel, restaurantstoel
* [[Eetkamerstoel]], keukenstoel, kantinestoel, restaurantstoel
* [[Fauteuil]] (verbastering van het [[Frankisch]]e: ''faldi-stōl''; vouw-stoel)<ref>[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/fauteuil etymologiebank.nl]</ref>
* [[Fauteuil]] (verbastering van het [[Frankisch]]e: ''faldi-stōl''; vouw-stoel)<ref>[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/fauteuil etymologiebank.nl]</ref>
* [[Jaloerse stoel]] (Suriname)


=== Buitenrecreatie ===
=== Buitenrecreatie ===
Regel 40: Regel 44:
=== Ceremoniële stoelen ===
=== Ceremoniële stoelen ===
* [[Biechtstoel]]
* [[Biechtstoel]]
* [[Cathedra (zetel)|Bisschopszetel]] of ''cathedra''
* [[Draagstoel]]
* [[Draagstoel]]
* [[Faldistorium]]
* [[Faldistorium]]
Regel 50: Regel 55:
=== Hulpstoelen ===
=== Hulpstoelen ===
* [[Douchestoel]] en badstoel
* [[Douchestoel]] en badstoel
* [[Toiletstoel]]
* [[Rolstoel]]
* [[Rolstoel]]
* [[Sta-op-stoel]]
* [[Sta-op-stoel]]
* [[Trippelstoel]]


=== In voertuigen ===
=== In voer-, vaar- en vliegtuigen ===
* [[Autostoel]]
* [[Autostoel]]
* [[Vouwstoel|klapstoel]]
* Klapstoel, zie [[vouwstoel]]
* [[Vliegtuigstoel]]
* [[Vliegtuigstoel]]
* [[Scheepsstoel]]
{{Zie ook|Zie ook: [[Vervoermiddel#Stoelopstellingen|Opstelling van stoelen en banken in een voertuig]]}}
{{Zie ook|Zie ook: [[Vervoermiddel#Stoelopstellingen|Opstelling van stoelen en banken in een voertuig]]}}


Regel 69: Regel 77:
* [[Melkkruk|Schemel]] (sgabello)
* [[Melkkruk|Schemel]] (sgabello)
* [[Windsorstoel]]
* [[Windsorstoel]]

⚫
{{commons|Chair}}
{{Appendix}}
{{Appendix}}
{{Zusterproject

⚫
| commons =
| commonscat = Chair
| wikiatlas =
| wikispecies =
| wiktionary = stoel#Zelfstandig naamwoord
| wikibooks =
| wikisource =
| wikiquote =
| wikinews =
| wikinewscat =
| wikivoyage =
}}
[[Categorie:Stoel| ]]
[[Categorie:Stoel| ]]

Huidige versie van 18 jan 2024 om 02:23

Rood-blauwe stoel ontworpen door Gerrit Rietveld

Een stoel is een zitmeubel met een rugleuning en soms armsteunen voor één persoon. Bij een kruk ontbreekt deze rugleuning. Een zetel is een fauteuil of een deftig woord voor stoel. De begrippen kunnen ook overdrachtelijk worden gebruikt, zoals: 'Hij heeft een zetel in de Kamer' en 'Heilige Stoel'.

In zijn eenvoudigste vorm bestaat een stoel uit één of meer poten, een plateau om op te zitten, en een rugleuning voor een steun in de rug (en bij een stoel met 1 of twee poten dwarsstukken of een plateau onderaan). Soms zijn er armleggers waarop de armen of ellebogen kunnen rusten.

Geschiedenis

De stoel behoort tot de oudste meubelstukken ter wereld. Eeuwenlang was het echter meer een symbool van status en waardigheid dan gewoon een alledaags voorwerp. Onder andere de titel “de stoel” in het House of Commons van het Verenigd Koninkrijk herinnert nog aan deze oude status.

In het Oude Egypte waren stoelen vooral voor de rijken. Ze werden vaak gemaakt van dure materialen zoals ivoor of gebogen en verguld hout. De stoelen werden ook vaak versierd met afbeeldingen en ornamenten. In het oude Griekenland werden reeds in de zesde eeuw voor Christus stoelen gemaakt. Tijdens de Tang-dynastie deden in China de eerste stoelen hun intrede bij de rijke elite, maar het meubel drong al snel door tot andere lagen van de bevolking. Rond de 12e eeuw was de stoel daar een alledaags voorwerp geworden. In Europa duurde het tot de 16e eeuw voordat de stoel meer voet aan de grond kreeg in doorsnee huishoudens. Vooral de renaissance maakte dat de stoel minder een statussymbool en meer een alledaags gebruiksvoorwerp werd.

In de 20e eeuw kwam de ontwikkeling van de stoel in een stroomversnelling. Zo deden nieuwe modellen zoals de klapstoel en de slaapstoel hun intrede. Stoelen werden ook steeds meer gemaakt voor specifieke doeleinden, zoals in kantoorruimtes. Aanvankelijk werden stoelen in kleine series gemaakt door ambachtelijke meubelmakers en stoelenmatters maar tegenwoordig gebeurt de productie veel vaker industrieel door grote meubelfabrikanten. Meubelontwerp is aan mode onderhevig en daarom zijn er bij historische stoelen vaak bepaalde stijlperiodes aan te wijzen, zoals rococo, neoclassicisme, biedermeier en art deco.

In de 20e eeuw werd meubel- en stoelontwerp een onderafdeling van de industriële vormgeving.

Zie ook Lijst van stoelen
  • Kunstwerk Man in ligstoel (Hans Mes, 1984)
    Kunstwerk Man in ligstoel (Hans Mes, 1984)
  • Kleimodel van een Europese stoel uit 4750-4600 voor Christus
    Kleimodel van een Europese stoel uit 4750-4600 voor Christus
  • Houten stoel uit Tanzania
    Houten stoel uit Tanzania
  • Toiletstoel of postoel
    Toiletstoel of postoel

Soorten

Huiselijk gebruik

Buitenrecreatie

Behandelkamer

Ceremoniële stoelen

Hulpstoelen

In voer-, vaar- en vliegtuigen

Zie ook: Opstelling van stoelen en banken in een voertuig

Strafstoelen

Overige stoelen

Op andere Wikimedia-projecten

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stoel&oldid=66857586"