Jump to content

Yn Chorn: Difference between revisions

Ass Wikipedia.
Content deleted Content added
m bot currit stiagh ec: fa:کورن‌وال
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(23 intermediate revisions by 12 users not shown)
Linney 1: Linney 1:
{{Kishtey fys boayl
{{Cooinseil Goaldagh
|ennym = Yn Chorn
|enmyn =Kernow <small>'''(''[[Cornish]]'')'''</small><br />Cornwall <small>'''(''[[Baarle]]'')'''</small><br />''Yn Chorn''
|ennym_elley = {{lang|kw|''Kernow''}} <small>{{kw jalloo}}</small><br />{{lang|en|''Cornwall''}} <small>{{en jalloo}}</small>
|caslys_brattagh =Flag of Cornwall.svg{{!}}border
|ennym_gienneydagh = ny Corn
|caslys_cowrey =Cornwall Crest.jpg
|sorçh_balley = [[Coondaeghyn jesh-chliaghtagh Hostyn|Coontae jesh-chliaghtagh]]
|caslys_çheerey =England and Cornwall.png
|jalloo_brattagh = Flag of Cornwall.svg
|eaghtyr_yn clane =3,563
|mooadys_brattagh = 125px
|eaghtyr_ushtey =?
|jalloo_armys = Cornwall Council logo.svg
|ard-valley =Truru
|ISO 3166-2 =GB-CON
|mooadys_armys = 90px
|jarroo-raa = "''Onen hag oll''"<br />"Fer as dagh ooilley 'er"
|Coad ONS =15
|jalloo_caslys-çheerey= Cornwall.svg
|earroo_yn_phobble=526,300 (2006)
|mooadys_caslys-çheerey= 250px
|glooaght =148
|fo-heidyl_caslys-çheerey=Soiaghey ny Corn er caslys-çheerey Hostyn
|coonseil =Cornwall County Council
|www =http://www.cornwall.gov.uk/
|coord_a = {{coord|51|18|00|N|05|54|00|W|type:city}}
|colught_reirey = Coonseil ny Corn
|stiurey =[[Partee Libraalagh Deynlagh]]
|enmys_fer-toshee = [[Olteynyn y Pharlamaid|MPyn]]
|mp =[[Andrew George (politickeyr)|Andrew George]]<br />* [[Julia Goldsworthy]]<br />* [[Dan Rogerson]]<br />* [[Matthew Taylor (politickeyr)|Matthew Taylor]]<br />* [[Colin Breed]]
|ennym_fer-toshee = {{Rolley yn-filley
| title = 6
| frame_style = border:none; padding: 0;
| title_style =
| list_style = text-align:left;display:none;
| 1 = [[George Eustice]] ([[Partee Cumaadagh (RU)|C]])
| 2 = [[Andrew George (politickeyr)|Andrew George]] ([[Deynlaghteyryn Libraalagh|DL]])
| 3 = [[Stephen Gilbert]] (DL)
| 4 = [[Sheryll Murray]] (C)
| 5 = [[Sarah Newton]] (C)
| 6 = [[Dan Rogerson]] (DL)
}}
|slane_eaghtyr_km2 = 3563
|fo-noteyn_eaghtyr =
|earroo_yn_phobble = 534300
|earroo_yn_phobble_er = 2008
|fo-noteyn_earroo_yn_phobble = <ref>Population estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2008. National Statistics Online. Office for National Statistics.</ref>
|glooaght_y_phobble_km2=150
|sorçh_aarheynn = [[Çheer]]
|ennym_aarheynn = {{nowrap|{{brattagh|the United Kingdom|Reeriaght Unnaneysit}}}}
|sorçh_aarheynn1 = [[Çheer cho-ayrnagh]]
|ennym_aarheynn1 = {{brattagh|England|Sostyn}}
|sorçh_aarheynn2 = [[Ardjyn Hostyn|Ard]]
|ennym_aarheynn2 = [[Sostyn Heear Yiass]]
|sorçh_soieag = Ard-oik reiragh
|soieag = [[Truru]]
|cryss_hraa = GMT
|ashchur_utc1 = +0
|cryss_hraa_TTSL = BST
|ashchur_utc1_TTSL = +1
|blank_name_sec1 = [[ISO 3166-2:GB|ISO 3166-2]]
|blank_info_sec1 = GB-CON
|blank1_name_sec1 = [[Corys coadyn ONS|Coad ONS]]
|blank1_info_sec1 = 00HE
|blank2_name_sec1 = [[NUTS]] 3
|blank2_info_sec1 = UKK30
|ynnyd-eggey = [http://www.cornwall.gov.uk/ www.cornwall.gov.uk]
}}
}}
Ta'n '''Chorn''' ([[Cornish]]: ''Kernow'', [[Baarle]]: ''Cornwall'') ny chountee ayns sheear yiass [[Sostyn|Hostyn]]. Ta'n countee soit er lieh-innys çheu heear jeh'n awin [[Tamar (awin)|Tamar]]. Cha nel agh un ard-valley 'sy chountee, [[Truru]], as t'eh ny phreeu-valley er y chountee. Ta'n Chorn 3,563 km² er eaghtyr, cur [[ny Skillee]], ta soit 45 km magh 'syn aarkey, 'syn earroo. Ta 513,528 cummaltee 'sy chountee lesh glooaght injil y phobble ta mygeayrt 144/km².
Ta'n '''Chorn''' ([[Cornish]]: ''Kernow'', [[Baarle]]: ''Cornwall'') ny choontae ayns sheear yiass [[Sostyn|Hostyn]]. Ta'n coontae soit er lieh-innys çheu heear jeh awin [[An Tamer]]. Cha nel agh un ard-valley 'sy choontae, [[Truru]], as t'eh ny phreeu-valley er y choontae. Ta'n Chorn 3,563 km² er eaghtyr, cur [[ny Skillee]], ta soit 45 km magh 'syn aarkey, 'syn earroo. Ta 513,528 cummaltee 'sy choontae lesh glooaght injil y phobble ta mygeayrt 144/km².


Ta'n Chorn ard-ennymagh er son y voanee feie, y choose foddey as eigsoylagh, as yn emshir bog. T'ee ard-ennymagh er son shenndaaleeaght yn eash chloaie as yn eash çhynskylagh, y çheer yalloo meaineraght er-lheh, as ee ny [[ynnyd eiraght y dowan]]. She yn turrysagh nane jeh ny çhynskylyn smoo scanshoil (24%)<ref>[http://db.cornwall.gov.uk/ltp/marchannex2/chapter_57.html Cornwall Council tourism stats]</ref> 'sy chountee, agh ta'n Chorn foast nane jeh ny coondaeghyn smoo boght 'sy [[Reeriaght Unnaneysit]] (62% faillee meanagh y Reeriaght Unnaneysit)<ref>Peter Kingston, 2005. "[http://education.guardian.co.uk/further/story/0,5500,1479952,00.html Closed for Business]". ''The Guardian'', [[10 Boaldyn]] [[2005]].</ref>
Ta'n Chorn ard-ennymagh er son y voanee feie, y choose foddey as eigsoylagh, as yn emshir bog. T'ee ard-ennymagh er son shenndaaleeaght yn eash chloaie as yn eash çhynskylagh, y çheer yalloo meaineraght er-lheh, as ee ny [[ynnyd eiraght y dowan]]. She yn turrysagh nane jeh ny çhynskylyn smoo scanshoil (24%)<ref>{{Cite web |title=Cornwall Council tourism stats |url=http://db.cornwall.gov.uk/ltp/marchannex2/chapter_57.html |accessdate=2008-08-06 |archivedate=2008-06-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080615022352/http://db.cornwall.gov.uk/ltp/marchannex2/chapter_57.html }}</ref> 'sy choontae, agh ta'n Chorn foast nane jeh ny coondaeghyn smoo boght 'sy [[Reeriaght Unnaneysit]] (62% faillee meanagh y Reeriaght Unnaneysit)<ref>Peter Kingston, 2005. "[http://education.guardian.co.uk/further/story/0,5500,1479952,00.html Closed for Business]". ''The Guardian'', [[10 Boaldyn]] [[2005]].</ref>


Nane jeh ny [[Ashoonyn Celtiagh|h-ashoonyn Celtiagh]] t'ayns y Chorn,<ref>[[Philip Payton]] (1996). ''Cornwall''. Fowey: Alexander Associates</ref> as ta [[Çhengaghyn Celtiagh|çhengey Cheltiagh]], [[Cornish|y Chornish]], loayrit aynjee, ga-yeih agh ec tree thousane seyranee. Ta sleih ennagh feyshtaghey [[stayd bunraghtagh ny Corn]] laaragh as ta sleih elley geearree [[hene-reiltys]] ny Corn.<ref>[http://www.duchyofcornwall.eu/ Diucaght ny Corn]</ref>
Nane jeh ny [[Ashoonyn Celtiagh|h-ashoonyn Celtiagh]] t'ayns y Chorn,<ref>[[Philip Payton]] (1996). ''Cornwall''. Fowey: Alexander Associates</ref> as ta [[Çhengaghyn Celtiagh|çhengey Cheltiagh]], [[Cornish|y Chornish]], loayrit aynjee, ga-yeih agh ec tree thousane seyranee. Ta sleih ennagh feyshtaghey [[stayd bunraghtagh ny Corn]] laaragh as ta sleih elley geearree [[hene-reiltys]] ny Corn.<ref>[http://www.duchyofcornwall.eu/ Diucaght ny Corn]</ref>
Linney 34: Linney 71:
| url = http://whitefiles.org/b2_h/1_celtic_museum/zcm/cm4/4_lngg.htm
| url = http://whitefiles.org/b2_h/1_celtic_museum/zcm/cm4/4_lngg.htm
| publisher = Michael Newton/Saorsa Media
| publisher = Michael Newton/Saorsa Media
|date=1991
| date = 1991
| title = Celtic Museum
| title = Celtic Museum
| accessdate = 02-12-2007
| accessdate = 02-12-2007}}</ref> Va'n sleih ayn roie-vunnit as lesh shen va'n çheer oc recortyssit myr Cornubia roish ny bleeaney 700 RC, as yn enmys shen keeayllaghey "sleih yn eairk" ny "sleih y chayrn".
| archivedate = 2009-01-07
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20090107045804/http://whitefiles.org/b2_h/1_celtic_museum/zcm/cm4/4_lngg.htm
}}</ref> Va'n sleih ayn roie-vunnit as lesh shen va'n çheer oc recortyssit myr Cornubia roish ny bleeaney 700 RC, as yn enmys shen keeayllaghey "sleih yn eairk" ny "sleih y chayrn".


Rish ny 6oo as 7oo eashyn, va'n enmys Cornubia cleaynaghit liorish mooar-chaghlaaghyn 'sy [[Shenn-Vaarle|Çhenn-Vaarle]].<ref>{{cite web
Rish ny 6oo as 7oo eashyn, va'n enmys Cornubia cleaynaghit liorish mooar-chaghlaaghyn 'sy [[Shenn-Vaarle|Çhenn-Vaarle]].<ref>{{cite web
Linney 43: Linney 83:
| date =
| date =
| title = Kingdoms of British Celts - Cornubia
| title = Kingdoms of British Celts - Cornubia
| accessdate = 01-12-2007}}</ref> Hugg ny [[Anglo-Sostnee|h-Anglo-Sostnee]] y meer yerree ''wealas'' da fir quaagh, as va'n enmys noa ''Corn-wealas'' currit er bun. Ta screeudeyryn shennaghys ennagh cowraghey da vel ''wealas'' n'ockle Anglo-Sostnagh son [[Bretin]], agh t'eh er credjal dy vel yn enmys shen ry-ymmydit son dagh peiagh Brythonagh.
| accessdate = 2007-12-01}}</ref> Hugg ny [[Anglo-Sostnee|h-Anglo-Sostnee]] y meer yerree ''wealas'' da fir quaagh, as va'n enmys noa ''Corn-wealas'' currit er bun. Ta screeudeyryn shennaghys ennagh cowraghey da vel ''wealas'' n'ockle Anglo-Sostnagh son [[Bretin]], agh t'eh er credjal dy vel yn enmys shen ry-ymmydit son dagh peiagh Brythonagh.
<br clear="left"/>
<br clear="left"/>


Linney 52: Linney 92:
{{reflist}}
{{reflist}}


{{sheel}}
{{bun}}
{{DEFAULTSORT:Chorn, Yn}}

[[Ronney:Yn Chorn| ]]
[[Ronney:Yn Chorn| ]]
[[Ronney:Reeriaght Unnaneysit|Chorn, Yn]]
[[Ronney:Coondaeghyn jesh-chliaghtagh Hostyn]]

[[af:Cornwall]]
[[ang:Cornƿeall]]
[[ar:كورنوال]]
[[ast:Cornualles]]
[[bg:Корнуол]]
[[bn:কর্নওয়াল]]
[[br:Kernev-Veur]]
[[ca:Cornualla (Gran Bretanya)]]
[[cs:Cornwall]]
[[cy:Cernyw]]
[[da:Cornwall]]
[[de:Cornwall]]
[[el:Κορνουάλη]]
[[en:Cornwall]]
[[eo:Kornvalo]]
[[es:Cornualles]]
[[et:Cornwall]]
[[eu:Kornualles]]
[[fa:کورن‌وال]]
[[fi:Cornwall]]
[[fr:Cornouailles]]
[[ga:Corn na Breataine]]
[[gd:A’ Chòrn]]
[[gl:Cornualles - Kernow]]
[[he:קורנוול]]
[[hi:कॉर्नवल]]
[[hr:Cornwall]]
[[hsb:Korniska]]
[[hu:Cornwall]]
[[id:Cornwall]]
[[io:Kornwal]]
[[is:Cornwall]]
[[it:Cornovaglia]]
[[ja:コーンウォール]]
[[ko:콘월 주]]
[[ksh:Cornwall]]
[[kw:Kernow]]
[[la:Cornubia]]
[[lb:Cornwall]]
[[lt:Kornvalis]]
[[lv:Kornvola]]
[[mr:कॉर्नवॉल]]
[[nl:Cornwall]]
[[nn:Cornwall]]
[[no:Cornwall]]
[[oc:Cornoalha]]
[[os:Корнуолл]]
[[pl:Kornwalia]]
[[pt:Cornualha]]
[[qu:Cornwall]]
[[ro:Cornwall]]
[[ru:Корнуолл]]
[[scn:Curnuvagghia]]
[[sco:Cornwall]]
[[sh:Cornwall]]
[[simple:Cornwall]]
[[sk:Cornwall (grófstvo)]]
[[sl:Cornwall]]
[[sv:Cornwall]]
[[szl:Kornwalijo]]
[[th:คอร์นวอลล์]]
[[tr:Cornwall]]
[[ug:Kornwél]]
[[uk:Корнуол]]
[[vec:Cornovagia]]
[[vi:Cornwall]]
[[vo:Cornwall]]
[[zh:康沃爾郡]]
[[zh-min-nan:Kernow]]

Aavriwnys s'noa er 18:35, 5 Jerrey Fouyir 2023

Yn Chorn
Kernow (Cornish)
Cornwall (Baarle)
—  Coontae jesh-chliaghtagh  —

Brattagh

Armys
Jarroo-raa: "Onen hag oll"
"Fer as dagh ooilley 'er"
Soiaghey ny Corn er caslys-çheerey Hostyn
Soiaghey ny Corn er caslys-çheerey Hostyn
Co-ordnaidyn: 51°18′00″N 05°54′00″W / 51.30000°N 5.90000°W / 51.30000; -5.90000
Çheer Reeriaght Unnaneysit
Çheer cho-ayrnagh Sostyn
Ard Sostyn Heear Yiass
Ard-oik reiragh Truru
Reiltys
 - Colught Coonseil ny Corn
 - MPyn
Eaghtyr
 - Yn clane 3,563 km² (1,375.7 mi ker)
Earroo yn phobble (2008)[1] 534,300
 - Glooaght y phobble 150/km² (388.5/mi ker)
Cryss hraa GMT (UTC+0)
 - Sourey (TTSL) BST (UTC+1)
ISO 3166-2 GB-CON
Coad ONS 00HE
NUTS 3 UKK30
Ynnyd-eggey www.cornwall.gov.uk

Ta'n Chorn (Cornish: Kernow, Baarle: Cornwall) ny choontae ayns sheear yiass Hostyn. Ta'n coontae soit er lieh-innys çheu heear jeh awin An Tamer. Cha nel agh un ard-valley 'sy choontae, Truru, as t'eh ny phreeu-valley er y choontae. Ta'n Chorn 3,563 km² er eaghtyr, cur ny Skillee, ta soit 45 km magh 'syn aarkey, 'syn earroo. Ta 513,528 cummaltee 'sy choontae lesh glooaght injil y phobble ta mygeayrt 144/km².

Ta'n Chorn ard-ennymagh er son y voanee feie, y choose foddey as eigsoylagh, as yn emshir bog. T'ee ard-ennymagh er son shenndaaleeaght yn eash chloaie as yn eash çhynskylagh, y çheer yalloo meaineraght er-lheh, as ee ny ynnyd eiraght y dowan. She yn turrysagh nane jeh ny çhynskylyn smoo scanshoil (24%)[2] 'sy choontae, agh ta'n Chorn foast nane jeh ny coondaeghyn smoo boght 'sy Reeriaght Unnaneysit (62% faillee meanagh y Reeriaght Unnaneysit)[3]

Nane jeh ny h-ashoonyn Celtiagh t'ayns y Chorn,[4] as ta çhengey Cheltiagh, y Chornish, loayrit aynjee, ga-yeih agh ec tree thousane seyranee. Ta sleih ennagh feyshtaghey stayd bunraghtagh ny Corn laaragh as ta sleih elley geearree hene-reiltys ny Corn.[5]

Bun-ocklaght[reagh | edit source]

"Cornweallas" ayns y Recortys Anglo-Sostnagh

Ta'n ennym Baarlagh Cornwall gowit ass covestey daa enmys ass daa hengey scart.

Hugg ny Romanee yn ennym Cornovii er clein Celtiagh v'ayns y çheer ec traa stiurey ny Romanee. Va'n ennym shen er fys ec ny Brythonee myr Corneu,[6] ny Kernow ayns y Chornish noa-emshiragh. Foddee dy vel yn ennym shen ass daa vun; foddee dy vel mooinjerys eddyr eh as y 'raue Celtiagh cern, ny ass y 'raue Ladjynagh cornu ta'n bree "cayrn" ny "eairk" currit er y daa lhiaggan, as ad cowraghey cummey thallooin ny Corn.[7] Va'n sleih ayn roie-vunnit as lesh shen va'n çheer oc recortyssit myr Cornubia roish ny bleeaney 700 RC, as yn enmys shen keeayllaghey "sleih yn eairk" ny "sleih y chayrn".

Rish ny 6oo as 7oo eashyn, va'n enmys Cornubia cleaynaghit liorish mooar-chaghlaaghyn 'sy Çhenn-Vaarle.[8] Hugg ny h-Anglo-Sostnee y meer yerree wealas da fir quaagh, as va'n enmys noa Corn-wealas currit er bun. Ta screeudeyryn shennaghys ennagh cowraghey da vel wealas n'ockle Anglo-Sostnagh son Bretin, agh t'eh er credjal dy vel yn enmys shen ry-ymmydit son dagh peiagh Brythonagh.

Politickaght as reirey[reagh | edit source]

Imraaghyn[reagh | edit source]

  1. Population estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2008. National Statistics Online. Office for National Statistics.
  2. "Cornwall Council tourism stats". Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 2008-06-15. Feddynit magh er 2008-08-06.
  3. Peter Kingston, 2005. "Closed for Business". The Guardian, 10 Boaldyn 2005.
  4. Philip Payton (1996). Cornwall. Fowey: Alexander Associates
  5. Diucaght ny Corn
  6. "Britain's Heritage and History - Cornwall". Camelot International. Feddynit magh er 01-12-2007. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (cooney)
  7. "Celtic Museum". Michael Newton/Saorsa Media. 1991. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 2009-01-07. Feddynit magh er 02-12-2007. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (cooney)
  8. "Kingdoms of British Celts - Cornubia". The History Files. Feddynit magh er 2007-12-01.