Эстәлеккә күсергә

14 ноябрь: өлгөләр араһындағы айырма

Һылтанмаларҙы төҙәтергә
Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеү
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
100 548 төҙәтеү
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
100 548 төҙәтеү
 
(2 ҡатнашыусының 24 аралыҡтағы өлгөһө күрһәтелмәгән)
6 юл: 6 юл:
;[[Рәсем:Sciences de la terre.svg|25px]] Халыҡ-ара
;[[Рәсем:Sciences de la terre.svg|25px]] Халыҡ-ара
* {{Ер}} [[Ер]]: Пассажирҙар көнө.
* {{Ер}} [[Ер]]: Пассажирҙар көнө.
* {{Ер}} [[Ер]]: Сифат көнө.
** Етемдәр көнө.
* {{Ер}} [[Ер]]: Шәкәр ауырыуы (диабет) менән көрәш көнө.
** Шәкәр ауырыуы (диабет) менән көрәш көнө.
;[[Рәсем:Crystal locale.png|27px]] Милли
;[[Рәсем:Crystal locale.png|27px]] Милли
* {{Флагификация|АҠШ}}: Хәүефһеҙлек ҡайышы көнө.
⚫
* {{Һиндостан}} [[Һиндостан]]: Балалар көнө.
** Маринадланған [[ҡыяр]] көнө.
⚫
* {{Монголия}} [[Монголия]]: Сыңғыҙхан тыуған көн.
* {{POL}}: Оло йәштәгеләр көнө
* {{Флагификация|Иран}}: [[Китап]] көнө.
* {{Флагификация|Колумбия}}: Колумбия ҡатын-ҡыҙҙары көнө.
⚫
* {{Монголия}} [[Монголия]]: [[Сыңғыҙхан]] тыуған көн.
* {{POL}}: Оло йәштәгеләр көнө.
⚫
* {{Һиндостан}} [[Һиндостан]]: [[Бала]]лар көнө.
;[[Файл:Social_sciences.svg|25px]] Һөнәри
;[[Файл:Social_sciences.svg|25px]] Һөнәри
* {{Рәсәй}} [[Рәсәй]]: Социологтар көнө.
* {{Ер}} [[Ер]]: [[Эндокринология|Эндокринолог]]тар көнө.
* {{Рәсәй}} [[Рәсәй]]: Логопедтар көнө (рәсми түгел).
** Логопедтар көнө.
* {{Флагификация|АҠШ}}: Операция шәфҡәт туташтары көнө.
* {{Беларусь}} [[Беларусь]]: Тимерселәр көнө.
* {{Беларусь}} [[Беларусь]]: [[Тимер]]селәр көнө.
* {{Флагификация|Рәсәй}}: [[Социология|Социологтар]] көнө.
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
== {{Ваҡиғалар}} ==
== {{Ваҡиғалар}} ==
37 юл: 43 юл:
==== 1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар ====
==== 1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар ====
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|4|}} ||
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|4|}} ||
* [[Нуртдинов Нурмөхәмәт Нуртдин улы]] (1911—24.08.1994), [[КПСС|партия]] органдары һәм хужалыҡ хеҙмәткәре, [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашыусы. [[«Почёт Билдәһе» ордены]] кавалеры (1971). Сығышы менән хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Илеш районы]] [[Дөмәй|Иҫке Дөмәй]] ауылынан.
* [[Әхмәтова Гөлнар Хөсәйен ҡыҙы]] (1941), сәнғәт өлкәһе ветераны, музыка белгесе. 1975—1992 йылдарҙа [[Башҡорт дәүләт филармонияһы]] лекторы. 1971 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы. [[Башҡорт АССР-ы]]ның атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1987).
* [[Кәлмәтова Мәсғүҙә Арыҫлан ҡыҙы]] (1916—1995), [[фән|ғалим]]-хирург, офтальмолог. 1965—1980 йылдарҙа хәҙерге [[Өфө күҙ ауырыуҙары ғилми-тикшеренеү институты]] директоры. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, медицина хеҙмәте капитаны. Медицина фәндәре кандидаты (1963). [[РСФСР]]-ҙың атҡаҙанған табибы (1965). [[СССР]]-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1958), 2-се дәрәжә [[Ватан һуғышы ордены|Ватан һуғышы]], [[Ҡыҙыл Йондоҙ ордены|Ҡыҙыл Йондоҙ]] ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының [[Саҡмағош районы]] [[Яңы Мортаза]] ауылынан.
* [[Ушков Геннадий Александрович]] (1931—7.04.1994), [[еңел атлетика]] буйынса тренер, йәмәғәтсе. 1971 йылдан Салауат Юлаев исемендәге спорт клубының балалар-үҫмерҙәр спорт мәктәбе, 1983 йылдан Башҡортостан Юғары спорт оҫталығы мәктәбе, бер үк ваҡытта еңел атлетика буйынса Башҡортостан (1961 йылдан), [[РСФСР]] (1971—1991) һәм Рәсәй (1992 йылдан) йыйылма командалары тренеры. 1965 йылдан Башҡортостан Еңел атлетика федерацияһының тренерҙар советы рәйесе. РСФСР-ың атҡаҙанған тренеры (1987) һәм республика категорияһындағы судья (1963). [[Башҡорт АССР-ы]]ның атҡаҙанған физик культура хеҙмәткәре (1987).
* [[Әхмәтова Гөлнар Хөсәйен ҡыҙы]] (1941), [[мәҙәниәт]] өлкәһе ветераны, [[музыка]] белгесе. 1971 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы. 1974 йылдан [[СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филиалы Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты]]ның ғилми хеҙмәткәре, 1975—1992 йылдарҙа хәҙерге [[Хөсәйен Әхмәтов исемендәге Башҡорт дәүләт филармонияһы]] лекторы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1987). Композитор [[Хөсәйен Әхмәтов]]тың ҡыҙы.
* [[Разуваева Наталия Николаевна]] (1951), ғалим-[[тарих]]сы, юғары мәктәп хеҙмәткәре. [[Көнсығыш иҡтисади-юридик гуманитар академияһы]]ның тышҡы бәйләнештәр буйынса проректоры. Тарих фәндәре докторы, профессор. [[Рәсәй Федерацияһы]]ның атҡаҙанған юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре.
* [[Хәзиәхмәтов Фаил Сабирйән улы]] (1956), ғалим-зоотехник. 1983 йылдан (өҙөклөктәр менән) [[Башҡортостан ауыл хужалығы институты]] һәм [[Башҡорт дәүләт аграр университеты]] уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2006 йылдан хайуандарҙы ашатыу һәм физиология кафедраһы мөдире, 2010 йылдан — биология-технология факультеты, 2012—2016 йылдарҙа биотехнологиялар һәм ветеринария факультеты деканы. Ауыл хужалығы фәндәре докторы (2006), профессор (2007). Башҡортостан Республикаһының мәғариф отличнигы (2005).
* [[Янюкин Геннадий Алексеевич]] (1956), хеҙмәт алдынғыһы. [[Өфө приборҙар эшләү производство берекмәһе]] токары. 2-се дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәр өсөн» ордены кавалеры.
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>


==== 2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар ====
==== 2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар ====
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|5|}} ||
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|5|}} ||
* [[Әхәтов Шәүҡәт Нурлығаян улы]] [1922—7.12.2020), нефть сәнәғәте эшмәкәре, [[фән|ғалим]]-инженер, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1952—1983 йылдарҙа Урал‑Себер магистраль нефть үткәргестәре идаралығының яуаплы хеҙмәткәре: бүлек етәксеһе, идаралыҡ начальнигының етештереү буйынса урынбаҫары, баш инженер, 1970 йылдан — идаралыҡ начальнигы, бер үк ваҡытта 1975—1995 йылдарҙа [[Өфө дәүләт нефть техник университеты]] уҡытыусыһы. Техник фәндәр кандидаты (1975), доцент (1981). [[Башҡорт АССР‑ы]]ның атҡаҙанған (1972), [[СССР]]‑ҙың почётлы (1977) нефтсеһе. СССР Министрҙар Советы премияһы лауреаты (1983). [[Ленин ордены|Ленин]] (1973), [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ]] (1977), [[Почёт Билдәһе ордены|Почёт Билдәһе]] (1966) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Илеш районы]] [[Баҙытамаҡ]] ауылынан.
* [[Әхәтов Шәүҡәт Нурлығаян улы]] (1922—7.12.2020), [[фән|ғалим-инженер]], [[нефть|нефтсе]]. 1952 йылдан Урал—Себер магистраль нефть үткәргестәре идаралығының бүлек начальнигы, идаралыҡ начальнигының производство буйынса урынбаҫары, баш инженер; 1970—1983 йылдарҙа — идаралыҡ начальнигы, бер үк ваҡытта 1975—1995 йылдарҙа [[Өфө нефть институты]] һәм [[Өфө дәүләт нефть техник университеты]] уҡытыусыһы. Техник фәндәр кандидаты (1975), доцент (1981). [[Башҡорт АССР‑ы]]ның атҡаҙанған (1972), [[СССР]]-ҙың почётлы (1977) нефтсеһе. СССР Министрҙар Советы премияһы лауреаты (1983). [[Ленин ордены|Ленин]] (1973), [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ]] (1977) һәм [[Почёт Билдәһе ордены|Почёт Билдәһе]] (1966) ордендары кавалеры.
* [[Матюшин Геральд Николаевич]] (1927—7.08.2000), [[фән|ғалим]]-[[археология|археолог]]. 1961 йылдан СССР Фәндәр академияһы Археология институты ғилми хеҙмәткәре, 1977 йылдан — өлкән ғилми хеҙмәткәр. [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашыусы. 1986—2000 йылдарҙа Рәсәй археология йәмғиәте рәйесе. Тарих фәндәре докторы (1988), Рәсәй тәбиғи фәндәр академияһы ағза-корреспонденты (1992). 2‑се дәрәжә [[Ватан һуғышы ордены]] кавалеры (1985).
* [[Матюшин Геральд Николаевич]] (1927—7.08.2000), ғалим-[[археология|археолог]]. 1961 йылдан СССР Фәндәр академияһы Археология институты ғилми хеҙмәткәре, 1977 йылдан — өлкән ғилми хеҙмәткәр. [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашыусы. 1986—2000 йылдарҙа Рәсәй археология йәмғиәте рәйесе. Тарих фәндәре докторы (1988), Рәсәй тәбиғи фәндәр академияһы ағза-корреспонденты (1992). 2‑се дәрәжә [[Ватан һуғышы ордены]] кавалеры (1985).
* [[Хәйруллина Заһира Миңлейәр ҡыҙы]] (1932), [[Педагогика|педагог]], йәмәғәтсе. [[Бәләбәй районы]] һәм [[Бәләбәй]] ҡалаһы мәктәптәренең элекке уҡытыусыһы, шул иҫәптән Бәләбәйҙең 1-се мәктәбенең элекке директоры. Бер нисә саҡырылыш ҡала советы депутаты. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған уҡытыусыһы һәм мәғариф отличнигы, РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы. Бәләбәй ҡалаһының почётлы гражданы (1992). Сығышы менән ошо райондың [[Ҡаҙанлытамаҡ]] ауылынан.
* [[Хәмитова Гөлнур Карамат ҡыҙы]] (1957), Башҡортостан Республикаһы [[Көйөргәҙе районы]]ның [[Таймаҫ]] ауылындағы [[Рәшит Солтангәрәев]] исемендәге гимназия [[Педагогика|педагогы]], Башҡортостан Республикаһының мәғариф алдынғыһы (1994) һәм атҡаҙанған уҡытыусыһы (2005).
* [[Хәмитова Гөлнур Карамат ҡыҙы]] (1957), педагог. 1979 йылдан [[Көйөргәҙе районы]]ның [[Таймаҫ]] ауылындағы хәҙерге [[Рәшит Солтангәрәев]] исемендәге гимназия уҡытыусыһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған уҡытыусыһы (2005) һәм мәғариф алдынғыһы (1994).
* [[Дәүләткирәев Айтуған Әхмәт улы]] (1972), [[бейеү]]се, [[Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы]] (2014).
* [[Дәүләткирәев Айтуған Әхмәт улы]] (1972), [[бейеү]]се. 1993 йылдан Сибай концерт-театр берекмәһе филармонияһының [[балет]] артисы, бер үк ваҡытта 1995—2003 йылдарҙа «Сибай» халыҡ бейеүҙәре ансамбленең балет буйынса репетиторы, 2003—2008 йылдарҙа — художество етәксеһе. [[Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы]] (2014).
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>


51 юл: 64 юл:
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|6|}} ||
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|6|}} ||
* [[Крашенинников Николай Александрович]] (1878—11.10.1941), [[Башҡортостан]] һәм [[башҡорттар]] тураһында байтаҡ әҫәр ижад иткән [[рустар|рус]] яҙыусыһы.
* [[Крашенинников Николай Александрович]] (1878—11.10.1941), [[Башҡортостан]] һәм [[башҡорттар]] тураһында байтаҡ әҫәр ижад иткән [[рустар|рус]] яҙыусыһы.
* [[Алпаров Ғибат Хәбибулла улы]] (1888—31.07.1936), төркиәтсе-ғалим, профессор, [[татар теле]] грамматикаһына, [[Ҡаҙаҡ теле|ҡазаҡ]] һәм [[төркмән теле|төркмән]] телдәре орфогрфияһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе. Сығышы менән хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Ауырғазы районы]] [[Ҡорманай (Ауырғазы районы)|Ҡорманай]] ауылынан.
* [[Алпаров Ғибаҙулла Хәбибулла улы]] (1888—31.07.1936), [[Педагогика|педагог]], [[төркиәт]]се-[[Тел ғилеме|тел белгесе]]-[[фән|ғалим]], профессор, [[татар теле]] [[грамматика]]һына, [[Ҡаҙаҡ теле|ҡазаҡ]] һәм [[төркмән теле|төркмән]] телдәре [[орфография]]һына нигеҙ һалыусыларҙың береһе. Сығышы менән хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Ауырғазы районы]] [[Ҡорманай (Ауырғазы районы)|Ҡорманай]] ауылынан.
{{Hider|title = ''тулы исемлек''|title-style = text-align: left; color: black; background-color: lavender; font-weight: bold; |content-style = color: black; background-color: ghostwhite; text-align: left; |hidden=1 |content =
* [[Урядов Иван Иванович]] (1893—20.03.1962), рәссам. 1934 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. [[Башҡорт АССР-ы]]ның халыҡ рәссамы (1955) һәм атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1940). [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены]] кавалеры (1943).
* [[Урядов Иван Иванович]] (1893—20.03.1962), [[Һынлы сәнғәт|рәссам]], график. 1934 йылдан [[СССР]] Рәссамдар союзы ағзаһы. [[Башҡорт АССР-ы]]ның халыҡ рәссамы (1955) һәм атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1940). [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены]] кавалеры (1943).
* [[Ракшин Дмитрий Сергеевич]] (1913—9.01.1961), [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашҡан яугир, пулемёт расчеты командиры, гвардия өлкән сержанты, [[Советтар Союзы Геройы]] (1943).
* [[Ракшин Дмитрий Сергеевич]] (1913—9.01.1961), [[Бөйөк Ватан һуғышы]] яугиры, пулемёт расчеты командиры, гвардия [[өлкән сержант]]ы. [[Советтар Союзы Геройы]] (1943). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының [[Ҡыйғы районы]] [[Ләүйылға]] ауылынан.
* [[Дьяконова Мария Ивановна]] (1918—2.04.2005), табип, медицина эшмәкәре. 1961—1974 йылдарҙа Стәрлетамаҡ ҡала һаулыҡ һаҡлау бүлеге мөдире. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, отставкалағы медицина хеҙмәте капитаны. РСФСР-ҙың һәм Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған табибы. II дәрәжә Ватан һуғышы һәм [[Ҡыҙыл Йондоҙ ордены|Ҡыҙыл Йондоҙ]] ордендары кавалеры. Стәрлетамаҡ ҡалаһының почётлы гражданы (1991). Сығышы менән хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Ауырғазы районы]] [[Талбазы (Ауырғазы районы)|Талбазы]] ауылынан.
* [[Ҡотлоғәлләмов Иштуған Ишбулат улы]] (1918—1991), хужалыҡ, партия һәм совет органдары эшмәкәре. 1973—1976 йылдарҙа «Баймаҡ» ял йорто директоры. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, танкист, лейтенант. II дәрәжә Ватан һуғышы һәм дүрт Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының [[Баймаҡ районы]] [[Темәс]] ауылынан.
* [[Дьяконова Мария Ивановна]] (1918—2.04.2005), табип. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, отставкалағы медицина хеҙмәте [[Капитан (хәрби дәрәжә)|капитаны]]. [[РСФСР]]-ҙың һәм Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған табибы. 2-се дәрәжә [[Ватан һуғышы ордены|Ватан һуғышы]] һәм [[Ҡыҙыл Йондоҙ ордены|Ҡыҙыл Йондоҙ]] ордендары кавалеры. Стәрлетамаҡ ҡалаһының почётлы гражданы (1991). Сығышы менән хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Ауырғазы районы]] [[Талбазы (Ауырғазы районы)|Талбазы]] ауылынан.
* [[Ҡотлоғәлләмов Иштуған Ишбулат улы]] (1918—28.06.1991), [[ауыл хужалығы]], урындағы башҡарма орган хеҙмәткәре. Бөйөк Ватан һуғышында һәм совет-япон һуғышында ҡатнашыусы, танкист, лейтенант. 1947—1950 һәм 1956—1959 йылдарҙа [[Баймаҡ районы]] [[Темәс ауыл Советы (Баймаҡ районы)|Темәс ауыл советы]], 1952—1953 йылдарҙа — Ленин исемендәге колхоз рәйесе. 1973—1976 йылдарҙа «Баймаҡ» ял йорто директоры. РСФСР Юғары Советы Президиумының (1957) һәм Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Президиумының (1957) Почёт грамотаһы менән бүләкләнеүсе. 2-се дәрәжә Ватан һуғышы (1985), дүрт Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалеры. [[Темәс]]тең почётлы гражданы (1991), сығышы менән ошо ауылдан.
⚫
* [[Әхмәрова Флүрә Дәүләтхан ҡыҙы]] (1918—20.03.1991), педагог-методист, тыуған яҡты өйрәнеүсе, йәмәғәт эшмәкәре. [[Өфө]]нөң тыуған яҡты өйрәнеүселәр йәмғиәтен ойоштороусы һәм уның тәүге рәйесе. РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1964).
* [[Савина Клавдия Фёдоровна]] (1918—5.06.1995), [[нефть]] һәм [[газ]] сығарыу тармағы, комсомол, [[КПСС|партия]] һәм профсоюз органдары хеҙмәткәре. 1939 йылдан [[Ишембай]]ҙағы 1-се нефть промыслаһы технигы, нефть сығарыу мастеры ярҙамсыһы; 1941 йылдан ВЛКСМ-дың Ишембай ҡала комитетының икенсе, 1942—1946 йылдарҙа — беренсе секретары; 1948 йылдан нефть һәм газ сәнәғәте хеҙмәткәрҙәре профсоюзының Ишембай ҡала комитеты рәйесе урынбаҫары, 1950 йылдан — рәйесе; 1960—1978 йылдарҙа [[Ишембайнефть|«Ишембайнефть» нефть һәм газ сығарыу идаралығының]] кадрҙар бүлеге начальнигы. [[«Почёт Билдәһе» ордены]] кавалеры (1971), Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Президиумының дүрт Почёт грамотаһы (1943, 1952, 1957, 1960) менән бүләкләнеүсе. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының [[Көйөргәҙе районы]] [[Егорьевка (Көйөргәҙе районы)|Егорьевка]] ауылынан.
⚫
* [[Әхмәрова Флүрә Дәүләтхан ҡыҙы]] (1918—20.03.2004), педагог-методист, тыуған яҡты өйрәнеүсе, йәмәғәтсе. 1974—1989 йылдарҙа [[Өфө]]ләге «Салют» шифахана тибындағы пионер лагерының директор урынбаҫары, дәреслектәр авторы. Ҡаланың Тыуған яҡты өйрәнеүселәр клубын ойоштороусы һәм уның тәүге рәйесе. РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1964). }}
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>


==== 4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар ====
==== 4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар ====
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|7|}} ||
<onlyinclude>{{#if: {{replace|{{{1|}}}|7|}} ||
* [[Никифоров Кузьма Фёдорович]] (1924—3.08.1986), сауҙа өлкәһе эшмәкәре. 1955—1986 йылдарҙа Башҡортостан республика ҡулланыусылар йәмғиәте союзы (Башпотребсоюз) ойошмаларының яуаплы хеҙмәткәре, шул иҫәптән 1966—1986 йылдарҙа — [[Дыуан районы|Дыуан райпоһының]] идара рәйесе. [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашыусы. [[Башҡорт АССР‑ы]]ның атҡаҙанған сауҙа хеҙмәткәре (1981). [[Ленин ордены|Ленин]] (1986), [[Октябрь Революцияһы ордены|Октябрь Революцияһы]] (1976), 2‑се дәрәжә Ватан һуғышы (1985) һәм [[«Почёт Билдәһе» ордены|«Почёт Билдәһе»]] (1971) ордендары кавалеры.
* [[Никифоров Кузьма Фёдорович]] (1924—3.08.1986), сауҙа өлкәһе хеҙмәткәре. 1955 йылдан Башҡортостан республика ҡулланыусылар йәмғиәте союзы (Башпотребсоюз) ойошмаларының яуаплы хеҙмәткәре, шул иҫәптән 1966—1986 йылдарҙа — [[Дыуан районы|Дыуан райпоһының]] идара рәйесе. [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашыусы. [[Башҡорт АССР‑ы]]ның атҡаҙанған сауҙа хеҙмәткәре (1981). [[Ленин ордены|Ленин]] (1986), [[Октябрь Революцияһы ордены|Октябрь Революцияһы]] (1976), 2‑се дәрәжә Ватан һуғышы (1985) һәм [[«Почёт Билдәһе» ордены|«Почёт Билдәһе»]] (1971) ордендары кавалеры.
* [[Кулагин Юрий Захарович]] (1929—20.10.1983), ғалим-ботаник, дендроэколог. 1960 йылдан [[Башҡорт дәүләт университеты]] уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1965—1970 йылдарҙа ботаника кафедраһы мөдире, 1970—1983 йылдарҙа [[Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы|СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филиалы]] [[Биология институты (Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәге)|Биология институты]]ның лаборатория мөдире. Биология фәндәре докторы (1964), профессор (1967). Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1979).
* [[Кулагин Юрий Захарович]] (1929—20.10.1983), [[фән|ғалим]]-[[Ботаника|ботаник]], дендроэколог. 1960 йылдан [[Башҡорт дәүләт университеты]] уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1965—1970 йылдарҙа ботаника кафедраһы мөдире, 1970—1983 йылдарҙа [[Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы|СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филиалы]] [[Биология институты (Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәге)|Биология институты]]ның лаборатория мөдире. Биология фәндәре докторы (1964), профессор (1967). Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1979).
* [[Лемаев Николай Васильевич]] (1929—24.12.2000), хужалыҡ эшмәкәре, ғалим-инженер‑технолог. 1950—1960 йылдарҙа [[Башнефть-Новойл|Яңы Өфө нефть эшкәртеү заводында]] цех начальнигы, баш инженер урынбаҫары. 1963 йылдан — «Нижнекамскнефтехим» берекмәһенең генераль директоры, 1985 йылдан — [[СССР]] нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте министрының 1‑се урынбаҫары, 1985—1990 йылдарҙа СССР химия һәм нефть эшкәртеү сәнәғәте министры. [[РСФСР]]-ҙың VIII—XI саҡырылыш Юғары Советы депутаты. Техник фәндәр докторы (1982). [[Социалистик Хеҙмәт Геройы]] (1980). РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1985), СССР‑ҙың атҡаҙанған нефтехимигы (1979), СССР‑ҙың атҡаҙанған уйлап табыусыһы (1982), [[Татарстан Республикаһы]]ның атҡаҙанған химигы (1998). Сығышы менән хәҙерге [[Һамар өлкәһе]] Пестравка районының Ҡыҙылъяр ауылынан.
* [[Лемаев Николай Васильевич]] (1929—24.12.2000), хужалыҡ эшмәкәре, ғалим-инженер‑технолог. 1950—1960 йылдарҙа [[Башнефть-Новойл|Яңы Өфө нефть эшкәртеү заводында]] цех начальнигы, баш инженер урынбаҫары. 1963 йылдан — «Нижнекамскнефтехим» берекмәһенең генераль директоры, 1985 йылдан — [[СССР]] нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте министрының беренсе урынбаҫары, 1985—1990 йылдарҙа СССР химия һәм нефть эшкәртеү сәнәғәте министры. [[РСФСР]]-ҙың VIII—XI саҡырылыш Юғары Советы депутаты. Техник фәндәр докторы (1982). [[Социалистик Хеҙмәт Геройы]] (1980). РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1985), СССР-ҙың атҡаҙанған нефтехимигы (1979), СССР-ҙың атҡаҙанған уйлап табыусыһы (1982), [[Татарстан Республикаһы]]ның атҡаҙанған химигы (1998). Сығышы менән хәҙерге [[Һамар өлкәһе]] Пестравка районының Ҡыҙылъяр ауылынан.
* [[Самодумова Маргарита Васильевна]] (1929—29.07.2016), педагог. 1955—2005 йылдарҙа [[Өфө ҡалаһы]]ның хәҙерге 62‑се лицейы уҡытыусыһы. Ленин (1981) һәм Октябрь Революцияһы (1976) ордендары кавалеры. Сығышы менән [[Кострома]] ҡалаһынан.
* [[Самодумова Маргарита Васильевна]] (1929—29.07.2016), [[Педагогика|педагог]]. 1955—2005 йылдарҙа [[Өфө ҡалаһы]]ның хәҙерге 62‑се лицейы уҡытыусыһы. Ленин (1981) һәм Октябрь Революцияһы (1976) ордендары кавалеры. Сығышы менән [[Кострома]] ҡалаһынан.
* [[Водопьянов Владимир Васильевич]] (1949), ғалим-математик. 1978 йылдан [[Өфө авиация институты]] һәм [[Өфө дәүләт авиация техник университеты]] уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1995 йылдан — дөйөм фәндәр факультеты деканы. Техник фәндәр докторы (2009), профессор (2009). [[Башҡортостан Республикаһы]]ның атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (1997), [[Рәсәй Федерацияһы]]ның почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2007). Сығышы менән [[Ҡытай Халыҡ Республикаһы]]ның Порт-Артур ҡалаһынан.
* [[Водопьянов Владимир Васильевич]] (1949), ғалим-математик. 1978 йылдан [[Өфө авиация институты]] һәм [[Өфө дәүләт авиация техник университеты]] уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1995 йылдан — дөйөм фәндәр факультеты деканы. Техник фәндәр докторы (2009), профессор (2009). [[Башҡортостан Республикаһы]]ның атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (1997), [[Рәсәй Федерацияһы]]ның почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2007). Сығышы менән [[Ҡытай Халыҡ Республикаһы]]ның Порт-Артур ҡалаһынан.
* [[Грешнов Владимир Михайлович]] (1949), ғалим-инженер-механик. 1974 йылдан Өфө авиация институты һәм Өфө дәүләт авиация техник университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1988—2003 йылдарҙа металдарҙы баҫым ярҙамында эшкәртеү машиналары һәм технологияһы кафедраһы мөдире, 2007 йылдан — теоретик механика кафедаһы мөдире. [[Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы]] академигы, физика-математика фәндәре докторы (1992), профессор (1993). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (2007).
* [[Грешнов Владимир Михайлович]] (1949), ғалим-инженер-механик. 1974 йылдан Өфө авиация институты һәм Өфө дәүләт авиация техник университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1988—2003 йылдарҙа металдарҙы баҫым ярҙамында эшкәртеү машиналары һәм технологияһы кафедраһы мөдире, 2007 йылдан — теоретик механика кафедаһы мөдире. [[Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы]] академигы, физика-математика фәндәре докторы (1992), профессор (1993). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (2007).

19:29, 11 ноябрь 2023, ағымдағы өлгө

14 ноябрь
Аҙна көнө Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе
 14 ноябрь Викимилектә

14 ноябрь — григориан стиле буйынса йылдың 318-се көнө (кәбисә йылында 319-сы). Йыл аҙағына тиклем 47 көн ҡала.

← ноябрь →
Дш Шш Шр Кс Йм Шб Йш
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30  
2024 йыл

Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар

Халыҡ-ара
  • Ер Ер: Пассажирҙар көнө.
    • Етемдәр көнө.
    • Шәкәр ауырыуы (диабет) менән көрәш көнө.
Милли
Һөнәри

Тарихи ваҡиғалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • 1903: Голландияла электрокардиограф уйлап сығарыла.
  • 1919: Башҡорт АССР-ы Үҙәк статистика идаралығы ойошторола.
  • 1930: Бәләбәй ауыл хужалығын механизациялау һәм электрләштереү техникумы асыла.
  • 1936: СССР-ҙа Гидрометеорологик хеҙмәт эшләй башлай.
  • 1960: ОПЕК ойошторола.
  • 1968: Беренсе тапҡыр үпкәне күсереп ҡарайҙар.

Был көндө тыуғандар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡортостан менән бәйле шәхестәр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Дөйөм исемлек

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
14 ноябрҙә тыуғандар
  • 1719: Леопольд Моцарт, Австрия композиторы, Вольфганг Амадей Моцарттың атаһы.
  • 1889: Джавахарлал Неру, Һиндостандың сәйәси эшмәкәре, илдең беренсе премьер-министры.
  • 1903: Косарев Александр Васильевич, СССР-ҙың партия һәм комсомол эшмәкәре, 1929—1938 йылдарҙа ВЛКСМ Үҙәк Комитетының 1-се секретары, сәйәси золом ҡорбаны.
  • 1904: Животов Алексей Семёнович, СССР композиторы, РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1957).
  • 1906: Абрикосов Андрей Львович, театр һәм кино актёры, СССР-ҙың халыҡ артисы (1968).
  • 1907: Астрид Линдгрен, Швецияның балалар яҙыусыһы, әкиәтсе («Малыш и Карлсон, который живёт на крыше», Пеппи Длинныйчулок хаҡында тетралогия).
  • 1910: Колотыркин Яков Михайлович, СССР ғалимы, химия фәндәре докторы, академик, Социалистик Хеҙмәт Геройы (1980).
  • 1918: Павлик Морозов, герой пионер.
  • 1924: Коган Леонид Борисович, скрипкасы, СССР-ҙың халыҡ артисы (1966), Ленин премияһы лауреаты (1965)
  • 1930: Хисамов Ифрат Ниғмәт улы, Татарстан композиторы («Ағиҙелкәй», «Ултыр әле яндарыма», «Бәрәңге», «Балыҡсы йыры», «Уҡытыусыма», «Ромашка» һ.б. йырҙар).
  • 1949: Кургинян Сергей Ервандович, Рәсәй политологы.
  • 1950: Бариев Шамил Мәсғүт улы, театр һәм кино актёры,режиссёр. Татар АССР-ының атҡаҙанған артисы (1986).
  • 1954: Кондолиза Райс, АҠШ-тың 66-сы Дәүләт секретары (2005—2009).
  • 1959: Дмитрий Дибров, Рәсәй тележурналисы, музыкант.
  • 1963: Лолита Милявская, Рәсәй эстрада йырсыһы, актёр һәм режиссёр.

Был көндө вафат булғандар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
14 ноябрҙә вафат булғандар

Йыл көндәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ай һәм көндәр
Ғинуар 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Февраль 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
Март 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Апрель 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Май 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Июнь 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Июль 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Август 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Сентябрь 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Октябрь 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ноябрь 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Декабрь 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31



Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=14_ноябрь&oldid=1259889» битенән алынған