Эчтәлеккә күчү

Әлмәт

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Әлмәт latin yazuında])
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Әлмәт
Илтамга
Нигезләнү датасы 1740[1]
Сурәт
Рәсми исем Әлмәт
Дәүләт  Россия
Нәрсәнең башкаласы Әлмәт районы һәм Городское поселение город Альметьевск[d][2]
Административ-территориаль берәмлек Әлмәт районы
Сәгать поясы UTC+03:00
Халык саны 155 988 (1 гыйнвар 2018)[3]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 110 метр
Кардәш шәһәр Соргыт[4]
Мәйдан 114,98 км²
Почта индексы 423450–423465
Рәсми веб-сайт almetyevsk.tatar.ru
Беренче язма телгә алу 1720
Җирле телефон коды 8553
Карта
 Әлмәт Викиҗыентыкта

Әлмәт (лат. тат. Älmät, рус. Альметьевск) — Татарстан шәһәре, Әлмәт районы үзәге. Кама буе, Бөгелмә-Бәләбәй калкулыгындагы сөзәклектә, Зәй елгасының (Кама кушылдыгы) сул як ярында, Әлмәт тимер юл станциясеннән төньяк-көнбатышка таба 16 километрда, Казаннан көньяк-көнчыгышка таба 279 километр ераклыкта урнашкан. Автоюлларның эре төене. Шәһәрдән 10 километр читтә – БөгелмәЯр ЧаллыӘгерҗе тимер юлы. Бөгелмә-Бәләбәй калкулыгында урнашкан.

Халкы 159 000 кеше тәшкил итә.

Әлмәт – Татарстанның эре нефть сәнәгате үзәге (Ромашкино нефть һәм газ ятмалары чыганагы). Әлмәт – «Дуслык» магистраль нефтьүткәргеченең, Түбән Новгород, Пермь, Самар һәм башка нефтьүткәргечләрнең башлангыч пункты.

Әлмәт шәһәре Әлмәт авылы нигезендә барлыкка килә. Әлмәт авылы, «Әлмәт энциклопедиясе» хезмәткәрләре тикшеренүләренә караганда, 1720 елда нигезләнгән. 1930 елдан Әлмәт авылы — Әлмәт районының үзәге. Нефть чыгу белән бәйләнешле рәвештә, 1952 елның март аеннан ул шәһәр тибындагы бистәгә (поселок) әверелә, 1953 елның ноябрь аеннан исә шәһәр статусын ала.

нефть чыгаручы сәнәгать

  • «Әлмәтнефть» нефть-газ чыгару идарәсе
  • «Елховнефть» нефть-газ чыгару идарәсе
  • «Ямашнефть» нефть-газ чыгару идарәсе
  • В.Д.Шашин исемендәге «Татнефть» ААҖ
  • «Татнефтеотдача» ЯАҖ
  • «Нефтеконсорциум» ЯАҖ,
  • «Татойлгаз» ЯАҖ,

газ эшкәртү

  • «Татнефть газ эшкәртү» идарәсе

машина төзелеше һәм металл эшкәртү

  • «АЛНАС» батырма электр насослары заводы» ААҖ
  • «Әлмәт торба заводы» ААҖ
  • «Әлмәт резина техника изделиеләр заводы» ҖЧҖ
  • «Әлмәт тимер-бетон изделиеләр заводы» ААҖ
  • «Әлмәт «Радиоприбор» заводы» ААҖ
  • «АЗГП» ААҖ» производство-сәүдә фирмасы

җиңел сәнәгать

  • «Алсу» оек-оекбаш фабрикасы

азык-төлек сәнәгате

  • Әлмәт сөт комбинаты, «Әлмәт икмәк заводы» ААҖ

«Акташ кирпеч заводы» ААҖ үзәктән читтәрәк урнашкан. Нефть чыгару районның барлык территориясендә алып барыла.

Әлмәт районында бодай, арыш, арпа, солы, борчак, вика, кукуруз, тары, яшелчәләр үстерелә.

Мөгезле эре терлек, дуңгыз, сарык, атлар, кош-корт, читлектә җәнлекләр (ак төлке, чәшке) асрала.

Авыл хуҗалыгы ширкәтләре

  • «Колшәрип» кошчылык фабрикасы» ҖЧҖ.

Территориядә Әлмәт һәм Кәләй урман хуҗалыклары бар.

Туган якны өйрәнү музее
«Нурлы» мәчете
  • "Нефтяник" хоккей клубы
  • "Алнас" футбол клубы
Әлмәт
Татар театры
Мәдәният йорты. Картиналар галереясы
Мәдәният йорты. Картиналар галереясы  
Музыка көллияте
«Татнефть» баш офисы
«Татнефть» баш офисы  
Әлмәтнең Казан соборы
Әлмәтнең Казан соборы  
«Габулла Тукай» архитектура-скульптура комплексы